Amasya'nın
Taşova ilçesinde üretilen, Erzurum mutfağının da değişmez ürünü olan çiçek bamyası
sofralara binbir emekten geçerek geliyor. Taşovalı çiçek bamyası üreticileri, bu zahmete karşın fiyatının tatminkar olmamasından
yakınıyor.
Yılda yaklaşık 600 ton çiçek bamyasının üretildiği
Taşova ilçesi, bu ürün ile öne çıkarken ilçe halkı için de çiçek bamyası önemli bir gelir kapısı oluşturuyor.
Türk yemek kültüründe önemli bir yere sahip olan çiçek bamyası, üretimindeki emekle dikkat çekiyor.
TÜRK YEMEK KÜLTÜRÜ VE ÇİÇEK BAMYASI
Taşova ilçesinin
Çaydibi Mahallesi'nde 3 dönüm bamya tarlasında yaklaşık 30 yılı aşkın süredir üretim yaptığını anlatan evli ve 3 çocuk babası
Ali Kavak (57), tütün üretimini bıraktıktan sonra yöre insanının ağırlıkla bamya üretmeye başladığını söyledi.
Bamyanın 15 Haziran-15 Ekim tarihleri arasında her gün toplanması gereken bir ürün olduğunu belirten Kavak, toplanmadığında bamyanın çiçeğini dökerek özelliğini kaybettiğini vurguladı.
ERZURUM TÜKETİCİ İLLER İÇİNDE BAŞ SIRADA
Bamya üreticisinin 3 ay boyunca her sabah düzenli olarak tarlaya gitmek zorunda olduğunu söyleyen Kavak, bamya üretiminin zahmetli bir o kadar da sabır isteyen bir iş olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Bamya günlük toplanır, kurutmak için iplere günlük dizilir ve asılır. Kuruduktan sonra piyasaya sürülür. İç
Anadolu Bölgesi'nde
Kayseri,
Kırıkkale,
Konya,
Nevşehir,
Yozgat,
Eskişehir Afyonkarahisar,
Ankara,
Erzincan,
Erzurum'a, Arap ülkelerine,
Almanya ve
Fransa'ya bu ürünün pazarlamasını yapıyoruz. Geçen seneye göre fiyatlar normal. Ancak zahmetine göre ucuz. Kilogramı 35 lira civarındaki kuru bamya en az 50-60 TL olmalı. Minik olduğu için kiloyu zor dolduruyor. Bu işi insanlar nüfusuna göre yapar. Nüfusu olan 3-4 dönüm yapar. Nüfusu olmayan da 1 dönüm yapar. Çok ektiğin zaman başaramaz ve bırakır toplayamazsın. Bu iş biraz daha genç işi, ihtiyarlar toplayamaz."
"CENAZESİNE AĞLATMAZ"-
Bamya tarlasına her gün gelinmezse üründen verim alınamayacağını vurgulayan Kavak, bamyanın günlük toplanması nedeniyle "cenazesine ağlatmaz" olarak anıldığını belirtti.
Ali Kavak'ın eşi Ayşe Kavak ise 3 ay boyunca bamya toplamak için her sabah saat 05.00'de tarlaya geldiklerini 10.00'a kadar bamya topladıklarını daha sonra da topladıkları bamyaları ipe dizdiklerini, ertesi gün aynı işlemi tekrarladıklarını anlattı.
Bamya üretiminin zahmetli ve zor olduğunu söyleyen Ayşe Kavak, "Ancak yapacak başka bir iş yok, diğer mahsuller de bamya kadar gelir getirmiyor" dedi.
ÇİÇEK BAMYASI ZAHMETİ İLE GENÇ KIZLARI KÖYDEN KAÇIRIYOR
Bamyanın zor ve zahmetli olması nedeniyle gelinlik
Çağa gelen kızların köy yerine şehir yaşamını tercih ettiğini belirten Ayşe Kavak, şöyle devam etti: "Bamya işi zor. Kızlarımız bile evlenirken '
şehir istiyoruz' böylelikle'bamya toplamaktan kurtuluruz' diyorlar. 'Yemeye tek ekmeğimiz olmasın şehir olsun da' diyorlar. Sırf bamyadan dolayı. Her gün git, her gün git 3 ay devam. Çok zor" diye konuştu.
Bamyanın yörede de bolca tüketildiğine dikkati çeken Kavak, 3-4 çeşit bamya yemeğinin dışında bamyanın turşusunun ve konservesinin yapıldığını, kurusunun ise kışın etli bamya yemeği olarak sevilerek tüketildiğini kaydetti.
Evli ve 3 çocuk annesi Dilber Ergün de geçimlerini hayvancılık ile bamya üretimleriminden sağladıklarını, kendisinin genelde tarlada uğraştığını eşinin ise hayvanlara baktığını söyledi.
Köyde bamya üretiminin
Yaygın olduğunu belirten Ergün, "Köyümüzün genelde geçim kaynağı Bamya. Başka bir gelirimiz yok. Bamyadan gelir elde ettiğimiz için genelde bamya yapıyoruz. Yaşı değil de kurusu daha çok para yapıyor. Topladıktan sonra çiçeğini döküp iplere diziyoruz. Kurutup satıyoruz. Yaşının kilosu 6 TL'den kurusu ise 34-35 TL'ye kadar gidiyor" dedi.
Kurutulduğunda 3 kilo yaş bamyadan 1 kilo kuru bamya elde edildiğini ifade eden Ergün, marketlerde ise bamyanın kurusunun 45-50 TL'den alıcı bulduğunu vurguladı.
Amasya Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü yetkilileri ise kent genelinde yılda 500 hektarlık alanda bin
500 ton çiçek bamyası üretildiğini, bunun da
Türkiye'nin bamya ihtiyacının ortalama yüzde 4'üne ulaştığını belirttiler.