Hoca Raif (Dinç) Efendi’den, Müftü Solakzade Sadık Efendi’ye kadar tanınmış birçok âlimin hocası olan ve Erzurum’da ‘Yetim Hoca’ olarak anılan Mustafa Zihni Efendi’nin kaybolduğu bilinen kabrinin, Asri Mezarlık’ta olduğu tespit edildi.
TAŞYÜREK AÇIKLAMA YAPTI
Erzurumlu tarih araştırmacısı Muzaffer Taşyürek, ‘Yetim Hoca’ olarak tanınan ve Erzurum’da birçok âlim yetiştiren Mustafa Zihni Efendi’ye ait kabrin yerini tespit ettiğini söyledi. Vefatından sonra Gez Mahallesi’ndeki Gürcü Kapı mezarlığına defnedilen Yetim Hoca’nın, daha sonraki yıllarda mezarlıkların taşınması dolayısıyla kabrinin de kaybolduğunu vurgulayan Taşyürek, ‘Hocaların Hocası’ lakabıyla bilinen Mustafa Zihni Efendi’nin ebedi istirahatgahının, Asri Mezarlık’taki ‘Meşhurlar Suffası’nda olduğunu bildirdi.
ASRİ MEZARLIK’TA KETENCİZADE’YLE BİRLİKTE
Asri Mezarlığa girişte, sağ taraftaki ilk koridorun hemen sonunda bulunan Mustafa Zihni Efendi’ye ait kabrin, şu ana kadar yerinin bilinmediğini ve genel kanaatin kayıp şeklinde olduğunu vurgulayan Muzaffer Taşyürek, Yetim Hoca’nın, Ketencizade Hacı Hafız Muhammed Rüştü Efendi ile yan yana medfun durumda bulunduğunu kaydetti. 29 Şubat 1912 yılında Hakk’a yürüyen Mustafa Zihni Efendi’nin, hayattayken vali ve kumandanlar tarafından sık sık ziyaret edildiğini ve idare ile ilgili işlerde kendisinden devamlı görüş alındığını söyleyen Taşyürek, Yetim Hoca’nın, Erzurum eğitim hayatına bulunduğu katkıların saymakla bitirilemeyeceğini ifade etti. Erzurum’daki ilk resmi görevi rüşdiye muallimliği olan Mustafa Zihni Efendi’nin, 10 yıllık hizmetinin ardından medreseye çekilip, ömrünün sonuna kadar burada ders verdiğini anlattı.
ERZURUM, MANEVİ MİMARLARINI HATIRLAMIYOR
Erzurum’un, Mustafa Zihni Efendi gibi çok sayıda manevi dinamiği ve mimarının bulunduğunu vurgulayan Tarihçi Muzaffer Taşyürek, her bir ismin Erzurum için ayrı değer ve anlam taşıdığını belirtti. Söz konusu eşrafın günümüzde unutulmaya yüz tuttuğunu, hatta birçoğunun hatırlanmadığını vurgulayan Taşyürek, “Millete ve insanlığa önemli hizmetlerde bulunmuş, manevi önderlik yapmış, irşat görevi üstlenmiş çok sayıda alim, müderris ve hocanın yaşadığı bir şehir olan Erzurum, maalesef bu değerlerden bihaber duruma gelmiştir. Bireysel, toplumsal ve kurumsal anlamda hepimize bu konuda büyük sorumluluklar düşüyor. Bir nur gibi etraflarını aydınlatan manevi mimarlarımızı hem bizim tanımamız, hem de tanıtmamız gerekiyor. Bu hususta maalesef üzerimize düşeni yapmıyoruz” diye konuştu.
MUSTAFA ZİHNİ EFENDİ (YETİM HOCA) KİMDİR?
Asıl adı "Mustafa Zihni" olan Yetim Hoca Efendi- aslında Rize'lidir. Pek küçük yaşında dayısı "Fetvacı Hoca" denilen Hacı Mehmet Efendi ile Erzurum'a gelmiş, bütün tahsilini orada O'nun himayesi altında yapmış, bu sebeple baba yüzü görmeden büyüdüğü için "Yetim" olarak anılmıştır. İlk eğitimini Pervizoğlu Medreseleri'nde alan Mustafa Zihni, zamanın birçok hocalarından ayrı ayrı dersler almıştır. Karslı Büyük Hamit Efendiden ve Tabur imamı Dağıstanlı Mehmet Efendi Hoca'dan Farsça öğrenmiş, Mesnev-i Şerifi de yine O'ndan başlayıp bitirmiştir. Mustafa Zihni Efendinin Erzurum'da ilk resmi vazifesi Rüşdiye muallimliğidir. Kırk Çeşme çevresinde Esat Paşa Yokuşu'nda 1875 tarihinde, "Erzurum Mülkiye Rüşdiyesi" ismiyle açılan bu mektebin başmuallimliğine, yine Cimilli soyundan tanınmış bilgin İbrahim Selâmı Efendi getirilmiş, muallimi saniliğine de Yetim Hoca Efendi tayin edilmiştir.