Rus Yazar Aleksandr Sergeyeviç Puşkin’in, “Erzurum Yolculuğu” adlı eseri, ünlü Türk sinemacı Halit Refiğ tarafından senaryo haline getirildi.
“Puşkin Erzurum’da” adıyla hazırlanan son dönem senaryo çalışmasında, Puşkin’in izlenimleriyle Erzurum, sinema tadında aktarılıyor. Rus Şair Puşkin’in 1829 yılında yaptığı Erzurum yolculuğundan esinlenilerek hazırlanan eser, Dergah Yayınları’ndan çıkarken, Halit Refiğ, kitabında Erzurum’daki sinemacılığa da değindi.
REFİĞ SENARYO SÜRECİNİ ANLATTI
Ataol Behramoğlu tarafından Türkçe’ye çevrilen Puşkin’in “Erzurum Yolculuğu” isimli eserinden bir senaryo ortaya çıkaran Halit Refiğ, son dönem senaryoları arasına Erzurum’u alış hikayesini ise, şöyle anlattı: “Erzurum’da düzenlenen Dadaş Film Festivali’nin, kendisinde yeni bir fikir uyandırdığını belirterek, “Nil Gürpınar Hanımefendi tarafından hep davet edildiğim Dadaş Film Festivali, bende yeni bir fikir uyandırdı. Bu fikir, Erzurum’la ilgili bir film yapılması yönündeydi. Erzurum’la ilgili nasıl bir film yapılabileceği hususunda çok düşündük, çok tartıştık. Günümüzde geçen bir dram mı, folklorik bir hikaye mi? Erzurum Kongresi ya da Nene Hatun gibi tarihi bir konu mu? Sonuçta bana en cazip gelen, Puşkin’in 1829 yılındaki Erzurum yolculuğundan kaynaklanan bir senaryo yazmak oldu.”
ESER, ERZURUMLULAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMELİ
“Puşkin Erzurum’da” adını verdiği senaryoyu okuyanlar arasında, muhakkak sinemayla ilgilenenlerin de bulunacağına dikkati çeken Halit Refiğ, bu senaryonun sıradan bir çalışma olmadığını göreceklerini ifade etti. Ünlü Türk sinema yapımcısı ve yönetmen Halit Refiğ, “Senaryoyu okuyanlar, çok yönlü tarihi ve kültürel boyutları olan böyle bir tasarının film haline getirilmesinin sıradan bir iş olmadığını göreceklerdir. Ama kim bilir, bakarsınız tasarının bütün güçlüklerine rağmen Dadaşlar diyarından hükümet ile araları iyi olan, bir veya birkaç yiğit çıkar, ‘bundan sonrasını da biz halledeceğiz’ der. Erzurum, tarihi boyunca hep mucizeler yaratmış bir şehir değil midir? Erzurumlu Cahit Gürpınar, kızı Nil Gürpınar, Ezel Erverdi ile oğlu Asım Erverdi, Türkiye’nin kültürüne bunca hizmetler verirken, Erzurum’da bu bayrağı daha da ileriye taşıyacaklar neden çıkmasın?” ifadelerini kullandı.
PUŞKİN, OSMANLI RUS SAVAŞI’NIN YANKILANIŞINI ANLATTI
Sinemacı ve Yönetmen Halit Refiğ, Aleksandr Sergeyeviç Puşkin’in, 1829’daki Osmanlı-Rus Savaşı’nın Doğu’daki yankılanışını, kendi görüşüyle yorumladığını belirterek, “Puşkin, Erzurum’da işgalci Rus ordusuyla birlikte kalmış ve tarihi kentin hayatı üzerinde bazı yorumları da yazmıştır. Puşkin, Edirne Anlaşması’ndan sonra Erzurum’dan ayrılmış ve Rusya’ya dönmüştür. Gidiş ve dönüşteki gözlemlerini, “Erzurum Yolculuğu” adlı seyahatnamesinde kaleme almıştır” diye konuştu. Bu arada Puşkin’in “Erzurum Yolculuğu” adlı eserinde anlattıkları ve tanımladığı yerlerin, Rusya’daki bazı yapımcılar tarafından belgesel haline getirildiği öğrenildi.