Tarımdan hizmetler sektörüne...

ANKARA (İHA) - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda şampiyonluğun Zafer bölgesinden Batı Akdeniz bölgesine geçtiğini bildirerek, “Antalya, Isparta ve Burdur’dan oluşan Batı Akdeniz bölgesi, 2010 yılındaki 4 milyar 971 milyon dolarlık tarımda gayri safi katma değerle birinci olurken, 2008’in şampiyonu Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak’tan oluşan Zafer bölgesi 4 milyar 732 milyon dolarla ikinci sıraya indi” dedi.
Bayraktar, yaptığı açıklamada, bölgesel gayri safi katma değerde son verilere göre, 2008-2010 döneminde Batı Akdeniz bölgesinin ülke tarımsal gayri safi katma değerinden aldığı payın yüzde 6,56’dan yüzde 8,05’e çıktığını, Zafer bölgesinin payının ise yüzde 8,48’den yüzde 7,66’ya indiğini belirtti.
İkinci sıradaki Adana ve Mersin’den oluşan Çukurova bölgesinin payının yüzde 7,28’den yüzde 6,85’e düştüğünü ve sıralamadaki yerinin üçüncülüğe gerilediğine dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bölgeler içinde, sıralamada, Balıkesir ve Çanakkale’den oluşan Güney Marmara’nın 7., Gaziantep, Adıyaman ve Kilis’ten oluşan İpekyolu’nun 20., Zonguldak, Karabük ve Bartın’dan oluşan Batı Karadeniz’in 25. ve İstanbul’un 26’ıncı sıradaki yeri değişmedi. Sıralamada, Çukurova ikincilikten üçüncülüğe, Samsun, Tokat, Çorum ve Amasya’dan meydana gelen Orta Karadeniz 4’üncülükten 5’inciliğe, Konya ve Karaman’dan oluşan Mevlana 6’ıncılıktan 8’inciliğe, Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye’den oluşan Doğu Akdeniz 8’incilikten 10’unculuğa, Bursa-Eskişehir-Bilecik 12’incilikten 13’üncülüğe, Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli’den oluşan Trakya 14’üncülükten 16’ıncılığa, Ankara 17’incilikten 18’inciliğe, Malatya, Elazığ, Bingöl ve Tunceli’den oluşan Fırat 19’unculuktan 22’inciliğe, Kastamonu, Çankırı ve Sinop’tan oluşan Kuzey Anadolu 21’incilikten 23’üncülüğe, Erzurum, Erzincan ve Bayburt’tan meydana gelen Kuzeydoğu Anadolu 23’üncülükten 24’üncülüğe geriledi. Bölgeler sıralamasında en büyük gerileme 9’unculuktan 15’inciliğe düşen Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane’den oluşan Doğu Karadeniz’de görüldü. Bölgenin ülke tarımındaki payı yüzde 4,5’den yüzde 3,65’e indi.”
SIRALAMADA ÜSTTE TIRMANAN BÖLGELER
Sıralamada, en fazla basamak atlayan bölgelerin Şanlıurfa ve Diyarbakır’dan oluşan Karacadağ ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’ten oluşan Dicle bölgelerinde görüldüğünü belirten Bayraktar, şöyle devam etti:
“2008’e göre 9 basamak atlayan Karacadağ, 15’incilikten 6’ıncılığa, 5 basamak atlayan Dicle 24’üncülükten 19’unculuğa çıktı. Aydın, Denizli ve Muğla’dan meydana gelen Güney Ege, 5’incilikten 4’üncülüğe, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova’dan oluşan Doğu Marmara 10’unculuktan 9’unculuğa, İzmir 13’üncülükten 11’inciliğe, Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir’den oluşan Ahiler bölgesi 15’incilikten 12’inciliğe, Kayseri, Sivas ve Yozgat’tan meydana gelen Orta Anadolu 16’ıncılıktan 14’üncülüğe, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari’den oluşan Doğu Anadolu 18’incilikten 17’inciliğe, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan’dan oluşan Serhat 22’incilikten 21’inciliğe yükseldi.”
ÜLKE TARIMINDA PAYINI ARTIRAN BÖLGELER
Ülke tarımındaki payları açısından bakıldığında, 2008-2010 döneminde, Batı Akdeniz’in payının yüzde 6,56’dan yüzde 8,05’e, Güney Ege’nin payının yüzde 6,15’den yüzde 6,30’a, Karacadağ’ın payının yüzde 4,30’dan yüzde 5,40’a yükseldiğini bildiren Bayraktar, Doğu Marmara’nın payının yüzde 4,43’den yüzde 4,52’ye, İzmir’in payının yüzde 3,74’den yüzde 4’e, Ahiler bölgesinin payının yüzde 3,50’den yüzde 3,85’e,Orta Anadolu’nun payının yüzde 3,47’den yüzde 3,75’e ulaştığını belirtti. Bayraktar, bu dönemde, Doğu Anadolu’nun payının yüzde 2,56’dan yüzde 2,80’e, Ankara’nın payının yüzde 2,59’dan yüzde 2,67’ye, Dicle’nin payının yüzde 1,71’den yüzde 2,63’e, İpekyolu’nun payının yüzde 1,94’den yüzde 2,27’ye, Serhat’ın payının yüzde 1,79’dan yüzde 1,98’e, Kuzey Doğu Anadolu’nun payının yüzde 1,75’den yüzde 1,79’a çıktığını kaydetti.
ÜLKE TARIMINDA PAYI AZALAN BÖLGELER
Bu dönemde, Zafer bölgesinin payının yüzde 8,48’den yüzde 7,66’ya, Çukurova’nın payı yüzde 7,28’den yüzde 6,85’e, Orta Karadeniz’in payı yüzde 6,21’den yüzde 5,70’e, Güney Marmara’nın payı yüzde 5,12’den yüzde 5,02’ye gerilediğini bildiren Bayraktar, “Mevlana bölgesinin payı yüzde 5,61’den yüzde 4,75’e, Doğu Akdeniz’in payı yüzde 4,70’den yüzde 4,31’e, Bursa, Eskişehir, Bilecik’in payı yüzde 4,28’den yüzde 3,80’e, Doğu Karadeniz’in payı yüzde 4,50’den yüzde 3,65’e, Trakya’nın payı yüzde 3,71’den yüzde 3,15’e, Fırat bölgesinin payı yüzde 2,16’dan yüzde 1,98’e, Kuzey Anadolu’nun payı yüzde 1,90’dan yüzde 1,80’e indi” dedi.
BATI AKDENİZ 4,97 MİLYAR DOLARLA BİRİNCİ

Dolar bazında tarımsal gayri safi katma değerin 2010 yılında, Batı Akdeniz’de 4 milyar 971 milyon, Zafer bölgesinde 4 milyar 732 milyon, Çukurova’da 4 milyar 227 milyon, Güney Ege’de 3 milyar 887 milyon, Orta Karadeniz’de 3 milyar 520 milyon, Karacadağ’da 3 milyar 331 milyon, Güney Marmara’da 3 milyar 98 milyon dolara ulaştığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“2010 yılında, Mevla bölgesinde 2 milyar 932 milyon, Doğu Marmara’da 2 milyar 790 milyon, Doğu Akdeniz’de 2 milyar 662 milyon, İzmir’de 2 milyar 472 milyon, Ahiler bölgesinde 2 milyar 379 milyon, Bursa, Eskişehir, Bilecik bölgesinde 2 milyar 349 milyon, Orta Anadolu’da 2 milyar 314 milyon, Doğu Karadeniz’de 2 milyar 256 milyon, Trakya’da 1 milyar 943 milyon, Doğu Anadolu’da 1 milyar 728 milyon, Ankara’da 1 milyar 648 milyon, Dicle bölgesinde 1 milyar 621 milyon, İpekyolu bölgesinde 1 milyar 400 milyon, Serhat bölgesinde 1 milyar 225 milyon, Fırat bölgesinde 1 milyar 222 milyon, Kuzey Anadolu’da 1 milyar 110 milyon, Kuzeydoğu Anadolu’da 1 milyar 108 milyon, Batı Karadeniz’de 478 milyon, İstanbul’da 344 milyon dolarlık tarımsal gayri safi katma değer üretildi.”
KİŞİ BAŞINA TARIMSAL KATMA DEĞER İSTANBUL’DA 26, GÜNEY MARMARA’DA 1901 DOLAR
Bayraktar, kişi başına tarımsal gayri safi katma değerin en az 26 dolarla İstanbul’da, en fazla 1901 dolarla Güney Marmara’da elde edildiğini belirterek, “Güney Marmara’yı 1884 dolarla Batı Akdeniz, 1592 dolarla Zafer, 1585 dolarla Ahiler, 1491 dolarla Kuzey Anadolu, 1427 dolarla Güney Ege, 1312 dolarla Mevlana, 1285 dolarla Orta Karadeniz, 1281 dolarla Trakya, 1137 dolarla Çukurova, 1080 dolarla Serhat, 1054 dolarla Karacadağ, 1040 dolarla Kuzeydoğu Anadolu izliyor” dedi.
Şemsi Bayraktar, bu bölgeleri, 989 dolarla Orta Anadolu, 895 dolarla Doğu Karadeniz, 893 dolarla Doğu Akdeniz, 867 dolarla Doğu Marmara, 857 dolarla Doğu Anadolu, 820 dolarla Dicle, 751 dolarla Fırat, 661 dolarla Bursa-Eskişehir-Bilecik, 632 dolarla İzmir, 586 dolarla İpekyolu, 464 dolarla Batı Karadeniz, 350 dolarla Ankara’nın takip ettiğini bildirdi.
TARIMIN PAYI İSTANBUL’DA YÜZDE 0,2, SERHAT BÖLGESİNDE YÜZDE 26,63
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, tarımın bölge katma değerinden aldığı payın Serhat bölgesinde yüzde 26,63, Karacadağ bölgesinde yüzde 25,31, Ahiler bölgesinde yüzde 23,76, Doğu Anadolu istatistiki bölgesinde yüzde 23,08, Kuzey Anadolu bölgesinde yüzde 22,56, Güney Marmara bölgesinde yüzde 21,97 iken, Doğu Marmara bölgesinde yüzde 7,15’e, İzmir bölgesinde yüzde 5,86’ya, Batı Karadeniz bölgesinde yüzde 5,83’e, Bursa-Eskişehir-Bilecik’te yüzde 5,74’e, Ankara bölgesinde yüzde 2,92’ye, İstanbul bölgesinde ise yüzde 0,2’ye kadar indiğini belirtti.