Erzurum’da, belli esnaf gruplarına ait ticarethaneler için özel çarşılar oluşturulması çağrısında bulunuldu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ersin Gülsoy, Osmanlı döneminde, her esnaf grubu için ayrı bir çarşı oluşturulduğuna dikkati çekerek, “Osmanlı döneminde temelde ihtiyaç duyulan şeyler için bakılacak ve gezilecek çarşılar belliymiş. Ayakkabı almak isteyenler ayakkabıcılar çarşısına, kitap almak isteyenler de, kitapçılar çarşısına gidermiş” dedi.
ERZURUM’DA ÇARŞI GELENEĞİ YAŞATILMALI
Esnaf ve ticarethaneler için böyle bir yöntem uygulanmasını ve Erzurum’da yeni yapılaşmanın sürdüğü bölgelerde Osmanlı’nın bu kültürünün yaşatılmasını isteyen Gülsoy, böyle bir girişimin, şehircilik açısından büyük önem taşıdığını dile getirdi.
OSMANLIDAN GELEN ÇARŞI GELENEĞİ
Osmanlı Devleti’nde şehir plânına egemen olan unsurların, genellikle cami, bedesten ve imaret siteleri olduğunu kaydeden Yrd. Doç. Dr. Ersin Gürsoy, şehre gelen yolların buralarda sonuçlandığını belirtti. Bu yapıların arasındaki bölgelerde çarşılar ve pazaryerlerinin bulunduğunu, çarşılarda ibadethanenin hemen yanında da kitapçılar, ciltçiler, deri eşya satıcıları ve terlikçilerin yer aldığının bilindiğini anlatan Gürsoy, “Merkezden dışarıya doğru bunlardan sonra dokuma sanayisine ait ticarethaneler sıralanırdı. Marangoz, çilingir, bakırcı, demirci, saraç dükkanları gibi ses yapan ticarethaneler, bunların peşinden nispeten şehir dışına doğru sıralanırdı. Etrafa koku yayan tabakhane, boyahane ve çömlekçi imalathaneleri de, şehirlerin dışında yer alırdı. Belli gruptaki esnaf çarşılarının oluşturulmasına özen gösterilirdi. Yani kitapçılar çarşısı, ayakkabıcılar çarşısı ve bakırcılar çarşısı gibi çarşılar oluşturulurdu. Temelde ihtiyacınız olan şeyi arayacağınız yer belliydi.” diye konuştu.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NE ÇAĞRI
Bugün de bu gibi çarşıların oluşturulmasına belediyelerin öncülük etmesi gerektiğini vurgulayan Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Tarih Eğitimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ersin Gülsoy, “Elbette sanayi siteleri bugün yine şehir dışında inşa edilmekte ve belli bir plânları bulunmaktadır. Ama aynı şeyi çarşılarda göremiyoruz. En azından şehirlerin yeni kurulan mahallelerinde bunlara dikkat edilmesi ve belli esnaf gruplarına ait çarşıların oluşturulması gerekmektedir. Bu yönde atılacak adımlar, şehirciliğimiz açısından çok önemlidir.” dedi.