Erzurum’un da içinde bulunduğu Doğu Anadolu Bölgesi için, tarım, hayvancılık, turizm, ulaşım, sanayi, eğitim ve sosyal alanlarda kalkınmayı amaçlayan bir yol haritası çizildi.
Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) tarafından Türkiye genelinde yürütülen “İş Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Bilinçlendirme ve Vizyon Geliştirme Projesi” kapsamında hazırlanan ‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nda, bölgenin kalkınması için yol haritası çizildi.
DASİDEF RAPORU
Türkiye’nin doğusundaki 14 ilde yürütülen anket, veri toplama, mülakat ve çalıştay gibi faaliyetlerin ardından hazırlanan raporda, bölge için kısa, orta ve uzun vadede kalkınma formülleri sıralanıyor. Projenin, bölge ayağından sorumlu bulunan Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (DASİDEF)’in koordinatörlüğünde hazırlanan rapor, başta siyasi erk olmak üzere, Türkiye’nin dört bir yanındaki en etkin sivil toplum kuruluşlarına da ulaştırıldı.
BÖLGEDE ÖNCELİKLİ SEKTÖRLER
Bölge sorunlarına yönelik olarak çeşitli önerilerin sıralandığı ‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nda, bölgedeki iş dünyası sivil toplum kuruluşları ile, ticaret ve sanayi odaları, ticaret borsaları, oda ve meslek kuruluşları da katkıda bulundu. Söz konusu kurum ve kuruluşların temsilcileriyle yapılan görüşmeler ve yapılan derlemeler sonucunda elde edilen rapor, bölgeden yıllardır yükselen seslere adeta tercümanlık ediyor.
ÖNERİLER
Doğu Anadolu Bölgesi’nin, tarım ve hayvancılık sektörlerinde ‘amir’ olduğu fikrinden yola çıkılarak hazırlanan bölge raporunda, her iki sektör için de ayrı ayrı görüş önerilerinde bulunuluyor. Tarım ve hayvancılığı dayalı sanayinin geliştirilmesi, organize sanayi bölgelerinin yeniden yapılandırılması, özelleştirme ve teşvik politikaları, kalifiye eleman yetiştirilmesi, ulaşımın güncellenmesi ve komşu ülkelerle ticaretin geliştirilmesi gibi başlıklar altında toplanan öneriler, bölgenin ekonomik kurtuluşa giden adresler olarak ifade ediliyor.
HAYVANCILIK, DOĞU ANADOLU BÖLGESİ İÇİN GELECEK VAAT EDİYOR
Hayvancılık sektörünün, Doğu’da gelecek vaat eden bir sektör olduğuna vurgu yapılan raporda, bilinçlendirme ve eğitim ön planda tutularak başlanacak çalışmalarla, sektörün öncelikle profesyonel bir hale kavuşturulması tavsiye ediliyor.
Hayvancılığın kazançlı bir sektör haline gelebilmesi için profesyonel besiciliğin geliştirilmesi ve endüstriyel hayvancılık yapılması gerektiğine vurgu yapılan raporda, şu öneriler sıralanıyor: “Ayrıca bu amaçla yem maliyetlerinin düşürülmesi, meraların güvenlik sorunlarının çözülmesi, üreticilerin bilinçlendirilmesi ile verimin artırılması gibi yollar izlenebilir. Kacak hayvan ithalatı engellenmeli, örgütlenme yoluyla, pazarlama ve markalaşma konularında ilerleme sağlanmalıdır. Bunun yanında hayvancılığa dayalı sanayinin geliştirilmesi elzemdir. Doğu’nun genel sorunu; et ve süt ürünleri çok olmasına rağmen, hayvancılıkla ilgili üretim ve paketleme tesislerinin olmamasıdır. Türkiye’nin her yerinde Erzurum’dan, Kars’tan ve Erzincan’dan giden et ve süt ürünleri satılıyor. Bu ürünlerin imalatı ile ilgili tesisleşmenin bölgede yapılması gerekmektedir. Bölge illerinde besicilik organize sanayi bölgeleri kurulmalı, et ve süt ürünleri yerinde işlenmelidir. Ayrıca Erzurum, Kars, Ardahan, Iğdır, Van ve Ağrı gibi illerde hayvancılık ihtisas borsaları kurulmalıdır”
TARIMSAL ÜRETİMDE MARKALAŞMA
Doğu Anadolu Bölgesi’nde tarım sektörünün, arazilerin parçalanması nedeniyle modern ve verimli tarım yapmaktan uzak olduğuna dikkat çekilen ‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nda, atılması gereken ilk adımın, arazilerde toplulaştırma olduğu ifade ediliyor. Bölgedeki üniversitelerin, çiftçilerin bilinçlendirilmesi için rehberlik etmesi ve tarımda teknolojik yolların kullanılması için destek olmaları gerektiği kaydedilen raporda, tarım sektörüyle ilgili olarak şu tavsiyelerde bulunuluyor: Bölgenin bakir toprakları, organik tarım yönünden kullanılırsa, bölge kalkınmasına önemli katkılar sunacaktır. Çünkü bölge toprakları, organik tarım için elverişli bir yapıya sahiptir. Ancak organik tarım katma değeri yüksek bir alan olmakla birlikte, elde edilecek ürünlerin pazarlanması için tedbirler alınmalıdır. Fazla sermaye gerektirmeyen arıcılğın teşvik edilerek geliştirilmesi yoluyla, köylülerin gelirinin artırılması sağlanabilir. Bölgenin kendine has tarımsal ürünlerinin markalaşması gerekmektedir. Erzurum civil peyniri, Erzincan tulum peyniri, Hizanyaylası Balı ve Adilcevaz Cevizi, bunlara birer örnektir. Bu ürünlerle ilgili düzenli pazarlama ve satış olanaklarını artırmak için bu ürünler tescil edilmeli ve paketleme sorunları çözülmelidir”
TURİZM SEKTÖRÜ
Raporda, Erzurum ve bölge için büyük önem taşıyan turizm sektörü için de formüller sıralanıyor. Doğu Anadolu’nun, kış turizmi başta olmak üzere, yayla, kaplıca ve tarih turizmleri açısından da önemli potansiyeller barındırdığının ifade edildiği raporda, bu alanda atılması gereken ilk adımın, bölgenin turizm zenginliklerinin tanıtılması olduğu belirtiliyor. Raporda, turizm sektörü için sıralanan formüller ise, şöyle: “Bölge için yakın zamandaki en önemli fırsat, 2011 Kış Oyunları’dır. Bu faaliyet, bölgenin tüm turizm potansiyelinin harekete geçirilmesi için bir tanıtım ve uygulama olarak değerlendirilebilir. Bölgesel kalkınmanın temel dinamiklerinden olan turizm yatırımları teşvik edilmeli, bu çerçevede bölgede turlar düzenlenip, paket halinde pazarlanması için seyahat firmaları ile anlaşılmalıdır. Doğal güzelliklerin korunarak kültürel miras kapsamındaki yapıların restorasyonu teşvik edilmeli, buraların tanıtım araçlarının iyileştirilerek desteklenmesi sağlanmalıdır. Bölgedeki biyolojik çeşitliliğin korunması çalışmaları teşvik kapsamına alınmalı, çeşitli kirlilik ve sağlık tehlikelerine iliştin yatırımlar desteklenmelidir. Bölgedeki turizm altyapısını geliştirmek için 5 yıldızlı otel sayısının artırılması ve turizm tesislerinde istihdam edilmek için kalifiye eleman yetiştirme programları yapılmalıdır”
OSB’DE TEŞVİK ÇEŞİTLİLİĞİNİN ARTIRILMASI
“İş Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Bilinçlendirme ve Vizyon Geliştirme Projesi” kapsamında hazırlanan ‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nda, organize sanayi bölgelerinde yeni yapılandırmalara gidilmesi gerektiğine de vurgu yapılıyor. Raporda, organize sanayi bölgeleri için şu hatırlatmalarda bulunuluyor: “Organize Sanayi Bölgeleri, bir çekim merkezi olarak ekonomik büyümeyi desteklemektedir. Bölgedeki her şehirde OSB kurma politikası yerine, talebin olduğu yerler bölge merkezi olarak seçilerek, bu illerdeki OSB’leri bölgenin lokomotifi olarak ön planda tutmak gerekmektedir. Mevcut OSB’lerde enerji ve elektrik sorunları gibi bazı altyapı sorunları bulunmaktadır. Bölgedeki mevcut OSB’lerin ve sanayi siteleri ile diğer kümelenmelerin altyapı eksikliklerinin giderilmesi teşvik kapsamında ele alınmalı, devam eden ve yeni başlanacak olan kümelenme yatırımları teşvik kapsamında değerlendirilmelidir. Doğu bölgesinde hayvansal ürünlerin üretimi ile ilgili besi organize sanayi bölgeleri kurulmalı ve bu OSB’lerdeki işletmelere özel teşvikler uygulanmalıdır”
TEŞVİK VE ÖZELLEŞTİRME POLİTİKALARI
‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nda, özelleştirme ve teşvik politikalarıyla ilgili olarak önerilere de yer veriliyor. Teşvik yasaları çıkarılırken, tercih avantajının yatırımcının elinden alınarak illere ve bölgelere verilmesi gerektiği kaydedilen raporda, düzenlemelerin, bölgenin ihtiyaçlarına uygun olup olmadığının ise, ayrıca gözden geçirilmesinin gerekliliğine işaret ediliyor. Raporda, teşvik yasalarıyla ilgili olarak; “Doğu illerine yatırım yapmayı özendirici, bölgeye yönelik özel teşvikler olması gerekmektedir. Bu yapılmadığı sürece bölgedeki göçü durdurmak mümkün olmayacaktır” ifadelerine yer verilirken, özelleştirme politikalarına yönelik olarak sunulan öneriler ise, şöyle: “Erzurum ve Erzincan gibi illerde birçok kamu fabrikası çalışamaz hale gelmiştir. Bu fabrikalar önemli bir istihdam ve dolayısıyla gelir kaynağıdır. Bu fabrikalar bölgede kalifiye işgücü bulma konusunda çok ciddi sıkıntılar oluşmuştur. Bu nedenle bölgedeki özelleştirme uygulamalarına, diğer bölgelerdekinden farklı yaklaşmak gerekmektedir. Özelleştirmede, diğer bölgelerdeki kadar acele edilmemelidir”
KALİFİYE ELEMAN SORUNU
Doğu’da yaşanan bir diğer önemli sorun ise, kalifiye eleman olarak tespit ediliyor. DASİDEF’in koordinatörlüğünde hazırlanan raporda, bölgedeki yetişmiş elemanların batıya göç etmesi ve bölge şartlarından dolayı nitelikli elemanların yöreye gelmemesi, kalifiye eleman sıkıntısının başlıca nedenleri olarak sıralanırken, bunun önüne geçebilmenin yolunun ise, nitelikli insanları bölgede tutmak ve onların istihdamına ağırlık vermekten geçtiği kaydediliyor.
Raporun, komşu ülkelerle ticaretin geliştirilmesine yönelik önerilerin bulunduğu bölümünde ise, şöyle deniliyor: “Komşu ülkelerle ticaret potansiyelini artırmak için sınırdaki bazı illerde serbest bölgeler oluşturulmalı gerekmektedir. Bölge ülkeleri ile ekonomik işbirliğimizi geliştirmek amacıyla ‘Kafkasya Ekonomik İşbirliği Örgütü’ adı altında bir organizasyon oluşturulabilir. Erzurum’da bütün komşu ülkelerin ticari ataşeliklerinin açılması için çalışmalar da yapılmalıdır”
ULAŞIM, DOĞAL KAYNAKLAR VE ENERJİ YATIRIMLARI
“İş Dünyası Sivil Toplum Kuruluşları Bilinçlendirme ve Vizyon Geliştirme Projesi” kapsamında hazırlanan ‘Doğu Anadolu Bölgesi Raporu’nun, ulaşım ve enerji yatırımları başlıklı bölümünde ise, sosyo-ekonomik kalkınma formülleri olarak şunlar sıralanıyor: “Ulaşımdaki güçlükler nedeniyle üreticiler, yüksek nakliye maliyetlerine katlanmak zorunda kalmaktadırlar. Bölgedeki karayolları, kaliteli malzeme kullanılarak iyileştirilmeli; demiryolları modernleştirilmeli ve yenilenmeli; İstanbul’dan Erzurum ve Van aktarmalı olarak Azerbaycan ve İran’a uçak seferleri başlatılmalıdır. Bunun yanında Rize ile Erzurum arası, Rize Ovit Tüneli ile bağlanabilir” Raporda, doğal kaynaklar ve enerji yatırımlarının desteklenmesi gerektiğine dikkat çekilerek, bölgedeki madenlerin mutlaka değerlendirilmesi çağrısında bulunuluyor. Raporda, doğal kaynaklar ve enerji yatırımlarına ilişkin olarak şunlar kaydediliyor: “Doğu Anadolu Bölgesi’nde önemli miktarlarda madenler bulunmaktadır. Bölgedeki yer altı kaynakların8ın araştırılması ve tespit edilmiş madenlerin de verimli şekilde işletilmesi gerekiyor. Bölgede ekonomikm değeri lüksek çok sayıda sıcak su kaynakları bulunmaktadır. Ayrıca debisi yüksek birçok akarsu kaynağı, enerji yatırımları yapılarak değerlendirilebilinir. Kafkaslardan gelen doğalgaz hattının üzerinde bulunan Erzurum’a bir rafineri kurularak, bu enerji kaynakları burada işletilebilir. Rafineri yan sanayisi ile birlikte bölgede önemli bir istihdam oluşacaktır”
6
4
Hakkımızda
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene
Ekle
Günün
Haberleri