TEŞVİK BÖLGESİ
TOBB 2009 yılı Ocak-Ekim ayları şirketleşme istatistik sonuçlarına göre, 4. Teşvik Bölgesinde 3 bin 142 şirket, 284 kooperatif, 2 bin 604 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyete geçti. Aynı dönemde 472 şirket, 268 kooperatif tasfiye işlemi gördü. 10 ayda bölgede 383 şirket, 170 kooperatif ve 8 bin 838 gerçek kişi ticari işletmesi ise kapandı. 4. teşvik bölgesinde 2008 yılının aynı döneminde 3 bin 355 şirket, 244 kooperatif, 2 bin 612 gerçek kişi işletmesi açılmış, 428 şirket, 255 kooperatif tasfiyeye girmiş, 341 şirket, 149 kooperatif ve 7 bin 707 gerçek kişi ticari işletmesi kapanmıştı.
YILLIK DEĞİŞİM ORANLARI
TOBB Ekim ayı Ticaret sicili verilerine göre, Erzurum’un içinde yer aldığı 4’üncü Teşvik Bölgesinde, bu yılın on ayında, 2008 yılının aynı dönemine göre kurulan şirket sayısında yüzde 6.34, kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısında yüzde 0.30 oranında gerileme, kurulan kooperatif sayısında ise yüzde 16.39 oranında bir artış belirlendi.
TASFİYE VE KAPANMA VERİLERİ
4’üncü Teşvik Bölgesinde bu yılın on aylık bölümünde geçen yılın aynı dönemine oranla tasfiye edilen şirket sayısı yüzde 10.28, tasfiye edilen kooperatif sayısı ise yüzde 5 oranında artış gösterdi. Geçen yıla göre, kapanan şirket sayısında yüzde 12.3, kapanan kooperatif sayısında yüzde 14.3 ve kapanan gerçek kişi işletmesi sayısında da yüzde 14.67’lik oranda yükselme gözlendi.
ERZURUM’UN PAYI
Erzurum’un 4. Teşvik Bölgesi toplamındaki payı, açılan şirketlerde yüzde 4.86, açılan kooperatif sayısında yüzde 13.73, açılan gerçek kişi işletmesi sayısında yüzde 5.41 , tasfiye edilen şirket sayısında yüzde 5.29, tasfiye edilen kooperatif sayısında yüzde 21.26, kapanan şirket sayısında yüzde 7.31, kooperatif sayısında yüzde 18.82 ve kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında ise yüzde 2.99 olarak gerçekleşti..
4. BÖLGENİN ÜLKE PAYI
4’üncü Teşvik Bölgesi’nin Türkiye toplamındaki payı, açılan şirketlerde yüzde 8.78, açılan kooperatif sayısında yüzde 29.95, açılan gerçek kişi işletme sayısında yüzde 7.11, tasfiye edilen şirket sayısında yüzde 4.35, tasfiye edilen kooperatif sayısında yüzde 12.37, kapanan şirket sayısında yüzde 4.66, kapanan kooperatif sayısında yüzde 11.28 ve kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında ise yüzde 31.76 olarak kaydedildi.
ERZURUM 9’UNCULUĞA GERİLEDİ
Yeni teşvik düzenlemesi kapsamında 4. Bölge içinde değerlendirilen Erzurum, bu yılın 9 ayında şirketleşme oranı bakımından bölgede yer alan 30 il içinde 9’unculuğa geriledi.. 4. teşvik bölgesinde en fazla şirketin kurulduğu İl Diyarbakır olurken, bu ilin bölge payı yüzde 14.70 olarak belirlendi.. Bölgede en yüksek sayıda şirket kurulumunun gerçekleştirildiği diğer iller Şanlıurfa ve Trabzon olarak bildirildi.
DİYARBAKIR ÖNDE
Açılan şirket sayısı bakımından Doğu Anadolu illeri sıralamasında 4’üncü olan Erzurum, 4’üncü Teşvik Bölgesi illeri sıralamasında ise bir önceki döneme göre bir sıra gerileyerek 9’unculuğa indi.. Bölgede en yüksek sayıda şirketin kurulduğu il 462 şirketle Diyarbakır olurken, bu ili 358 şirketle Şanlıurfa, 246 şirketle Trabzon izledi. Bu illerin bölge toplamında açılan şirket payı, Diyarbakır için yüzde 14.70, Trabzon için yüzde 7.82 ve Şanlıurfa için ise yüzde 11.39 olarak ölçüldü. Erzurum ise yüzde 4.86’ya indi.
DİĞER İLLER
10 ayda açılan şirket çokluğu bakımından 4’üncü Teşvik Bölgesinde ilk on içine giren diğer iller olan, Mardin’de 178, Elazığ’da 201, Malatya’da 210, Ordu’da 149, Van’da 190 ve Batman’da ise 114 şirket faaliyete başladı. Bölgede en az sayıda şirket kurulumunun gerçekleştiği iller ise, bir önceki dönemde olduğu gibi Ardahan, Tunceli, Gümüşhane ve Bayburt olarak belirlendi.
KOOPERATİF KURULUMU
TOBB verilerine göre, 10 aylık dönemde 4. Teşvik Bölgesinde en yüksek sayıda kooperatif kurulumunu gerçekleştirildiği iller Muş ve Erzurum olurken, gerçek kişi ticari işletmesi kuruluş çokluğu bakımından 329 işletmeyle Ordu ilk sırada yer aldı. Bu ili 278 işletmeyle Şanlıurfa, 208 işletmeyle Diyarbakır, 178 işletmeyle Malatya, 152 işletmeyle Van ve 141 işletmesiyle Erzurum izledi.
TASFİYE SIRALAMASI
Bölgede en yüksek sayıda tasfiye edilen şirket sayısı Diyarbakır’da çıktı. 68 şirketin tasfiye edildiği bu ili 50 şirketle Trabzon, 38 şirketle Van, 37 şirketle Ordu, 35 şirketle Malatya ve Şanlıurfa izledi. Erzurum 7’inci sırada yer aldı. Tasfiye edilen kooperatif çokluğunda ise 57 kooperatifle Erzurum birinci oldu. Dönemde Sinop ve Giresun’da 16, Van, Trabzon ve Kastamonu’da 15, Ordu’da 14, ve Diyarbakır’da ise 11 kooperatif tasfiye edildi.
KAPANAN ŞİRKETLER İL SIRALAMASI
4. Teşvik Bölgesinde en yüksek sayıda şirket kapanma sayısının görüldüğü il 44 şirketle Diyarbakır olurken, bu ili 42 şirketle Malatya, 37 şirketle Trabzon, 28 şirketle Erzurum, 26 şirketle Ordu ve Şanlıurfa izledi. Bölgede en fazla sayıda kooperatif kapanmasının yaşandığı il Erzurum olarak kaydedildi. Van, ordu ve Kastamonu ise bölgede kooperatif kapanma sayısının yüksek olduğu diğer iller olarak belirlendi.
KAPANAN İŞLETMELER
4.Bölgede en yüksek sayıda gerçek kişi ticari işletmesinin kapandığı il Diyarbakır oldu. 5 bin 584 gerçek kişi ticari işletmesinin 10 ayda kapandığı Diyarbakır, şirket ve gerçek kişi işletmeleri kapanma oranıyla dikkatleri çekti. Bu ili 584 kapanan gerçek kişi ticari işletmesiyle Çankırı izlerken, 534 işletmeyle Ordu, 393 işletmeyle Batman ve 265 işletmeyle Erzurum bölgede kapanan işletme sayısının yüksek olduğu diğer iller olarak kaydedildi.