Erzurum'da bilimsel başarı

Erzurum Teknik Üniversitesi, Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hasan Türkez’in danışmanlığında Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü’nde yürütülen Dr. Elanur Aydın’ın doktora tez çalışmasında alfa-pinen monoterpeninin bebeklik çağının en sık rastlanılan tümörlerinden biri olan nöroblastomaya karşı anti-kanser etkiye sahip olduğu tespit edildi.
 Söz konusu tez çalışmasından elde edilen bulgular uluslararası saygınlığı bulunan World Biomedical Frontiers (Dünya Biyomedikal Öncüleri) isimli bilimsel derginin editörleri tarafından seçilerek, kuruluşun geçtiğimiz ay yayınlanan bülteninde kanser başlığı altında okuyucuları ile paylaşıldı. Söz konusu çalışmada, farklı moleküler ve biyokimyasal analizler ile dünyanın en bol üretilen uçucu yağı olarak bilinen terebentinin etken maddesi olan alfa-pinen monoterpeninin, sempatik sinir sistemi hücrelerinden orjinlenen ve tüm çocukluk çağı kanserlerinin yüzde 15’lik bir kısmını oluşturan nöroblastoma hücreleri üzerinde anti-kanserojenik aktivitesi araştırıldı. Araştırma sonuçlarına göre günümüzde parfüm, ilaç, gıda ve kimya sanayinde sıklıkla kullanılan, çam (Pinus) ağaçlarının uçucu yağlarında bulunan alfa-pinen monoterpeninin nöroblastoma hücre ortamlarına ilavesi sonucu hücre canlılığını azaltarak anti-kanserojenik potansiyele sahip olduğu gösterildi. Ayrıca, bu monoterpenin sağlıklı nöron hücrelerine düşük dozlarda uygulandığında antioksidan etki yaptığı da gösterildi. Mevcut araştırma ile ayrıca sıçan nöron ve nöroblastoma hücreleri üzerinde, alfa-pinen monoterpeninin DNA hasarı oluşturmadığı moleküler bir yöntem ile tespit edilerek, nöroblastoma hücrelerine karşı uygulandığında ise anti-kanser etki yaptığı ilk kez ortaya kondu. Dr. Aydın söz konusu bileşiğin beyin kanserlerinin tedavilerinde kullanılabilmesi için güvenilirlik testleri ile klinik öncesi ve klinik denemelerinin yapılmasının mutlaka gerektiğini ifade ederek bu denemelerin ardından elde edilecek bulguların bu doğal bileşiği tedavi yaklaşımlarında kullanılabilecek popüler bir bileşik haline getireceği kanaatinde olduğunu vurguladı.
2012 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde kurulan Dünya Biyomedikal Öncüleri (WBF), dünyanın dört bir yanından üstün biyomedikal araştırmaları üzerinde odaklanan bir kuruluştur. Dünya Biyomedikal Öncüleri tarafından açılan web sitesi farmasötik gelişmeler üzerine yapılan araştırmalardaki bulgu ve yenilikleri somutlaştırarak farklı biyomedikal buluşlar için hizmet sunmaktadır. Her ay on binlerce uluslararası akademik ve endüstriyel araştırmacı tarafından ziyaret edilen web sitesi aylık düzenli olarak alerji, Alzheimer hastalığı, anemi, artrit, kanser, obezite, osteoporoz, kök hücre ve felç ana başlıkları altında bir bülten yayınlamaktadır. Bu bültende her ay, bilimsel dergilerde yayınlanmış yaklaşık 100.000 makale arasından Dünya Biyomedikal Öncüleri editörleri tarafından seçilmiş olan, çeşitli hastalıkları tedavi etme veya önleme potansiyeline sahip dikkat çekici araştırma sonuçlarını yayınlayarak araştırmanın global boyutta bilinirliğine olanak tanımaktadır.