Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katıldığı törenle, Türkiye’de reel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım olan STAR Rafinerinin açılışı gerçekleştirildi.
STAR Rafinerinin, SOCAR Türkiye’nin Rafineri-Petrokimya entegrasyonunu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in katılımıyla İzmir Aliağa’da düzenlenen törenle açılışı yapıldı. Açılış töreninde TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Azerbaycan Ekonomi Bakanı Şahin Mustafayev ve KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, milletvekilleri, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ile SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev de hazır bulundu. Erdoğan ve Aliyev, program öncesi STAR Rafineri'yi gezerek yatırım hakkında bilgi aldı.
"Ülkemizi ve kardeşlerimizi yok sayan hiçbir teşebbüsün başarı şansı olmadığını görecekler"
İki devlet ve bir millet olarak bölgedeki tüm halkların güvenliği, istikrarı, refahı ve zenginliği için de çalıştıklarını vurgulayan Erdoğan, "Gönül, bölgedeki herkeste bu samimiyeti görebilmeyi isterdi. Doğu Akdeniz’de hidrokarbon kaynaklarına yönelik tek taraflı oldu-bittiler gibi başarısızlığa mahkum çeşitli girişimlerden üzüntü duyuyoruz. Bu durum bölgemizde hala istikrarsızlık ve gerilimden beslenme politikalarında vazgeçemeyenlerin bulunduğuna da işaret ediyor. Türkiye olarak bu tür dayatmalara karşı cevabımızı, hem sahada hem de diplomatik alanda en güçlü şekilde vermeyi sürdüreceğiz. Ülkemizi ve kardeşlerimizi yok sayan hiçbir teşebbüsün başarı şansı olmadığını önünde sonunda tüm taraflar görecektir. Dostluğa, dayanışmaya, birlikte kazanmaya yönelik her teklife açık olduğumuzu buradan bir kez daha tekrar etmek istiyorum" ifadelerine yer verdi.
"ORTAK MÜCADELEYE DEVAM EDECEĞİZ"
Açılışı yapılan tesisin, iki ülkenin işbirliğinin en güzel örneği olduğunu söyleyen Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Herkesi benzer işbirliklerine davet ediyoruz. Türkiye ve Azerbaycan’ın bölgemizin güvenliği ve istikrarının olmazsa olmaz aktörleri olduğu artık herkes tarafından kabul edilmeye başlanan gerçek. Bu iki ülkenin içinde yer almadığı, rıza göstermediği, destek vermediği hiçbir proje hedefe ulaşamaz. Azerbaycan’ın yüzde 20’sinin çeyrek yüz yıldır hala işgal altında bulunuyor olması kabul edilebilir bir durum değildir. Ülkemizin ve Azerbaycan’ın bu sorunun çözümü için yaptığı girişimlere, uluslararası toplum daha fazla sessiz kalamaz. Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere, bölgesel ve küresel sorunlara çözüm için kurulan yapılan bu sessizliklerinin bedelini kendi içlerini boşaltarak, varlıklarını çürüterek ödüyor. Adalet ve hakkaniyet duygusundan uzak, içi boş hiçbir uluslararası sistemin hiçbir toplum ve birey nezdinde itibarı kalmaz. Uluslararası toplumun, başta Karabağ meselesi olmak üzere dünyada ortaya çıkan haksızlıklara ‘dur’ demesini bekliyoruz. Türkiye ve Azerbaycan olarak biz her hal ve şart altında inandığımız değerler üzerinde ortak mücadeleye devam edeceğiz. Bu kutlu davada muvaffak olacağız."
"BÖLGESEL GÜÇ"
STAR Rafineri’nin açılışıyla, örnek teşkil eden iki ülke ilişkisini bir adım öteye taşıdıklarını kaydeden Erdoğan, şunları kaydetti:
"İlişkilerimiz, sadece hamaset, sadece siyaset boyutunda bırakmayıp güçlü eko çevreçeye oturuyoruz. Bugün açılışını yaptığımız proje, enerji alanını güçlendirmek için yaptığımız çalışmaların en önemi ve somut örneklerinden biri. Daha önce Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı ve Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Hattı projelerini hayata geçirdik. Haziranda bu stratejik projelere bölgesel ve küresel ölçekle etkiye sahi olacak TANAP’ı da ekledik. Türkiye ve Azerbaycan tarafından yapılan her proje ülkelerimizin bölgesel güç olma vasfını tahkime diyor. Dünyanın ticaret savaşları ve krizlerle sarsıldığı dönemde bu projelerin ülkelerimizi hem tek tek gayelerine, hem de ortak hedeflerine yaklaştıracağına inanıyorum."
"HER YIL 1,5 MİLYAR DOLAR TASARRUF"
STAR Rafineri’nin 6.3 milyar dolarlık bir yatırım olduğunu hatırlatan Erdoğan, “Bunun dışında konteyner limanı, ilk açılışı işe adım attığımız petrokimya tesislerini ele aldığımızda yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım burada söz konusu. 2008’den beri enerji alanında ülkemizde önemli yatırımlara imza atan Socar, STAR Rafineri’yi bu yatırımla ülkemize kazandırdı. Son 30 yıldır gerçekleştirilen en büyük reel sektör yatırımı olan STAR Rafineri, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da, bölgedeki en büyük petrol tesislerinden biri olarak faaliyet gösterecektir. Böyle bir yatırım olunca üzerimize düşen görevi de yerine getireceğiz. Kendilerine destek de vereceğiz. Bu proje aynı zaman Türkiye’nin en büyük yerlileşme projesi. Petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar tasarruf edilmesi, petrol ürünlerinde dışa bağımlılığın azalması hedefleniyor" dedi.
“TÜRKİYE’NİN GÜCÜ BİZİM GÜCÜMÜZDÜR”
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise şöyle konuştu:
“Bu projenin hayata geçmesinin sebebi Türkiye-Azerbaycan dostluğu ve kardeşliğidir. Bugün Türkiye-Azerbaycan işbirliği en yüksek seviyededir. Azerbaycan’ı tanıyan ilk ülke Türkiye oldu. Bu tarih çok şerefli bir tarihtir. Siyasi ilişkilerimiz en yüksek zirvededir. Türkiye, Erdoğan liderliği sayesinde büyük güce ulaştı. Türkiye dünya çapında söz sahibidir. Bölgede ve dünyada Türkiye’ye halledici rol oynuyor. Bu bizi sevindiriyor. Çünkü Türkiye’nin gücü bizim gücümüzdür. Bizim gücümüz birliğimizdedir. Türkiye-Azerbaycan, kardeşlik numunesi gösteriyorlar. Dünyada ikinci bir ülke tanımıyorum ki bizim gibi birbirine bağlı olsunlar. Biz birlikte dev projeleri gerçekleştiriyoruz. Bizim birliğimizi, dayanışmamızı, dostluğumuzu bugün bu açılışta görüyoruz.”
“YATIRIMLARIMIZ 20 MİLYARI AŞACAKTIR”
TBMM Başkanı Binali Yıldırım da, “Kardeş ülkelerin akıl, irade ve güç birliği ile vücuda getirdiği eserin, yahşi bir dikintinin açılışını yapıyoruz. Büyük olduğu kadar stratejik olan projelerimiz sadece Azerbaycan-Türkiye kardeşliğini pekiştirmiyor, aynı zamanda Kafkasya, Orta Asta ve Avrupa’nın enerji tehlikesizliğine de katkı sağlıyor. Aliağa, Türkiye’nin önemli bir sanayi bölgesi. 2011’de başlanan ve 7 yılda tamamlanan bu devasa eser, rafinerimizin petrol işleme kapasitesine yüzde 25’lik bir ilave kapasite sağlıyor. Bu bakımdan cari açığımızda da 1,5 milyar dolara varak katkıyı bu tesis sağlayacak. Bu tesis, 1 milyar 640 milyon litre akaryakıt depolama kapasitesine sahip. İki ülke olarak karşılıklı münasebetlerimiz, yatırımlarımız inşallah daha da artacak. Türkiye’nin Azerbaycan’a yaptığı yatırımlar 10 milyar dolayına ulaştı. Azerbaycan’ın da Türkiye’deki yatırımları 9 milyarı aştı. Bu miktarların 20 milyar doları bulması bir gerçektir ve bu rakama ulaşılacaktır” dedi.
“BU FOTOĞRAF, EN GÜZEL ÇÖZÜM VE FORMÜL”
Dünyaya örnek olacak dev projenin açılışı için bir arada olduklarını vurgulayan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, şunları söyledi:
“Milli enerji ve maden politikaları kapsamında petrokimya endüstrisine katkı sağlayacağı yönünde bu tesise büyük önem veriyorduk. Bu projenin sadece yatırım ve istihdam sağlama açısından değil bu endüstride dışa bağımlılığı azaltmaya yönelik katkısı nedeniyle Türkiye’yi heyecanlandırıyordu. Yeni ekonomi politikamızın temel hedefinin başında gelen stratejilerimizi tam olarak karşılaması nedeniyle heyecanımız artıyor. Bugün burada verdiğimiz bu fotoğraf, dünyanın içinden geçtiği karamsarlığa, belir en güzel çözüm ve formülü sunuyor. Bu dostluğu, birliği dünyanın örnek alması gerekiyor. Bu fotoğraf, ülkelerin çıkarlarını, ekonomik istikrarı korumanın yolunun korumacılıktan, korumacılığı artırmaktan, ticaret savaşları çıkarmaktan değil, dayanışma, rekabetçilik, güçlü işbirliğinden geçtiğini çok net ortaya koyuyor. Ekonomide spekülatif atak ve dalgalanmayı geride bıraktık. Hayata geçirdiğimiz aksiyon planları ve ekonomi programı ile sadece son bir ayda makro ekonomik göstergelerde dünyada en pozitif performans sergileyen ülkelerin başında geliyoruz."
“TÜRKİYE VE AZERBAYCAN, 21. YÜZYILIN ENERJİ TARİHİNİ BİRLİKTE YAZIYOR”
Aliağa’nın Türk enerji tarihinde yeni bir döneme ev sahipliği yaptığını kaydeden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşlik öylesine güçlü ki pek çok hayali gerçeğe dönüştürdük. Bu muhabbet ve samimiyet kader ortaklığımızın tezahürüdür. Ülkelerimizin enerjideki stratejik pozisyonları daha da güçleniyor. STAR Rafineri, Türkiye’nin enerji ihtiyacının 4’te 1’ini karşılayacak. İthal girdi miktarını da azaltmış olacağız. Bu da cari açığımızın yıllık 1 milyar dolar daha azalmasına katkı sağlayacak. STAR Rafineri’den sonra toplam rafinaj kapasitesi yüzde 33 artarak yıllık 40 milyon tona ulaşacak. STAR Rafineri, 5 milyon tonluk motorin üretimi ile de bu alandaki ithalatı yüzde 35 azalmasına katkı sağlayacak. Bölgedeki gücümüzü kardeşlikle büyüteceğiz. Türkiye ekonomisine duyulan güven Socar’ın yatırımı ile bir kez daha kanıtlandı. Türkiye dünyaya entegre olan serbest piyasa ekonomisi ile yatırımcılara öngörülebilir bir gelecek sunuyor. Türkiye, yatırımcı dostu ve liberal enerji piyasalarıyla tüm yatırımcılara kapılarını açmaya devam edecek. Türkiye ve Azerbaycan, 21. yüzyılın enerji tarihini birlikte yazıyor” ifadelerini kullandı.
ABDULLAYEV: “PETKİM’İN PAYINI ARTIRMAK NİYETİNDEYİZ”
SOCAR Başkanı Rövnag Abdullayev de şunları söyledi:
“Geçen 10 yılda Petkim’de 800 milyon dolar ek sermaye yapıldı. Petrokimya ürünleri pazarında Petkim’in payını artırmak niyetindeyiz. Çalışmaların gidişatı hedefe ulaşacağımızı gösteriyor. Enerji ve potrokimya sektöründe sermayeler Socar’ı Türkiye’nin en büyük yurt dışı yatırımcısı haline getirdi. 2011 yılının ekim ayında cumhurbaşkanlarımız bugün açılışını yaptığımız projelerin temelini attı. Görevimizi layıkıyla yerine getirmek için tüm güçlerimizi seferber ederek bugün STRA Rafineri’yi hizmetinize sunuyoruz."
Konuşmaların ardından protokol tarafından ikili görüşmeler yapılmaya başlandı.
Türkiye'nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayacak
6,3 milyar dolarlık yatırım değeri ile STAR Rafineri, Türkiye'de reel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım olma özelliğinde. Türkiye'nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayacak olan STAR Rafineri, yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip. STAR Rafineri, aynı zamanda Türkiye'nin ilk Stratejik Teşvik Belgesini alan şirket olma özelliğini taşıyor. Şirket, ülke ekonomisi ve sanayinin ihtiyaçları gözetilerek stratejik ürünlere odaklanıyor. Yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip STAR Rafineri'de yılda 4,8 milyon ton dizel ve 1,6 milyon ton naftanın yanı sıra ülkemizdeki cari açığın önemli bileşenlerinden olan jet yakıtı ve LPG gibi petrol ürünlerinin de üretimi gerçekleştirilecek. STAR Rafineri, Türkiye'nin en büyük enerji projelerinden biri olarak petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar civarında tasarruf sağlayacak. Farklı ham petrol türlerini işleme teknolojisi ve 63 tank ile yaklaşık 1 milyon 640 bin metreküp depolama kapasitesiyle STAR Rafineri, Türkiye'nin rekabet gücünü artıracak.
DIŞA BAĞIMLILIĞINI AZALTACAK
STAR Rafineri, inşaatın en yoğun olduğu dönemde 3 binden fazla mühendis, 14 ülkeden 19 bin 500 kişiye istihdam sağlarken, işletme döneminde de bin 100 kişiye istihdam sağlayacak. Şirkette elektrik kablolarının toplam uzunluğu ise tam 5 bin 400 kilometre. Türkiye petrokimya sektörünün dışa bağımlılığını azaltacak STAR Rafineri'de petrokimya sektörü için önemli ham maddeler olan nafta, ksilen ve reformat ile cari açığın önemli kalemlerini oluşturan dizel, jet yakıtı, LPG ve petrokok gibi petrol ürünlerinin üretimi gerçekleştirilecek. STAR Rafineri, petrol ürünleri ithalatında her yıl 1,5 milyar dolar tasarruf sağlayacak. Türkiye'nin işlenmiş petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini tek başına karşılayacak. Günde 214 bin varil ham petrol işleme kapasitesi, günlük 34 bin metreküp ham petrol işleme kapasitesi ve bin 640 milyon metreküp depolama kapasitesi bulunacak. Yılda 4,8 milyon ton düşük kükürtlü motorin, yılda 1,6 milyon ton jet yakıtı, yılda 1,6 milyon ton nafta, yılda 300 bin ton LPG üretecek.