Turizm sektörü açısından zengin bir potansiyele sahip olan Erzurum'un bu özelliğini kalkınma için kullanamadığı bildirildi.
Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feral Eke ile Araştırma Görevlisi Nilüfer Gürer, Erzurum'un turizm potansiyelini araştırdı. Çalışmalarıyla ilgili Erzurum'da gerçekleştirilen 3. Ulusal Kar Kongresi'nde bir de bildiri sunan Eke ve Gürer, bölgenin turizm açısından artı ve eksilerini tek tek açıkladı.
TURİZM POTANSİYELİ
Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Feral Eke ile Araştırma Görevlisi Nilüfer Gürer'in araştırmalarında öncelikle şehrin turizm potansiyeli ele alındı. Palandöken Dağı eteklerinde kurulu olan Erzurum'un çevresi yüksek dağ sıraları, platolar, ovalar, yer altı ve yerüstü su kaynakları, flora ve faunadaki çeşitliliği ile değişik turizm aktivitelerine olanak sağlayan bir merkez olduğunu belirleyen Eke ve Gürer, doğal çeşitliliğin yanı sıra, tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması ve İpek yolu güzergahı üzerinde yer alması bölgede tarihi, kültürel, arkeolojik zenginliğin oluşturduğu bir kültürel çeşitliliği de olanak verdiğini bildirdi.
2011 FIRSATI
Prof.Dr. Feral Eke ve araştırma görevlisi Nilüfer Gürer, özellikle 2011 Dünya Üniversitelerarası Kış Oyunları'nın da gündeme gelmesi ile birlikte kuş turizmi açısından büyük önem kazanan Erzurum'un sahip olduğu potansiyeller değerlendirildiğinde bölgede dağ ve kış turizmi, termalturizm, kültür turizmi, yayla turizmi, doğaya yönelik turizm hareketlerinin öne çıktığını açıkladı.
DEZAVANTAJLAR AVANTAJA DÖNÜŞEBİLİR
Doğu Anadolu Bölgesi'nde olduğu gibi Erzurum'da da kalkınmayı olumsuz olarak etkileyen önemli etkenlerin, başta bölgenin coğrafi, topoğrafik, çevre ve iklim koşuları ile büyük pazarlara erişim bakımından göreceli olarak uzak ve dezavantajlı konumda olmasının sayılabileceğini belirten Eke ve Gürer, "Bu nedenlerle bölgede kalkınmayı sağlamak için, olumsuzluk olarak görülen etkilerin avantaja çevrilebilmesi önemlidir. Bu bakış açısıyla ele alınacak olursa, bölgenin dağlık yapısı ve iklim koşulları, dağ ve kışturizmi açısından bölgeyi öncelikli bir konuma getirmekte, diğer bölgelere göre üstünlük sağlamaktadır. Erzurum, Palandöken Dağı eteklerinde bulunması ve Palandöken Kayak Merkezi'nin bölgedeki en önemli kayak merkezlerinden olması nedeni ile bölgede diğer illere göre daha avantajlı durumdadır" dediler.
Eke ve Gürer, yaptıkları inceleme ve araştırmaların sonucunda Erzurum'un yerleşimi, turizm açısından pek çok farklı potansiyele sahip olmasına karşın, bu potansiyelleri kalkınma için henüz tam olarak avantaja dönüştüremediğini belirlediklerini ifade ettiler.
TÜRKİYE'DE BİRİNCİ
Erzurum'un kış sporları ve kış turizmi hareketleri bakımından Türkiye'nin birinci derece önemli ve öncelikli kayak alanları arasında yer aldığını bildiren Eke ve Gürer, bunun yeterince değerlendirilemediğini dile getirdi. Eke ve Gürer'in araştırma sonuçlarında bölge turizmindeki yetersizlikler ve yapılması gerekenler şöyle sıralandı:
"Kış turizmine yönelik olarak konaklama olanakların incelendiğinde kent merkezindeki oteller, oda adetleri ve yatak kapasiteleri açısından karşılaştırıldığında, toplam oda kapasitesinin yüzde 58'inin ve toplam yatak kapasitesinin yüzde 69'unun dağdaki otellere ait olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara göre diyebiliriz ki dağda yer alan otel sayısının az olmasına karşın, oda ve yatak kapasitelerinin büyük bir kısmı bu oteller tarafından karşılanmaktadır. Bu da bize kış turizmi kullanıcılarının, konaklamak için daha çok dağdaki otelleri tercih ettiğini göstermektedir.
KENT MERKEZİNDEKİ OTELLERİN DURUMU
İşletmeler tanıtım biçimleri açısından incelendiğinde, dağdaki otellerin tüm tanıtım imkanlarını kullandıkları gözlemlenirken, kent merkezindeki otellerin daha çok internet ve reklam yoluyla tanıtım yapmaya çalıştıkları tespit edilmiştir. Ancak kent merkezindeki pek çok otelin internet sayfasının da güncellenmediği ya da etkin olarak çalışmadığı söylenebilir.
Turizm bölgelerinde turistik işletmelerde sunulan yemekler de yöresel ürünlerin tanıtımı ve yöre ekonomisine katkı sağlanması açısından önemlidir. Ancak ilde bulunan turistik işletmelerin bu konuda özel uygulamaları yoktur. Dağdaki oteller, her şey dahil sisteminin getirdiği yöntem ile açık büfe olarak hizmet vermekte bu düzenlemelerle yerel mutfaktan örnekler sunulmamaktadır. Kent merkezindeki otellerde ise sadece kahvaltı sunulmakta, ancak yine yerel ürünlerin kullanıldığı bir kahvaltı yerine klasik
kahvaltı tercih edilmektedir.
ÖNERİLER
Erzurum'da turizm gelişimi açısından en önemli konulardan birisi, farklı turizm türlerinin bir arada düşünüldüğü paket tur programlarının eksikliği olarak görülebilir. Yine turizm açısından bölgede önemli diğer bir eksiklik de dağda konaklayan turistlerin kent merkezini ziyaret etmemeleri, bütün tatil sürelerini dağda geçirmeleri olarak tanımlanabilir. Özellikle Palandöken Dağı, Türkiye'deki diğer kış turizm merkezleri ile karşılaştırıldığında, kent ile yakın konumu sebebi ile avantajlı konumda bir kayak
merkezidir. Bu avantaj doğru kullanıldığında kent ekonomisinin canlandırılmasında çok önemli bir potansiyel olacaktır.
ORTAK YAPILANMA İHTİYACI
Bölgede turizmin gelişmesinde etkili bir diğer araç ta dağdaki turizm işletmelerinin kent merkezindeki işletmelerin ortak bir yapılanma ile farklı kullanıcılara yönelik olarak farklı tur güzergahlarının belirlendiği, farklı turizm türlerinin bir arada sunulduğu alternatif programların olu teklerinde bulunması ve Palandşturulması ve bunların bir organizasyon güvencesinde sunulması olabilir.
YÖRESEL DEĞERLERİN TANITIMI
Turizm işletmelerinde sunulan hizmetler açısından ele alınacak olursa, yerel ürünlerin sunulduğu, yöresel değerlerin tanıtıldığı işletmelerin, özellikle yabancı turistler tarafından çok tercih edildiği gözlenmektedir. Bu anlamda bölgedeki eksikliklerin giderilmesi ve gelen turistlere bu yönde daha kaliteli hizmet sunulması bölgenin öncelikli olarak tercih edilmesine olanak sağlayacaktır.
Bölgenin kalkınmasında turizm sektörünün etkin olabilmesi için, bölgenin sahip olduğu doğal, tarihi kültürel zenginlikler gibi niteliklerin yanı sıra sunulan hizmet çeşitliliği ve hizmetin kalitesi de önemli ve öncelikli bir konudur. Turizm için tercih edilen bir bölge olabilmek tüm bu değerlerin bir arada sunulabilmesi ile mümkün olacaktır."