ERZURUM (İHA) - Erzurum Kongresi'nin 95. yıldönümü kentte büyük bir coşkuyla kutlanıyor. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Cemil Çiçek'in katıldığı etkinlikler kapsamında Havuzbaşı'ndaki Atatürk Anıtı'nda tören düzenlendi. TBMM Başkanı Cemil Çiçek, AK Parti Erzurum Milletvekili Adnan Yılmaz, Erzurum Valisi Dr. Ahmet Altıparmak, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, 9. Kolordu Komutanı Korgeneral Kamil Başoğlu, idari ve askeri erkanın da iştirak ettiği törende ilk olarak anıta çelenk konuldu. Saygı duruşu ve akabinde okunan İstiklal Marşı sonrası Başkan Sekmen, günün anlam ve önemini belirten bir konuşma yaptı.
SEKMEN’İN KONUŞMASI
Erzurum Kongresi ile birlikte enkaz altında kalan milletin yeniden hayata döndüğünü söyleyen Başkan Sekmen, şöyle devam etti:
"Bundan 95 yıl önce, 23 Temmuz - 7 Ağustos 1919 tarihleri arasında yapılan Erzurum Kongresi, enkaz altında kalan milletimizin yeniden hayata dönmesi ve ebedi varlığını tüm düşmanlarına göstermesidir. O sıkıntılı günleri kısaca bir hatırlayalım:1914 yılında başlayan ve 1918 yılında sona eren 1. Dünya Harbi, devletimiz için çetin şartlar altında geçti. Pek çok cephede amansız düşmanlara karşı savaşan evlatlarımızın milyonlarcası şehit olup kara toprağın bağrına düştüler. Güzel memleketimiz, maalesef, savaşın yenik tarafında sayıldı ve 30 Ekim 1918’de, İtilaf Devletleriyle, Mondros Mütarekesi’ni imzalamak zorunda kaldı.
Biliyorsunuz; bu anlaşmanın bir sonucu olarak ordularımız terhis edildi. Askerlerimizin silahları toplandı. Limanlarımıza, kışlalarımıza kadar el konuldu. Bu felaketler yaşanırken Yunanlılar İzmir’e asker çıkardı. Düşman donanması İstanbul’a girdi. Karadeniz ve Doğu Anadolu’da hain planlar devreye sokuldu. Akdeniz bölgesinde Fransızlar ve İtalyanlar her türlü fesadı çevirir oldu. Bu vahim gelişmeler karşısında vatanına sahip çıkmak üzere harekete geçen milletimiz, her yerde Müdafaayı Hukuk Cemiyetleri kurdu. Erzurum Müdafaayı Hukuk Cemiyeti de, Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgesi dâhil, bölge illerinden gelen delegelerle, Erzurum’da büyük bir kongre düzenledi."
"KONGRE; MİLLETİMİZİN KURTULUŞU VE CUMHURİYETİMİZİN DOĞUŞU OLDU"
Konuşmasında Erzurum Kongresi'nin tarihi ayrıntılarına da dikkati çeken Sekmen, şöyle dedi:
"İşte, o karanlık günlerde, Mustafa Kemal Paşa, 3. Ordu Müfettişi sıfatıyla, Millî Mücadele’yi teşkilâtlandırmak üzere, İstanbul’dan, vapurla Anadolu’ya gönderildi. 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıktı. Havza-Amasya-Tokat-Sivas-Erzincan üzerinden 3 Temmuz 1919 günü Erzurum’a geldi. 23 Temmuz’da toplanan Erzurum Kongresi’ne Başkan seçildi. Mustafa Kemal Paşa’nın genel durumu izah eden açış konuşmasından sonra çalışmalara geçildi. 7 Ağustos 1919’da sona eren kongrede alınan kararlar milletimizin kurtuluşunu ve Cumhuriyetimizin doğuşunu temin etti. Mustafa Kemal Paşa, tarihi kongrenin hitamında yaptığı değerlendirme konuşmasında toplantının ruhunu ve değerini şu cümlelerle izah etti:
'Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda fedakâr muhterem heyetiniz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurum`da toplandı. Hassas ve necip bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Bilhassa bütün cihana karşı milletimizin mevcudiyetini ve birliğini gösterdi. Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir" diyen Başkan Muhterem heyetinizin ve soylu arkadaşlarımın hakkımda gösterdiği içten saygı ve güvene burada açıkça teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Bu kurtarıcı toplantımız son bulurken istekleri gerçekleştiren Yüce Allah’tan doğru yolu göstermede yardımlarını ve Şanlı Peygamberimizin fetihler dolu ruhundan şefaat niyazıyla vatan ve milletimize ve devleti ebed müddetimize mesut akıbetler temenni ederim…' Bu konuşma hiçbir zaman unutulmamıştır."
ERZURUM KONGRESİ'NDE ALINAN KARARLAR
Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Erzurum Kongresi'nde alınan nihai kararları ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Anadolu vilayetlerinin farklı kültür guruplarından gelen ve fakat tamamı Müslüman vatandaşlarımızdan oluşan, fotoğrafları ve kısa biyografları şu an kongre binamızı süsleyen, 62 vatanperver delegenin aldığı tarihi karalara gelince; Vatan bir bütündür parçalanamaz,
Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı, millet birlik olarak kendisini koruyacak ve karşı koyacaktır, Vatan ve istiklalin korunmasını İstanbul hükümeti yerine getiremezse bunu yerine getirmek için Anadolu’da geçici bir hükümet kurulacaktır, Kuvayı milliye’yi etkili ve İradei milliye’yi etkin kılmak esastır, Hıristiyan azınlıklara siyasi hâkimiyetimiz ve sosyal dengemizi bozucu imtiyazlar verilemez, Manda ve himaye kabul edilemez, Milli Meclis’in derhal toplanmasına ve hükümet işlerinin meclisin denetimi altında yürütülmesine çalışılacaktır, Milletimiz asrın gereklerini, fenle ilgili, sanayi ile ilgili, ekonomiyle ilgili durum ve ihtiyaçlarımızı gerekli görür, Ulusal irade ve toplanan güçler padişah ve halifelik makamını kurtaracaktır."
RESTORASYON İÇİN TBMM BAŞKANI ÇİÇEK'E TEŞEKKÜR
Başkan Mehmet Sekmen, Erzurum Kongre binasının restorasyonu için TBMM Başkanı Cemil Çiçek'e teşekkür etti. Sekmen, sözlerini şöyle tamamladı:
"Vatanımızı düşman çizmesinden kurtaran ve Türk Kurtuluş Savaşını gerçekleştiren kararları alan Erzurum Kongresi’ne ev sahipliği yapmış bu tarihi binanın restore edilmesinde gösterdiğiniz hassasiyete ve yaptığınız öncülüğe şahsım ve Erzurum halkı adına teşekkürü bir borç biliyorum. Erzurum Kongresi'ne tanıklık eden tarihi bina, yeni haliyle, şehrimize gelen yerli yabancı turistlerin, genç nesillerin millet şuurunu kazanmasına vesile olacaktır. Milletimizin birliğini ve Cumhuriyetin öyküsünü merak edenler bu kongreyi iyi tetkik etmek ve anlamak zorundadır. Bu vesileyle başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere kongreye katılıp tarihi kararlar alan milli mücadele kahramanlarını saygıyla selamlıyorum, ruhları şad mekanları cennet olsun. 30 Mart’ta milli iradenin şahsıma tevdi ettiği Şehr-i Emaneti, hizmet aşkıyla ecdadımızın şanına yakışır bir şekilde yürüteceğimi ifade eder, başta zatı aliniz olmak üzere şehrimize teşrif eden misafirlere, burada bulunan bütün konuklara ayrı ayrı teşekkürü bir borç biliyorum." Buradaki tören kortej yürüyüşü, mehteran konseri, sergi açılışları ve Solo Türk'ün gösterisiyle devam etti.