Ekonomik gerileme, Türkiye genelinde olduğu gibi, 2009 yılının ilk yarısında, Erzurum’da da kendini gösterdi. Yılın ilk 6 aylık döneminde 719 yeni işyerinin açıldığı Erzurum’da, 349 esnaf ise, kepenk kapattı. Kapanan işyeri sayısının açılan işyerlerine oranı yüzde 48’e ulaştı.
BORÇTAN KURTULMANIN BAŞKA YOLU YOK
Erzurum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (EESOB) Başkanı Rasim Fırat, yeni işyeri açan esnaf sayısının, işyerini kapatan esnaf sayısına göre fazla olması şeklinde oluşan manzaranın, doğru analiz edilmesi gerektiğini söyledi. Başkan Fırat, “Çekini ve senedini ödeyemeyen, bankalardan kredi alamayan esnaf, borç mükellefiyetinden kurtulmak için işyerini kapatıp, aynı işe, bu kez de eşinin, çocuklarının ya da yakınlarının üzerine yeni işyeri kurarak devam ediyor. Yani görünürde yeni açılan işyeri sayısı fazla, ama aslında bu rakamın içi boş.” dedi.
TİCARET SEKTÖRÜNDE KIRILGAN ZEMİN
Bir şehirde yeni kurulan işyeri sayısının, kapatılan işyeri sayısına göre fazla olmasının ve kapatılan işyeri sayısının da, devamlı artma eğiliminde bulunmasının, ekonomideki kaygan zeminin işareti olduğuna dikkati çeken Rasim Fırat, “Bir şehirde ekonomi ya iyidir, ya da kötüdür. Ekonominin iyi olduğu varsayımından yola çıkacak olursak, mantık olarak, kapatılan işyeri sayısının devamlı artma eğiliminde olmaması gerekir. Erzurum’da işte böyle bir durum hakim.” diye konuştu.
BAŞKA İSİMLE YENİDEN TİCARET DENEMESİ
2008 yılının son çeyreğinde ortaya çıkan küresel ekonomik krizin, olumsuz etkilerinin 2009’da çok daha fazla hissedilmeye başlandığını vurgulayan Başkan Rasim Fırat, yılın ilk 6 ayında işyerini kapatan esnaf sayısının, 349 olmasının, krizin bir sonucu olduğunu dile getirdi. Aynı dönem içerisinde yeni kurulan işyeri sayısının ise, 719 olduğuna dikkati çeken Başkan Fırat, ticarete yeni atılan kesimin büyük bir bölümünü, zaten ticaretin içinde bulunan esnafın oluşturduğunu kaydetti.
TİCARET YOLLARI TIKANDI
Başkan Fırat, “Esnafın çeki ve senedi ödenmiyor, piyasada protestolu ve işlem görmüş çekler dolaşıyor. Esnafımız tıkandığı noktada bu kez şu yola başvuruyor. Borç mükellefiyetinden kurtulmak için işine resmi anlamda son verip, aynı işi bu kez ya eşinin, ya çocuklarının ya da bir yakınının üzerine yeni işyeri açarak devam ediyor. Yani işyerini kapatan esnaf kesiminin içinde bulunan kişi, aynı zamanda yeni işyeri kuran kesimin içinde de bulunuyor. Bu durumda olanlar ise, maalesef ki, Erzurum’da azımsanamayacak kadar yüksek orandalar.” şeklinde konuştu.
TİCARET SEKTÖRÜNDE DENEYİMSİZLİK VURGUSU
Türkiye genelindeki yeni kurulan işyeri sayısının, 2009 yılının ilk yarısı itibariyle 214 bin olduğuna işaret eden Başkan Rasim Fırat, bu manzaranın, “ekonomide işler yolunda” şeklinde okunmaması gerektiğini kaydetti.
Fırat, yeni işyeri kuranların arasında, borç mükellefiyetinden kurtulmak isteyenlerin dışında, elindeki kısıtlı sermayesini değerlendirmek isteyenlerinde bulunduğunu belirterek, “Adam emekli olmuş, ikramiyesiyle yeni iş kuruyor, ya da üç-beş arkadaş bir araya geliyor, ticaretten yana tercih yapıyor. Kısacası, ticaret hayatına yeni atılanların hatırı sayılır bir bölümü, daha önce hiç ticaret yapmamış olanlardan oluşuyor. Bu manzarayı tam tersine değerlendirmek, ekonomik kırılmalar yüzünden yaşanacak hayal kırıklığının da müsebbibi olurlar.” dedi.
EESOB Başkanı Fırat, 2008 yılında Erzurum’da yeni açılan işyeri sayısının bin 278, kapatılan işyeri sayısının da, bin 26 olduğunu sözlerine ekledi.