Vadilerimizin değerini bilmiyoruz..

BERAT GÜRLER (GHA) – Sahip olduğu 25 bin 66 kilometrekare yüzölçümüyle Türkiye topraklarının yüzde 3.2’sini oluşturan Erzurum, coğrafi yapısı itibariyle çok sayıda vadi ve ovayı da bünyesinde barındırıyor. Yüzölçümünün büyüklüğü nedeniyle dağınık bir yerleşimin söz konusu olduğu Erzurum, vadi ve ovalarının büyüklüğü ile Türkiye’nin sayılı illeri arasında yer alıyor. Birbirinden farklı özelliklere sahip 5 vadi ve 6 da ova bulunan ilde, her ovanın ise, iklim ve yetiştirilen ürün açısından birbirinden farklı özellikleri bulunuyor. Çoruh, Karasu, Aras, Oltu ve Tortum vadileri, yükseltisi çok fazla olan Erzurum’un, adeta nefes borusu olma özelliği taşırken, Erzurum, Gez, Ilıca, Daphan, Pasinler ve Hınıs ovaları da, ilin, birbirinden farklı iklimlerin yaşandığı fiziki zenginlikleri arasında bulunuyor.

Vadi ve ovalarıyla doğa turizminin en can alıcı örneklerine sahip olan Erzurum, topraklarının yüzde 61.8’nin meralardan oluşması sebebiyle de, hayvancılık sektörü için çok cazip imkanlar oluşturuyor.

//VADİLER, TABİATIN SUNDUĞU GÖRSEL BİRER ZİYAFET… 

Ortalama yüksekliği bin 612 metre olan Erzurum, rakımı itibariyle Türkiye’nin önde gelen şehirleri arasında bulunurken, büyüklük ve sayı bakımından da, yine ülkenin vadi zengini illeri arasında yer alıyor. Çoruh, Karasu, Aras, Oltu ve Tortum vadileri, yükseltileri çok fazla olan Erzurum’un akciğerleri olarak değerlendirilirken, uzunlukları, dar ve derin oluşları ise, görsel açıdan doğal ziyafet olarak ifade ediliyor. Karasu Vadisi, Aşkale’den sonra 60 kilometre uzunluğunda dar ve uzun bir boğaza dönüşürken, Tortum Gölü’nün oluşmasına da, Tortum Vadisi’nin bir toprak kayması sonucu kapanmasının neden olduğu biliniyor. Çoruh Vadisi, zik-zak şeklindeki yapısıyla, Erzurum’un tek vadisi olma özelliğini taşırken, Oltu Vadisi ise, farkını, dar ve genişliği bir arada bulunduruyor olmasıyla ortaya koyuyor. Doğal güzellikler arasındaki yerini genişliğiyle alan Aras Vadisi de, Aras ırmağının aktığı yatağı oluşturuyor.

//ERZURUM OVASI, TÜRKİYE’NİN EN SOĞUK OVASI

Sahip olduğu fiziki yapısıyla doğal için bir ‘sanat şaheseri’ olan Erzurum, vadileri gibi, ovalarıyla da, tabii güzelliklerin buluşma adresi konumunda… İklim ve yetiştirilen ürün çeşitliliği açısından birbirinden farklı ovaların bulunduğu Erzurum’da, kimi noktalarda sert, kimi noktalarda da ılıman iklim hüküm sürüyor. 

Erzurum’da ovalık alanlar daha çok Karasu ve Aras çöküntüleri arasında yer alırken, bunların dışındaki düzlükler ise, genellikle yayla olarak nitelendiriliyor. Karasu ırmağının kaynak bölgelerinde, Erzurum kentinin kurulduğu ovaya Erzurum Ovası adı verilirken, bu ovanın Pulur Çayı yakınlarına kadar olan kesimine de, Gez Ovası deniliyor. Ilıca (Aziziye) ilçesinin bulunduğu çok verimli olan bölge, Ilıca Ovası adıyla bilinirken, Karasu ırmağının güneyinde uzanan ve engebeli olmasına karşın verimli olan düzlükler ise, Daphan Ovası diye anılıyor. Erzurum Ovası’nın, Türkiye’nin en soğuk ovası olma özelliğine sahip olduğu öğrenilirken, söz konusu ovada, yaz sebzelerinden hiçbirisi yetiştirilemiyor.

Verim açısından Erzurum’un yüz güldüren ovaları arasında Daphan, Pasinler ve Hınıs ovaları geliyor. Aras havzasında, üzerinde Pasinler ilçesinin bulunduğu ovaya Pasinler Ovası adı verilirken, bu ovada kış mevsimleri, Erzurum Ovası’na oranla daha yumuşak geçiyor. Hınıs Ovası ise, Erzurum’un verim açısından en bereketli ovası şeklinde tarif ediliyor.