Ekonomide Yeni Eylem Planı

Başbakan Ahmet Davutoğlu, ''Güçlü ve Dengeli Büyüme için Yapısal Dönüşüm'' başlığıyla Onuncu Kalkınma Planı kapsamında öncelikli dönüşüm programlarına ilişkin eylem planlarını açıkladı.
Son derece titizlikle yapılmış, 25 alanda geniş kapsamlı dönüşüm öngören eylem planları çerçevesinde yeni hamle dönemini başlatacaklarını belirten Davutoğlu, siyasi istikrarsızlıklar, küresel ekonomik kriz ve son yaşanan gelişmelere rağmen dünya ekonomisi ve ticaretindeki bu hızlı dönüşümün her ülkenin kendi ekonomik yapısını gözden geçirmesini zaruri hale getirdiğini vurguladı.
İnsanlık tarihinde büyük ekonomik dönüşümlerle siyasi değişimlerin geçişine bakıldığında bu dönemlerde aslında uluslararası alandaki değişimlere intibak edebilen, yönetebilen devletlerin yükselişe geçtiklerini, bu intibakta geciken ülkelerin düşüş yaşadıklarını belirten Davutoğlu, sanayi devrimi öncesinde İpek Yolu'nu kontrol edenlerin, ticaret merkezlerini birbirine bağlayan devletlerin büyük imparatorluklarına merkez olduklarını anımsattı. Siyasal düzen ve istikrarla ekonomik düzen ve ekonomik düzeninin dinamizmini bir arada barındırabilen dönemlerde devletlerin bu düzeni kurduklarını ifade eden Davutoğlu, dönüşüme intibak edilemediğinde ise düşüş ve daralma dönemlerinin görüldüğünü söyledi.
Davutoğlu, sanayi devrimi sonrasında kadim imparatorluklar döneminin bittiğini, yeni üretim araçlarının siyasal düzenleri değiştirdiğini hatırlatarak, İpek Yolu ticaretinin de parçalandığını dile getirdi.
2000’Lİ YILLAR
2000'li yıllarda dünya ekonomisi küçülürken Türkiye ekonomisinin büyüme trendine girdiğine işaret eden Davutoğlu, şöyle konuştu:"Bu da aslında içerideki siyasal istikrarın, çok iyi planlanmış, bütçe disiplinini sağlamış, finans sektörünün güçlendirildiği, reel sektörün de bu çerçevede ciddi bir atılım gerçekleştirdiği istikrar döneminin sonucudur. AK Parti iktidarları dönemi, bu anlamda mübalağasız son 200 yıllık dönemde modernleşme tarihinin ve iktisat, ekonomik yapı anlamındaki reform çabalarının altın 12 yılı olarak değerlendirilecektir. Çünkü ekonomimiz yapısal anlamda ciddi bir değişim, bir reform sürecinden geçmiştir, dünya ekonomisine entegre olmuştur ve her alanda ekonomik endikasyonlar pozitif yönde seyretmiştir."
"REEL SEKTÖRÜN ULUSLARARASI ALANDA REKABET GÜCÜNÜ GÖSTEREN BİR OLGU"
İktidarları döneminde devlet borçlanma faizlerinde yaşanan değişikliğe dikkati çeken Davutoğlu, bunun, devletin finans ve bütçe dengesini iyi koruyabildiğinin önemli bir göstergesi olduğunu söyledi.
Davutoğlu, 62. Hükümet Programı'nı, 2015 Haziran'a kadar olan 8 aylık bir dönemi değil, 2023 yılına kadar olan 9 yıllık dönemi kapsayacağı konusunda mutabık kalarak kaleme aldıklarını da belirtti.
Siyasi istikrarın sürdürülmesi ve buna dayalı ekonomik öngörülebilirliğin tahkim edilmesinin önemine dikkati çeken Davutoğlu, bu nedenle önümüzdeki dönemde siyasi istikrarın korunmasının elzem olduğunu ifade etti.
İnsan odaklı kalkınma ve insan kaynağının geliştirilmesinin önemli olduğunu belirten Davutoğlu, şöyle konuştu:"Türkiye'nin zaafları ve avantajları göz önüne alındığında, iki önemli kaynağın altını sürekli çizdik; İnsanımız ve bulunduğumuz coğrafya... İnsan kaynağının nitelikli hale getirilmesi ve güçlendirilmesi, ekonomide niteliksel dönüşümün ana unsurudur. Biz enerji imkanları çok geniş bir ülke değiliz ancak öylesine bir hazinemiz var ki her türlü doğal kaynaktan daha önemli. O da insan hazinemiz. Açıklayacağımız dönüşüm programlarında hep odağımız, insan odaklı ekonominin güçlendirilmesi..."
"BEDELİ ÇOK AĞIR"
Üretim teknolojisine öncülük verilmesi gerektiğine dikkati çeken Davutoğlu, bu alandaki değişime geç intibak edilmesinin bedelinin çok ağır olduğunu söyledi.
Küreselleşmenin tetiklediği çok büyük bir dönüşüm süreci yaşandığını vurgulayan Davutoğlu, bu değişimin üretim alanları üzerindeki etkilerini yönetme kabiliyetinin geliştirilmesi gerektiğini, bunun da Ar-Ge ve inovasyonla mümkün olduğunu kaydetti.
"EKONOMİ ENTEGRE BİR BÜTÜNDÜR"

Davutoğlu, bütüncül bir ekonomik anlayış geliştirmeden yapısal değişimi yönetmenin mümkün olmadığını da vurguladı.Reel sektörden kopuk bir finans sektörünün anlamını kaybedeceğine dikkati çeken Davutoğlu, güçlü bir finans sektörü olmadığında reel sektörün de olamayacağını belirtti.
Siyasi istikrar ile ekonomik istikrar arasında olduğu gibi, bütçe disiplini, finans sektörünün sağlamlığı ve reel sektörün verimliliği arasında bağlantı olduğunu ifade eden Davutoğlu, şunları kaydetti:
"Bunların hiçbiri, diğerine feda edilecek unsurlar değildir. 2001 krizinde hepimiz yaşadık. Bankalar çöktüğünde, reel sektörde de fabrikalar kapanmaya başladı. Bütçe disiplini de kalmadı. Bütçe disiplini kalmadığında, tüm bu dengeler makro ekonomik bünye içinde ciddi sarsıntılar geçirdi. Bu dönemde en temel ilkelerimizden biri, ekonominin bir bütün olarak yönetilmesi, bütüncül bir ekonomi anlayışının gerek kamuda gerekse toplumun genelinde hakim olmasıdır. Bu ilkeler çerçevesinde de ülkedeki her türlü yapısal dönüşümü, bir bütün perspektifte görüyoruz.
Bugün ilan edeceğimiz 9 sektörel dönüşüm programı ve 417 eylem planı ağırlıklı olarak reel sektör alanındadır. İnşallah önümüzdeki haftalarda ilan edeceğimiz ikinci paket 8 sektörel dönüşüm programı, daha çok makro ekonomik dengeleri ilgilendiren konulardadır. Son olarak açıklayacağımız 8 sektörel dönüşüm programı da insan odaklı insani kalkınma ve sosyal boyutlu alanlarla ilgilidir. Bütün bunlar, ekonomiye bütüncüllük içinde baktığımızın işaretleridir."
"KAPALI EKONOMİK SİSTEMLER VARLIĞINI SÜRDÜREMEZ"
Davutoğlu, Turgut Özal döneminde başlayan dünya ekonomilerine açılım ve küresel ekonomik yapıya intibak sürecinin önümüzdeki dönemde ivmelendirilerek artırılacağını ifade ederek, Türkiye'nin küresel ekonomik gelişmelerin nabzını tutan ve bunları yönetebilen bir ülke olması gerektiğini kaydetti.
9PROGRAM
Davutoğlu, açıklayacakları 9 program hakkında şunları söyledi:
"Birincisi ithalata olan bağımlılığın azaltılması programı, ikincisi öncelikli teknoloji alanlarında ticarileştirme programı, üçüncüsü kamu alımları yoluyla teknoloji geliştirme ve yerli üretim programı, dördüncüsü yerli kaynaklara dayalı enerji üretim programı, beşincisi enerji verimliliğinin geliştirilmesi programı, altıncısı tarımda su kullanımının etkinleştirilmesi programı, yedincisi sağlık endüstrilerinde yapısal dönüşüm programı, sekizincisi sağlık turizminin geliştirilmesi programı, dokuzuncusu taşımacılıktan lojistiğe dönüşüm programı."
Bu programların Türk ekonomisi açısından taşıdığı öneme ve bu kavramlar içinde özellikle üzerinde duracakları eylem planlarının detaylarını da anlatan Davutoğlu, "İthalata olan bağımlılığın azaltılması programı, bu sanayi yıllarının ilk yıllarından beri en temel problematiğimizden biridir. Şu anda ekonomimizin ciddi meydan okumalarının başında gelen cari açığın da arkasında ithalat bağımlılığı var. İthal ikamesi politikalarının arkasında da bu problemi çözmek vardı, dünya ekonomisine açılırken özellikle ara mallar konusundaki eksikliğimizin giderilmesi hususunda da hep bu konu gündeme geldi" dedi.
Davutoğlu, söz konusu programın içerdiği önemli eylem planları hakkında da bilgi vererek, konuşmasını şöyle sürdürdü:"Türkiye girdi tedarik envanteri dikkate alarak, Girdi Tedarik Stratejisini (GİTES) güncelleyeceğiz. MTA yurt dışında da madencilik yapabilmesini sağlayacağız. Madenciliği sadece Türkiye içinde bir faaliyet alanı olmaktan çıkarıp, Türkiye'nin belli özel alanlarda kapasitesini yurt dışına taşımaya kararlıyız. Enerji üretim tesislerinde kullanılan teçhizatın yurtiçindeki üretimini destekleyeceğiz.
"ÖNCELİKLİ SEKTÖRLERDE KULUÇKA MERKEZLERİ GELİŞTİRECEĞİZ"
Başbakan Davutoğlu, öncelikli teknoloji alanlarında ticarileştirme programı hakkında açıklamalarda bulunurak, "Bu yolla Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerini ticarileşme kapasitesini artırmaya çalışacağız" dedi.
Programın içerdiği önemli eylemleri de açıklayan Davutoğlu, şu ifadeleri kullandı:"Öncelikli sektörlerde teknolojik ürün yatırımlarını ve prototip geliştirme süreçlerini destekleyeceğiz. Enerji, sağlık, havacılık, uzay, otomotiv, raylı sistemler, bilişim ve savunma gibi öncelikli sektörlerde teknolojik ürün yatırımlarını destekleyeceğiz. Sanal ve gerçek ortamlarda kamu-üniversite-sanayi işbirliği platformları oluşturacağız. Ülkemizde akredite test altyapısını güçlendireceğiz. Araştırma merkezlerini özel sektörün kullanımına daha fazla açacağız. KOBİ'ler başta olmak üzere girişimciler ve yatırımcılar arasındaki ağlar ile mentörlük hizmetleri gibi mekanizmaları merkezi ve yerel düzeyde geliştireceğiz. Girişimcileri desteklemek için finansman eksiğinin en çok hissedildiği erken aşamaya yönelik bir fon koyacağız, bu son derece önemlidir. Erken aşamada girişimcileri desteklediğimiz zaman daha sonraki aşamalarda önemli atılımlar yapmasına da zemin hazırlamış oluyoruz. Yenilikçi girişimcilerin ticarileştirme projelerine yönelik destek sağlayabilecek kredi garanti mekanizmasını oluşturacağız. Öncelikli sektörlerde yenilikçi girişimciliği desteklemek amacıyla kuluçka merkezleri ve hızlandırıcılar koyacağız. Enerji, sağlık, havacılık, uzay, otomotiv, raylı sistemler, bilişim ve savunma teknolojileri başta olmak üzere kümelenme çalışmalarını destekleyeceğiz. Fikri ve sınai haklar konusunda ticarileştirmeyi destekleyecek düzenlemeler yapacağız. Bu yolla 2018 yılına kadar öncelikli sektörlerdeki ürün ve marka sayımızı artıracağız ve rekabet gücümüze ivme katacağız."
"YERLİ FİRMALAR KAMU İHALELERİNDEN DAHA FAZLA PAY ALACAK"
Davutoğlu, kamu alımları yoluyla teknoloji geliştirme ve yerli üretim programı ile kamu alımlarında orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki yerli firmaların paylarını artırmayı hedeflediklerini kaydetti.
Programın önemli eylem planlarını anlatan Davutoğlu, şöyle dedi:"Kamu kurum ve kuruluşlarında farkındalığı ve kapasiteyi artıracağız. Uluslararası yükümlülüklerimizi de dikkate alarak yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantili tedarik modelinin uygulanabilmesi için Kamu İhale Kanunu ve ilgili birincil ve ikincil mevzuatta gerekli düzenlemeleri yapacağız.
Yüksek teknolojili ürünlerde kamu alım garantisine dayalı üretim yapılabilmesi için ürün bazlı yerli tedarik modelleri geliştirecek ve uygulayacağız. Uygulamanın etkinliği için koordinasyon ve izleme mekanizmaları kuracağız. Bu eylemlerle yerli firmalarım kamu ihalelerinden daha fazla pay almasını sağlayacağız."
PROGRAMIN İÇERDİĞİ EYLEMLER
Programın içerdiği önemli eylemler hakkında bilgi veren Davutoğlu, şöyle konuştu:"Mevcut sulama tesislerinin rehabilitasyonunu bir program dahilinde gerçekleştireceğiz. Açık sistemleri kapalı hale dönüştürmeye yönelik başlattığımız programı hızlandıracağız. Su tasarrufu sağlayan yağmurlama, damlama, sulama gibi yöntemleri yaygınlaştıracağız. Arıtılmış suların sulamada kullanım yollarını araştıracağız. Tarımda verimliliği ve su tasarrufunu artıracak olan arazi toplulaştırma çalışmalarımıza hızla devam edeceğiz. Sulama yatırımlarında cazibeli ve düşük pompajlı olanlara öncelik vereceğiz. Çiftçiler başta olmak üzere etkin su kullanım ve tasarrufu konusunda bilinçlendirme, kapasite geliştirme çalışmalarını hayata geçireceğiz."
Tarımsal destekleri ve havza özelliklerini, su kısıtını dikkate alacak şekilde gözden geçireceklerini ve sulama şebekelerinde modern izleme sistemlerini yaygınlaştıracaklarını dile getiren Davutoğlu, su yönetimini ve fiyatlandırma sistemini, su tasarrufunu arttıracak yaklaşımla gözden geçireceklerini söyledi.
Uygun geçiş düzenlemeleriyle, yer altı su kullanımında kontrolü sağlayacaklarına dikkati çeken Davutoğlu, "Bu program ile modern sulama tesis sayısını 2018'e kadar her yıl yüzde 10 artıracağız. Böylece modern sulama tesisi sayısının toplam içindeki payını yüzde 25'e çıkarmayı hedefliyoruz" dedi.
"SAĞLIK ENDÜSTRİLERİ YÖNLENDİRME KOMİTESİ OLUŞTURACAĞIZ"
Yedinci sektörel dönüşüm alanının Sağlık Endüstrilerinde Yapısal Dönüşüm Programı olduğunu kaydeden Davutoğlu, şöyle devam etti:"Bu yapısal dönüşüm programıyla hem ülkemizin ilaç ve tıbbı cihaz ihtiyacını büyük oranda karşılamayı hem de bu alanda ihracat gelirimizi artırmayı amaçlıyoruz. Bu programın içerdiği önemli eylemler ise şöyle: Sağlık Endüstrileri Yönlendirme Komitesi oluşturacağız. Yerli Ar-Ge ve üretimi destekleyecek şekilde Sağlık Enstitüleri Başkanlığını kuracağız. İlaç ve tıbbi cihaz alımlarında yerli üretimi özendirici ve geliştirici tedbirler alacağız. Geri ödeme ve fiyatlandırma politikalarıyla ruhsat süreçlerinde yerli üretim ilaç ve tıbbi cihazlara öncelik vereceğiz. Biyoteknolojik ilaç, biyomalzemeler, biyomedikal ekipman alanlarında araştırma altyapımızı geliştireceğiz. Plazma ürünleri ve aşıların yurt içinde üretimini gerçekleştireceğiz. Sağlık endüstrisi alanında üretim yapacak KOBİ'lere yönelik finansal destek mekanizmaları geliştireceğiz. Buralarda sağlık sektöründe de üniversite sanayi işbirliğini artıracak şirket kümelenmelerini özendireceğiz. Ülkemizin ihtiyaca göre planlanarak gerçekleştirilen Ar-Ge faaliyetleri sonucunda üretilen ürünleri fiyat ve geri ödeme uygulamaları açısından destekleyeceğiz. Bu alanda da 2018 sonunda tıbbı cihaz ihtiyacımızın yüzde 20'sini ilaç ihtiyacımızın ise yüzde 60'ını yerli üretimle karşılar hale geleceğiz."
TAŞIMACILIKTAN LOJİSTİĞE DÖNÜŞÜM PROGRAMI
Program kapsamındaki eylemlerle sağlık turizmi alanındaki geliri, 2018 sonuna kadar 9 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini belirten Davutoğlu, bugün açıklanacak son dönüşüm programının ise Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı olduğunu söyledi.
Bu program ile lojistiğin büyümeye katkısını artıracaklarını anlatan Davutoğlu, bu çerçevede kurumlar arası eşgüdümü sağlamak üzere Lojistik Koordinasyon Kurulu kuracaklarını söyledi. Türkiye'de ilk defa lojistik master planı hazırlayacaklarına dikkati çeken Davutoğlu, lojistik merkezlerde modern yönetim modellerini geliştirip, hayata geçireceklerini bildirdi.
Üçüncül lojistik mevzuatının hazırlanıp yürürlüğe konulacağını vurgulayan Davutoğlu, kamu ve özel sektöre hizmet edecek istatistikleri toplayarak lojistik veri tabanı oluşturacaklarını söyledi. Ulaşımda elektronik sistemleri yaygınlaştıracaklarını ifade eden Davutoğlu, şunları kaydetti:
"Üretim alanlarının, ticari çıkış noktalarına demiryolu bağlantısını güçlendireceğiz. Türkiye için bir liman yönetim modeli belirleyerek hayata geçireceğiz. Lojistikte kritik bir kurum olan TCDD'nin yapılandırılmasını tamamlayacağız. Kent içi ulaşımı, ulusal lojistik planlarıyla uyumlaştıracağız. Komşu ülkeler ve dış ticaretimizin bulunduğu diğer ülkelerle gümrük işlemlerini hızlandıracağız. Kamu özel işbirliği modeli kullanarak, gümrük kapılarının sayısını artıracak, kapasite ve kalitesini geliştireceğiz. Gümrüklerde tek pencere sistemini tamamlayacağız. Filyos limanı yapımını tamamlayarak, Çandarlı ve Mersin konteyner liman yapım projelerini bitirip, liman kapasitemizi artıracağız. Öncelikli demiryolu ve karayolu projelerini süratle tamamlayacağız."
"ÜRÜNLERİMİZİ KISA SÜREDE HEDEF PAZARLARA ULAŞTIRACAĞIZ"
Programdaki eylemlerle Türkiye'nin lojistikteki uluslararası konumunu güçlendireceklerini belirten Davutoğlu, "Ürünlerimizi daha az maliyetle ve daha kısa sürede hedef pazarlara ulaştıracağız" ifadesini kullandı.
Davutoğlu, 9 sektörel dönüşüm programı ve 417 eylem planının temel hedefinin, ülkedeki verimliliği artırmak, öngörülebilirliği ve sürekli kalkınmayı teminat altına almak ve hesap verilebilirliği güçlendirmek olduğunu bildirdi.
Siyasi istikrar ve güvene dayalı ekonomik kalkınmanın önemine dikkati çeken Davutoğlu, şöyle konuştu:"Ülke ekonomisindeki kalkınmayı uluslararası ekonomide yansıtacak lojistik ve ulaştırma alanında yapılacak çalışmalar ve diğer faaliyetlerle aslında Cumhuriyet tarihinin en önemli yapısal dönüşüm hamlelerinden birini başlatıyoruz. Bu yapısal dönüşüm hamlesi, 12 yıllık birikim üzerinde Türkiye'nin kalkınmasını sürdürebilir kılması açısından zaruridir. Kesinlikle sadece 5 yıllık, 10 yıllık programlar çerçevesinde değil ay bazında takip edilerek, izleme komiteleriyle gelişim seyrini yöneteceğimiz önemli dönüşüm programıdır. Temenni ve vaatlerden soyut temennilerden ibaret kalmayacaktır. Uygulamada getirdiğimiz her yeniliğin sonuçlarını kamuoyuyla paylaşacağız. Bu sonuçlardan hareketle Türkiye'de çağdaşlaşma ve çağdaşlaşmanın son aşaması anlamında küreselleşmeyle gelen bütün meydan okumalara cevap verecek güçte ekonomik yapıya kavuşacağız."
Sektörel dönüşüm programlarının hazırlanmasına katkıda bulunanlara teşekkür eden Davutoğlu, önümüzdeki haftalarda iki ayrı aşamada makro ekonomik sektörel dönüşüm ve insan odaklı sosyal boyutlu sektörel dönüşüm alanlarını paylaşacaklarını söyledi.
Toplantıya, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu katıldı.