Civil peynir tarım literatüründe

Bir dönem sadece üretildiği kentin sınırları içinde kalan, ancak şimdilerde yurdun dört bir yanındaki meraklısına ulaşabilen Erzurum’un civil peyniri, artık kitaplarda da yer almaya başladı. Prof. Dr. Artun Ünsal’ın “Süt Uyuyunca” adlı kitabında geniş bir yer ayrılan civil peynir için, ‘peynirlerin en nazlısı’ yakıştırması yapılırken, bir zamanlar sadece Erzurum’a imal edilen peyniri, şimdilerde Türkiye’nin dört bir yanında bulmanın mümkün olduğuna vurgu yapıldı. 

Erzurum’da kilosu 5 ile 7 YTL arasında değişen fiyatlarla satışa sunulan Erzurum civil peyniri, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi metropol kentlerde 15-20 YTL’ye bulan fiyatlardan satışa sunuluyor.

ÜNSAL SÜT UYUYUNCA ESERİNDE CİVİL PEYNİRİ ANLATTI

Erzurum’da taze olarak yazın, çökelek (lor) eşliğinde basılmak suretiyle de kışın tüketilen ve halk arasında tel peyniri olarak da bilinen civil peynir, birçok yörenin tescillenmiş ürünleri karşısında ‘sahipsizlik’ sorunu yaşıyor.

Mihaliç (kelle) peyniri, keçi peyniri, Erzincan tulum (şakak) peyniri, İzmir tulum peyniri, Van otlu peyniri, lor, Urfa beyaz peyniri, dil peyniri, Çerkez peyniri, Abaza peynirleri, Yozgat çanak peyniri, külek peyniri, Hatay cara (testi) peyniri, örgü peyniri, golot peyniri, İstanbul çayır peyniri, Manisa çayır peyniri, Ordu torba peyniri, Giresun imansız peyniri, Kars gravyer peyniri ve Denizli yörük peyniri gibi çeşitler, bugün Türkiye’nin tescilli süt ürünleri arasında yer alırken, yurdun dört bir yanında adeta kapış kapış edilen Erzurum civil peyniri ise, marka sıkıntısı çekiyor.

ÜNSAL: CİVİL PEYNİR YÖRESEL KÜLTÜRÜN İFADESİ

Prof. Dr. Artun Ünsal’ın “Süt Uyuyunca” adlı kitabı da peynirin sadece üretimden ibaret olmadığını, bir kültürün göstergesi olduğunu da anlatıyor. Türkiye’nin artık dünya peynirleriyle rekabet edecek damak zevki ve çeşitliliğe sahip yöresel peynirlere sahip olduğuna dikkat çekilen eserde, Erzurum civil peyniri ise şöyle anlatılıyor: “Doğrudan yağsız sütten ya da ekşitilmiş yağlı süt yayıklanarak yapılır. Yağı az, proteini fazla bir peynirdir. Kahvaltılık olarak veya eritilmeye uygun bir peynir olduğundan börek ve tatlı çeşitlerinde sıklıkla kullanılır. Peynirlerin en nazlısıdır. Büyük kentlerde birçok süpermarket ve ‘gourmet shoplar’da bu tadı bulmak mümkündür”

Öte yandan Erzurum’daki peynir satıcıları ise, yaz sezonunun yarılanmış olması nedeniyle kışa hazırlıkların başladığını belirterek, “Kışın tüketmek için peynir basmak isteyenler, civil ihtiyaçlarını gidermeye başladılar bile. Ağustos ayı, civil peynirin lorla karıştırılarak kış için basıldığı aydır. Ekim ayına kadar bu böyle devam eder. Şu anda civil peynirin kilosu 5 YTL’den başlıyor, 7 YTL’ye kadar çıkıyor. Satışlar güzel, çok memnunuz” diye konuştular.