Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı 2009 Mart ayı Faal Vergi Mükellefleri il dağılım sonuçlarını açıkladı. Verilere göre, Erzurum’da 10 bin 89 Gelir vergisi, 12 bin 411 Gelir Stopaj Vergisi, 2 bin 503 Gayrimenkul Sermaye İradı Vergisi (GMSİ) , 8 bin 992 Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi, 2 bin 739 Kurumlar Vergisi ve 12 bin 674 KDV faal mükellefi bulunuyor.
FFAL MÜKELLEF SAYISI
Verilerden yapılan hesaplamalara göre, Şubat 2009 dönemine oranla mart ayında faal vergi mükellefi sayısı Gelir vergisinde yüzde 0.63, Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisinde yüzde 0.46 ve KDV’de yüzde 0.18’lik düşüş kaydetti. Gelir Stopaj’da yüzde 0.82, Gayrimenkul Sermaye iradı Vergisinde yüzde 15.13, Kurumlar Vergisinde ise yüzde 0.18 oranında faal mükellefi artışı belirlendi.
AYLIK DEĞİŞİM
Aralık 2008 dönemine oranla Gelir vergisinde yüzde 1.12, Basit Usulde Vergilendirilen Gelir Vergisinde yüzde 0.54, KDV’de yüzde 0.11’lik ölçekte faal mükellef kaybı yaşandı. Dört aylık dilimde Gelir Stopaj’da yüzde 6.23, Gayrimenkul Sermaye iradında yüzde 14 ve Kurumlar Vergisinde ise yüzde 0.80 oranında faal mükellef artışı gerçekleşti.
ÇEKİRDEK MÜKELLEF SAYISI
Mart 2009 döneminde Erzurum’da aktif vergi mükellefi sayısı ise 21 bin 820 olarak açıklandı. Gelir vergisi, Basit usulde Vergilendirilen Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükelleflerinden oluşan çekirdek vergi mükellefi sayısı, Mart ayında Şubat ayına göre yüzde 0.46, Ocak ayına göre yüzde 0.24 ve Aralık 2008 dönemine göre ise yüzde 0.64 oranında düşüş kaydetti. Erzurum’da Aralık 2008’de 21 bin 962, Ocak 2009’da 21 bin 873, Şubat ayında ise 21 bin 923 aktif mükellef bulunuyordu.
DURGUNLUK TARİFSİZ BOYUTTA
Halkın, alım gücü düşüklüğü, işsizlik oranını yüksekliği sebebiyle sürekli daralan ildeki ticaret hacmi, küresel kriz sebebiyle tamamen durgun bir döneme girdi. ETSO, EESOB ticaret sicili ve Gelir idaresi Başkanlığı faal vergi mükellefi verileri ticaret sektöründeki ritim bozukluğu ve istikrarsızlığı ortaya koyarken, ilde ticaret sektörünün içine düştüğü durum artık görsel boyutta da fark ediliyor. Kent merkezinde yüksek nüfus barındıran ve gelir dilimi yüksek kesimlerin iskan ettiği semtlerde bile onlarca işyeri kepenk indirmiş durumda.
İŞSİZ SAYISI ARTIŞTA
Maliyetine satışlara yönelen, fakat buna rağmen kriz öncesi ticari hareketliliğe erişemeyen çok sayıda esnaf ticaret hayatından çekiliyor. Erzurum’un ana caddelerinde üzerinde kiralık veya satılık ilanı asılmış ve kepenkleri indirilmiş onlarca işyeri, kentin içine düştüğü ticari travmayı özetliyor. Kentteki esnaf sayısı azalıyor, buna paralel olarak işsiz sayısı da çoğalıyor..
TİCARİ GÖÇ BAŞLADI
Beyin ve emek göçü veren Erzurum artık ticari göçle karşı karşıya. Dükkanını, tezgahını kapatan esnaf yarınından emin değil. Kamu’da olduğu gibi özel sektörde de istihdama yönelik yatırımların durduğu ilde, esnaf çaresiz durumda. Kredi borçlarını ödeyemeyen, tezgahına koyduğu mal ve ürettiği hizmetin bedelini karşılayamayan ve icralık olan çok sayıdaki esnaf yoksulluk sınırı altında yaşıyor.
POZİTİF AYIRIMCILIK ŞART
Erzurum, Doğu Anadolu Bölgesinin kalbi durumunda. İldeki ticari travma bölgenin diğer illerini de olumsuz etkiliyor. Erzurum’da ticaret sektörünün ayakta kalması, buna paralel göç olgusunun yavaşlaması için il ve bölgeye özel pozitif ayırımcılık uygulanması artık kaçınılmaz bir görev. Esnaf Diyarbakır’a uygulanan pozitif ayırımcılık yaklaşımının Erzurum ve Doğu Anadolu Bölgesi için de gerçekleştirilmesini istiyor ve bu konuda il milletvekillerini göreve çağırıyor