Türkiye’nin ilk Urartular Müzesi Van’da açılıyor

ERZURUM GAZETESİ

Van Valisi Münir Karaloğlu, Van Kalesi'nin girişinde bulunan Abdurrahman Gazi Türbesi'nin karşısında Türkiye'nin ilk ve tek Urartu Medeniyetler Müzesi'ni yapacaklarını ifade ederek, "Artık dünyada ve Türkiye'de Urartularla ilgili herhangi bir şey görmek isteyenler, kendilerini Vana gelmek mecburiyetinde hissedecek" dedi.

Türkiye Petrol Rafinerileri Anonim Şirketi'nin (TÜPRAŞ) Yapı Kredi Yayınları iş birliği ile başlattığı, "Anadolu Uygarlıkları Kitap Dizisi" projesinin ilk kitabı olan "Urartu-Doğu'da Değişim" kitabının tanıtım kokteyli; Van Valisi Münir Karaloğlu, Koç Topluluğu Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut ve Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Genel Müdürü Tülay Güngen'in katılımıyla Urartu Medeniyeti'nin başkentliğini yapan Van Kalesi'nde gerçekleştirildi. Programda bir konuşma yapan Van Valisi Münir Karaloğlu, bu havzadan ve bu topraklardan birçok medeniyetlerin gelip geçtiğini, bunların içerisinde en önemlilerinden bir tanesinin Urartu medeniyeti olduğunu söyledi.

URARTU MEDENİYETİ GÜN YÜZÜNE ÇIKIYOR

Tuşba şehrinin Urartulara üç asır başkentlik yaptığının altını çizen Karaloğlu, "Onun için eğer Urartu'yu birileri anlamak istiyorsa, eğer birileri Urartu'yla ilgili tarihi eserleri görmek istiyorsa onun yolu mutlaka Van'dan geçmek zorundadır. Urartularla ilgili hazırlanmış bir kitabın herhalde Van'da tanıtılmasından daha doğal, daha güzel bir şey olamaz. Şu anda Urartulardan bize miras kalan Van'daki en önemli eserlerden biri olan Van Kalesi'nin eteklerindeyiz. Kale derken sadece surlardan ibaret bir yapıdan bahsetmiyoruz. Üzerinde tapınakları, askeri depoları, komutan konutları, tahıl ambarları ve yüzlerce eserin bulunduğu bir yapıdan bahsediyoruz. Keşke imkan ve zamanımız olsaydı da Van Kalesi'ni hep beraber gezebilseydik" dedi.

Eski Van şehrinde Müslüman'ın camisiyle Hıristiyan'ın şapeli arasında 50 metre mesafe olduğunun altını çizen Karaloğlu, "Bugün gelin siz hayal edin. Bir caminin 50 metre mesafesinde bir kilise yapmaya kalksak nelerle karışlaşacağımızı düşünün. Evet bu şehir hoşgörü şehri idi, yine bir hoşgörü şehri olmaya adaydır. Koç Topluluğu Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, "Van'da inşallah değişim tekrar başlar, Doğu'da olduğu gibi" demişti. Biz bu değişimin başladığına inanıyoruz. İnşallah Van yine tarihindeolduğu gibi ihtişamlı olduğu günlerine döner diye temenni ediyoruz" şeklinde konuştu.

"TÜRKİYE'NİN İLK VE TEK URARTU MEDENİYETLER MÜZESİ'Nİ YAPIYORUZ"

Urartu medeniyetlerine ait eserleri gün yüzüne çıkarmaya devam ettiklerini ifade eden Vali Karaloğlu, "Van Kalesi'nin girişinde bulunan Abdurrahman Gazi Türbesi'nin karışında Türkiye'nin ilk ve tek Urartu Medeniyetler Müzesi'ni yapıyoruz. Şu anda projeleri tamam, finans sorununu çözüldü. İnşallah önümüzdeki bir ay içerisinde oranın da ihalesini yapacağız. Artık dünyada ve Türkiye'de Urartularla ilgili herhangi bir şey görmek isteyenler kendilerini Van'a gelmek mecburiyetinde hissedecek" ifadelerini kullandı.

Koç Topluluğu Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu ise, "Koç Topluluğu olarak enerji grubu şirketlerinin yaklaşık gelirinin yüzde 50'sini oluşturuyor. Koç topluluğu da yıllardır felsefe olarak Anadolu'dan kazanmış, bu noktaya gelmiş ve Anadolu'dan kazandığını tekrar Anadolu'ya aktarmayı felsefe haline getirerek devam ettiriyoruz. Aygaz yıllardır hemen hemen her sene kitap çıkartır. OPET'te bildiğiniz gibi, 'Tarihe saygı' dedik, yakın tarihimizi de düşünüyoruz. Hatta Osmanlı ile ilgili maalesef okuduğumuz yıllarda, gençlik yıllarımızda, liselerde ve üniversitelerde çok yanlış şeylerin öğretildiğini gördük. Osmanlı tarihi ile çıkardığımız özellikle Aygaz'la birçok kitap var. Ben de Sayın Vali'mize minnetlerimi, teşekkürlerimizi iletmek istiyorum. Hakikatten Kocaeli'nde olsun, burada olsun şimdiden birçok şeyi yaptığını gördük. Ben bütün emeği geçen herkese tekrar teşekkürlerimi iletiyorum. Birkaç sene sonra herhalde, 'Van'da da değişim' diye bir kitap göreceğiz diye umuyorum" diye konuştu.

'URARTU-DOĞU'DA DEĞİŞİM' İLK KİTAP

Daha sonra bir konuşma yapan Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, Yapı Kredi Kültür ve Sanat Yayıncılığı olarak 10 kitaplık bir dizi hazırladıklarını söyledi. Erkut, "Zengin Anadolu medeniyetlerden günümüze kalan kutsal miraslarımızı aslında insanlık kültürü zenginliği olarak bugünkü kuşaklara ve bundan sonraki kuşaklara taşımak istiyoruz. Bu çerçevede 'Urartu-Doğu'da Değişim' ilk kitap ve güzel bir başlangıç. Proje yaklaşık bir yıl önce Yönetim Kurulu Başkanı'mız Sayın Ömer Koç tarafından bize

yönlendirildi. Büyük heyecan ve onur duyduk. Bizim için önemli bir boşluğu doldurdu. Biz merhum Vehbi Koç'un, 'Ülkem varsa ben de varım' felsefesi çerçevesinde ülkemizin akaryakıt ihtiyacını karşılarken aynı zamanda kültürel faaliyetlerde de kendimizi sorumlu hissediyor ve orda görev almak istiyoruz. Böylesine bir proje gerçekten gelecek kuşaklar için güzel bir kaynak oluşturacaktır" dedi.

Kitabın hazırlamasında emeği geçen Prof. Dr. Kemalettin Köroğlu ise, Urartuların 2 bin 800 yıl önce Van bölgesinde imkansız gibi gözüken bir proje başlattıklarını söyledi. Köroğlu, "Bu bölgede yerleşik hayat yaklaşık 10 bin yıl öncesine kadar gitmektedir. Urartular zamanına kadar en gelişmiş yerleşim model köy yerleşmesi idi. Köylü bir yaşam biçimi idi. Aslında köylü yaşam da bu sürecin az bir bölümünü kapsamaktadır. Daha çok bu bölgede yarı göçebe büyük aşiretler yaşamaktaydı. Ve bunlar bütün tarihsel süreç boyunca bu geleneksel yasam biçimini devam ettirdiler. Urartular ilk defa devlet kurduktan hemen sonra bu yaya göçebe toplumu hayvancılıkla geçinen toplumu yerleşik yaşama teşvik etti. Bunu bir proje çerçevesinde yaptılar. Bilindiği bu projelerinden birisi de 50 kilometre uzunluğunda kanalların yapılmasıydı. Şamran Kanalı bunlardan bir tanesidir. Tarım alanları oluşturdular ve bu toplumun büyük bir bölümünü tarım alanları çevresin lk ve tek Urartu Medeniyetler Me yerleştirmeye, iskan etmeye

başladılar. Önemli miktarda nüfus hareketlerini gerçekleştirdiler" şeklinde konuştu.

"URARTULAR, ELAZIĞ'DAN ARAS VADİSİ'NE KADAR 15'E YAKIN KENT İNŞA ETTİ"

Urartuların ilk defa Doğu'da kentler inşa etmeye başladıklarını ifade eden Prof. Dr. Köroğlu, "Şu anda eteklerinde bulunduğumuz Tuşba bunlardan bir tanesi. Urartular, devletlerinin kurulduğunu dünyaya ilan ederken mimarlık alanında da önemli işlere imza atacaklarının haberini verdi. Urartular, bütün Doğu Anadolu'da günümüzde Elazığ bölgesinden Aras Vadisi'ne kadar uzayan geniş topraklarda 15'e yakın kent inşa etti. Kent tanıtımını şunun için kullanıyoruz: Yöneticilerin oturduğu stadel bölümü burada olduğu gibi bu stadelde tapınak, saray, depolar, altyapı sistemi ve eteklerinde sivil halkın oturduğu bir şehrin kurulduğu modelden söz ediyoruz. 15'e yakın kent inşa ettiler ve burada binlerce insan yaşamaya başladı. Madencilik anlamında önemli işler yaptılar. İlk defa Doğu'da demiri işleyen uygarlık olarak tarihe iz bıraktılar. Demirin işlenmesi de onları mimaride zirveye taşıdı ve olağanüstü bir mimari yapı oluşturdular. Bütün Urartu ülkesinde, Urartu mimarlığı olarak tanımlanabilecek kendilerine has bir üslup geliştirdiler. Madencilikte bronz ve demir işçiliğine, takılarda, mühürcülükte Urartulara özgü diyebileceğimiz tarzlar geliştirdiler. Bu Doğu Anadolu Bölgesi'nde bir değişimin, bir gelişimin temel göstergesi idi. Urartular bu çabalarını krallığın yıkılışına kadar sürdürdü. Urartular bu bölgede önemli işler yaparak tarihe unutulmaz bir uygarlık bıraktı" dedi.

Yapılan konuşmaların ardından Koç Topluluğu Enerji Grubu Başkanı Erol Memioğlu, "Urartu-Doğu'da Değişim" kitabını Van Valisi Münir Karaloğlu'na takdim ettikten sonra; Tüpraş Genel Müdürü Yavuz Erkut, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık Genel Müdürü Tülay Güngen, kitabı hazırlayan Kemalettin Köroğlu ve Erkan Konyar ile birlikte hatıra fotoğrafı çektirdi. "Urartu-Doğu'da Değişim" kitabının tanıtım programı davul-zurna eşliğinde çekilen halaylarla son buldu.

Kemalettin Köroğlu ve Erkan Konyar tarafından hazırlanan "Urartu-Doğu'da Değişim" adlı kitap, Urartu Krallığını birçok yönüyle değerlendiren, siyasal tarih yanında dil, yazı, sanat, din, ölü gömme biçimleri, çanak çömlek ve Urartu dönemi yerleşmeleri konusundaki yeni bilgileri içeren makalelerden ve fotoğraflardan oluşuyor.