Günümüzde olduğu gibi antik dönemlerde de yaygın olan kaplıcalara, özel önem verilmiştir. Başlangıçta sadece temizlenme aracı olarak kullanılan doğal sıcak su kaynakları, tedavi edici ve iyileştirici özelliklerinin de keşfedilmesiyle, antik dönemlerden günümüze kadar kaplıca olarak varlığını devam ettirmiştir. Temizlik, ruhsal dinlenme ve özellikle de tedavi amaçlı kullanılan bu kaynaklar, bir yandan zahmetsiz temizlik sağlarken, diğer yandan bir çok hastalığın iyileştirilmesi için kullanılmıştır.
//PASİNLER KAPLICALARI:
Erzurum'a 30 kilometre uzaklıkta, Kars karayolu üzerindeki Pasinler ilçesindeki kaplıcalar, çeşitli hastalıklar için şifa arayanlarla dolup taşıyor. Pasinler Belediye sınırları içerisinde, tarihi Hasankale'nin güneyinde bulunan 'Büyük Çermik', 'Küçük Çermik' diye adlandırılan kaplıcalar ile 48 yataklı Turistik Kale Otel bünyesindeki kükürtlü havuz, özellikle yaz mevsiminde Türkiye'nin dört bir yanından turist çekiyor. Yaz mevsiminde çevre illerden gelerek 'Bahçeler' semtine çadır kuran vatandaşlar, sonbahara kadar tatil yapma olanağı buluyor.
Romatizma, böbrek hastalıkları, sindirim sistemi, idrar yolları, siyatik, lumbago, nevralji ve çeşitli kadın hastalıklarına iyi geldiği belirtilen Pasinler kaplıcalarından günde ortalama 5 bin kişi yararlanıyor. Büyük Çermik, Küçük Çermik ve Turistik Kale Otel havuzunda bayanlar ve erkekler ayrı ayrı yararlanıyor. Turistik Kale Otel'in kabinli havuzlarından aile olarak yararlanmak mümkündür. Yerli ve yabancı turistlerin yoğun ilgi gösterdiği kaplıcaların ünlü konukları arasında sinema sanatçısı Nurseli İdiz, İbrahim Erkal, İzzet Yıldızhan gibi sanatçılar yer alıyor.
Yaklaşık 205 metre derinlikten doğal olarak saniyede 15 litre olarak çıkan kükürtlü sıcak su özellikleri taşıyor:
//KAPLICALARIN ÖZELLİKLERİ:
"Sıcaklık: 39 C, Ph: 6.65, Tad: Tuzlu, Kalaviyet: Yüzde 28, Radon Değeri: 13 eman/lt, Kuru Hülasası: 3.0896/ lt, Sülfat İyonu I: 0082, Amonyak: 0.1566, Kalsiyum: 0.0708, Magnezyum: 9926, Natrion: 0.127.
//AZİZİYE KAPLICASI:
Erzurum- Erzincan karayolunun 18'nci kilometresindeki Aziziye İlçesi sınırları içerisinde bulunan kaplıcanın suyu içerdiği karbon, hidrojen gibi maddelerden dolayı dünyaca ünlüdür. Bayanlar, erkekler, özel havuz ve banyolar olmak üzere dört farklı havuz yapısı vardır. Aziziye Caddesi Yeni Mahalle'de bulunan kaplıcada 80 yatak kapasiteli bir otel önümüzdeki yaz mevsiminde hizmete girecek. Yabancı turistlerin sıkça geldiği kaplıcanın konukları arasında Sağlık Bakanı Recep Akdağ bulunuyor.
Ilıca Kaplıcaları, kas, iskelet, ortopedik, nörolojik, mide, bağırsak, karaciğer, safra kesesi, beslenme bozuklukları ve romatizma hastalıklarının tedavisinde yararlı olmaktadır.
//KAPLICANIN ÖZELLİKLERİ:
Sıcaklık: 39.4 C, Toplam sertlik: 38 frans, Kalaviyet: Yüzde 32, Görünüş: berrak, Renk: hafif sarı, koku yok, tortu az, Sodyum iyonu: 112mg/lt, Magnezyum iyonu: 47.4 mg/lt, Demir ve aliminyum: 3.6mg/lt, Klor iyonu: 1403.3 mg/lt, Hidro karbon: 1970.3 mg/lt, Akım değeri: 6 lt/sn.
//KÖPRÜKÖY (DELİ ÇERMİK) KAPLICASI:
Erzurum- Kars karayolunun 56'ncı kilometresinde Köprüköy ilçesi yakınında bulunan kaplıcaya ulaşım çok rahattır. Kapalı tesisin bulunmadığı kaplıcalar sadece yazın kullanılmaktadır. Buraya gelen yerli ve yabancı turistler, çamur banyosu yapmakta ve ılık kaplıca suyundan yararlanmaktadır. Romatizma, sindirim sistemi, böbrek ve idrar yolları, kan dolaşımı, kalp hastalıkları, metabolizma bozuklukları ve romatizma hastalıklarının tedavisinde yararlı olmaktadır.
//KAPLICANIN ÖZELLİKLERİ:
Sıcaklık: 26 C, Ph değeri: 6.12, Akım değeri: 101 lt/sn'dir. Bikarbonatlı, sodyumlu, kalsiyumlu, karbondioksitli, demirli ve bromürlü bir bileşime sahiptir.
Bunların dışında Erzurum’da Soğuk Çermik, Uzunahmet Çermiği, Başpınar Çermiği, Kızıl Çermik, Köprüköy yakınında Deli Çermik ve Çamuru bulunmaktadır. Bu çermikler romatizma, kadın hastalıkları, deri, siyatik ve felç gibi hastalıklara iyi gelmektedir.