Aytmatov Türk Dünyası’nın gururu

ERZURUM gazetesi

Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, TRT Avaz ekranlarında canlı olarak yayınlanan “Yenigün” programına katıldı. Oldukça keyifli geçen programda dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov anıldı.

//VİCDANI OLAN YAZAR BENZETMESİ

Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, Aytmatov denince dünya insanlarının vicdanı olan bir yazar akla geldiğini söyledi. Rektör Prof. Dr. Korkmaz, Aytmayov’un sadece Kırgız bozkırlarında yetişen ve oranın öykülerini anlatan bir yazar olmadığını; bir atın öyküsünü anlattığı zaman bile bütün evrenin öyküsünü anlatabilecek kadar derin ve kapsayıcı bir anlatıma sahip olduğunu belirtti. Özellikle Fransız Eleştirmen Aragon’dan sonra dünyanın Aytmatov’u keşfettiğini dile getiren Rektör Prof. Dr. Korkmaz: “Biz de maalesef Fransızlardan sonra keşfettik. İşte sık sık Türk sinemalarında gösterilen ve seyretmeye doyamadığımız Elveda, Gülsarı, Selvi Boylum Al Yazmalım” gibi filmler Aytmatov’un eserlerinden uyarlamadır. Gerçekten sevginin, aşkın, emeğin insanları nasıl değiştirdiğini, dönüştürdüğünü anlatır” dedi.

//AYTMATOV VE ÖTEKİLEŞTİRME

Aytmatov’un eserlerindeki insanların ve toplumların ötekileştirilmesine de değinen Rektör Prof. Dr. Korkmaz şöyle devam etti: “İnsanların ve toplumların ötekileştirilmesi, şimdi ve gelecekte insanlığı bekleyen en büyük tehlikelerden birisidir. Yani herkes kendisi olarak yaşamalı ve kendisi olarak dünyadaki insanlık kültürüne katılmalıdır. Kendisi olmayan insanlar hiçbir zaman başka bir şey olamazlar, başka büyük organizasyonların içinde yer alamazlar. Aytmatov’un yaratıcılığının temelini çok büyük hümanizma oluşturur. Bu hümanizma sadece insanlara ya da Kırgızlara, bütün insanlığa değil bütün evrene karşı bütün yaratılışlara karşıdır. Yani kurtların, kuşların bile dünyadaki yaşam haklarını savunur. Aytmatov, gelecek nesillerin de yaşama haklarını savunur.”

//NAYMAN A NA EFSANESİ

Aytmatov’un Nayman Ana Efsanesini anlatan Rektör Prof. Dr. Korkmaz, bundan hareketle: “Bir insan annesini öldürebilecek kadar ötekileşmişse onun yapamayacağı hiçbir şey yoktur. İşte ötekileştirme insanları, toplumları başkalarına benzetme, onların hafızalarını silme, onların beyinlerini yıkamak, dünyada işlenebilecek en büyük insani suçtur. İşte Aytmatov, bunu hem mitolojiden örnekler verir hem de gelecek nesillere ve toplumlara mankutlaşmanın, ötekileşmenin insanları nasıl farklılaştırdığını, nasıl zavallılaştırdığını ve insanı annesini öldürebilecek kadar nasıl canileştirdiğini anlatır. Mankutlaştırma, buradan hareketle dünya felsefe tarihine girmiştir.” dedi.

// KASSANDRA DALGASI

Aytmatov’un Kassandra Dalgası kitabından da bahseden Rektör Korkmaz, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Kassandra Dalgası, insanları gelecekte bekleyen tehlikeleri işaret ediyor. Bir şeyi savunmak adına başka şeyleri yıkarsanız aslında geleceğimizi yıkmış olursunuz demek istiyor. Kesin ve peşin inançlılara, sadece benim fikrim doğrudur, sadece benim dilim büyüktür, sadece benim kültürüm var diyen bütün kahhar toplumlara insanlara. Aytmatov, sesi kısık, cılız hatta sesi çıkmayan kültürleri, toplumları bizim entelektüel olarak onları savunmamızı gerektiğini söylüyor. Modernizm kendi kültürünü yayarken Aytmatov sesi kısık, cılız toplumların sesi olmayı başardığı için büyük yazardır.”

Ayrıca Rektör Korkmaz: “Elazığ’da 80. Yaş yılı anısı adına bir kutlama programı düzenlemiştik. Fakat buna kavuşmadan dünyadan göçtü. O sene Elazığ’da onun anısına park açtık, haberler ve sempozyumlar yaptık. Gene 80. Yaş yılı anısına “Aytmatov Armağan Kitabı” Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı yayınlarından çıkardık. Benim editörlüğümde çıktı. Dünyadaki seçkin Aytmatov uzmanlarının yazılarının olduğu bir eser bu. Gerçekten de Aytmatov adına dikilmiş bir abide şeklinde bir çalışmadır.” dedi.

//TÜRK DÜNYASININ BULUŞMA NOKTASI

Ardahan Üniversitesi’nin de logosunu ve anlamını açıklayan Rektör Korkmaz, “Ardahan Üniversitesi, Anadolu, Kafkasya ve Orta Asya’nın bitişim noktasıdır. Ardahan Üniversitesi’nin logosu; Kafkasya ve Orta Asya halkları tarafından sıkça kullanılan “koçbaşı” simgesinden kompoze edilmiş, ortasında insan figürü bulunan bir kar tanesidir. Logo olarak biz bu coğrafyanın kültür kimliğini, tarihi derinliğini yansıtacak bir figürasyonun olmasını istedik ve kar tanesi düşündük.” şeklinde konuştu.

Rektör Korkmaz konuşmasının sonunda şunları ifade etti: “Yaklaşık 20 yıldır Aytmatov üzerinde çalışıyorum. Öğrencilerime de ders olarak anlatıyorum ve şunu söylüyorum. Bizim hayatımız Aytmatov’u okumadan önce ve okuduktan sonra diye ikiye ayrılır. Çünkü Aytmatov şunu söylüyor: Hayatın size dikta ettiği şeyler var. Onun istediği gibi mi yaşamalısınız yoksa kendi istediğiniz gibi mi yaşamalısınız? Bunu felsefi olarak çok sorgular. Yaşam sizi bazı şeylere zorlar, ötekileştirmek ister. Öyle mi olmak istersiniz yoksa kendiniz mi olmak istersiniz, bunu felsefi olarak sorgular. Okuyucularımız Aytmatov’u okuduktan sonra yaşamlarına çok büyük katkıları olacağını bilmelerini isterim.”