TYB’den Manguel’e sert tepki

Tanpınar’ın “Beş Şehir” isimli ölümsüz eserinde anlattığı şehirlerden biri olan Erzurum’u görmek için 2013 yılında Erzurum’a gelen Alberto Manguel’in Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan “Tanpınar'ın İzinde Beş Şehir” kitabındaki “Erzurum” ile ilgili yazılan bilgilerin bir çoğunaTürkiye Yazarlar Birliği Erzurum Şube başkanı M.Hanefi İspirli tepki gösterdi.

İspirli yaptığı açıklamada; “Kitaptaki beş şehiri say desen sayamayacak isimlerin kılavuzluğunda ve önyargılarla yazılmış olduğu belli olan bir ‘Tanpınar'ın İzinde Beş Şehir’de Erzurum böyle anlatılmamalıydı!” dedi.

2013 yılında Erzurum’a geldiğini basından öğrendiğimiz, Erzurum’da kimler tarafından bilgilendirildiğini, kendisine neler anlatıldığını bilmediğimiz; Arjantinli yazar Alberto Manguel’in “Tanpınar'ın İzinde Beş Şehir” adlı kitabında Erzurum ile ilgili bölümde tam bir hayal kırıklığı yaşadık. Yazara Erzurum’u anlatanların ve yazarın kendi önyargılarının bir araya gelmesi ile tarihi ve güncel hatalarla doldurulmuş bir kitaba “Tanpınar”ı alet eden yazarı ve O’nu yönlendirenleri kınıyoruz.

Erzurum’da kadınların erkeklerin arkasında yürüdüğünü elli yaşlarını aşanların bile hatırlamakta zorlanmasına rağmen bu bilgiyi görmüş gibi aktaran yazarın nereden etkilindeğini ya da nasıl bilgilendirildiğini merak ettiklerini de dile getiren İspirli açıklamasında şunlara yer verdi;

“Erzurum'u özelliksiz ve her şeyi ile gri bir şehir olarak tanımlayan, mangal ile ısanan evleri olan, hele hele caddede sokakta ermenice, arapça konuşulduğunu söyleyen yazarın nasıl bir masalın peşinden koştuğunu anlamak o kadar da zor olmasa gerek.”

Alberto Manguel’e Erzurum’da kılavuzluk yapan zevatın verdiği bilgilerle de yanıltıldığına inandıklarını söyleyen İspirli;

“Lalapaşa caminin sağ tarafında padişah IV Mehmet’in 1671 yılına ait fermanını, 1662 tarihli göstermesi ve fermandaki metni hüsnü kuruntu olarak ortaya çıkan bir dini efsane olarak yorumlaması bir faciadır.

Aynı şekilde Erzurum Lisesindeki Kosova ve Mohaç meydan muharebelerini anlatan yağlı boya tabloyu da 1920 yıllarındaki Balkan Savaşı’na ait tanımlaması yine yazarın kılavuzlarının verdiği bilgiden kaynaklandığı bellidir.

Nene Hatunu 1985’de öldüren Manguel, Erzurum ile ilgili yanılgılarını kılavuzları ve önyargısı ile gerçekmiş gibi kitabında yer vermek tarihi bir hatadır. Bu durumu kınıyor, daha bir çok hatanın bulunduğu kitabın derhal toplatılmasını temenni ediyoruz. Zira; Alberto Manguel’in Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan “Tanpınar'ın İzinde Beş Şehir” kitabı yalan ve yanlışlarla doludur.” dedi.