SOĞUKTAN KORUNMAK İÇİN

SOĞUKTAN KORUNMAK İÇİN ALTIN ÖĞÜTLER Erzurum yerel deyimle kış memleketi.Yılın yedi ayında termometrelerin özellikle geceleri hep eksileri gösterdiği ilde soğukla mücadele bir bilinç gerektiriyor. Bazen sıkı giyinmek soğukla mücadele için yeterli olmuyor. ERZURUM Gazetesi AKUT Web sitesinde yer alan soğuktan korunmak için bilinmesi gerekenler başlıklı bilgileri siz okurları için derledi. SOĞUKTAN KORUNMAK İÇİN BİLİNMESİ GEREKENLER... Yoğun kar yağışı alan bölgelerde aile ve arkadaşlarınızla kar topu oynamak çok zevkli olabilir. Ama ayakkabınız içine girebilecek yemek kaşığı büyüklüğündeki kar bile, çoraplarınızın ve ayak parmaklarınızın ıslanmasına, dolayısıyla buz ısırığı (frozbit) ve donma gibi istenmeyen olaylara sebebiyet verebilir. AKUT'un internet sitesinden derlenen bilgilere göre, insan vücudunun sağlıklı şekilde çalışabilmesi için, sıcaklığının 36-37 derece civarında olması gerekiyor. Vücut sıcaklığının ani şekilde, sağlıklı çalışabileceği ısı seviyesinin altına düşmesi durumu ise 'Hipotermi' olarak adlandırılıyor. Hipotermiye yakalanmanın en hakim faktörleri, 'Bulunulan bölgenin meteorolojik şartlarına uygun kıyafet seçilmemesi, çok soğuk bir suya düşme, ısı kaybı yüksek olan ve ısıtılamayan bir yerde uyumak' olarak bildiriliyor. İstatistikler ve tıbbi doktrinlere göre, yaşlıların ve küçük çocukların hipotermiye yakalanma oranları daha yüksek görünüyor. HİPOTERMİNİN AŞAMALARI Vücut ısısının 35.5 derece altı olması durumunda 'Beyin fonksiyonlarında ve muhakeme kabiliyetinde azalma, algıda zayıflama ve hareket kabiliyetinde aksama' görülürken, 26 derece ve altında ise 'Metabolik buz küpü durumu, görünüşte ölüm, kalp ritminde bozulma ve şuurun tamamen kaybedilmesi' vakalarıyla karşı karşıya kalınıyor. Frost-bite (frozbit, buz ısırığı) ve Donma: Soğumaya bağlı olarak, vücudun bir bölgesinin (genellikle ayak ve el parmakları) ısı kaybetmesi ve donmasıdır. Vücudun bir bölümünün donması ile o bölgeyi besleyen damarların daralmalarına da bağlı olarak parçanın kan ile iyi beslenmesi durumu ortaya çıkar. Bunun sonucunda da o bölgede bulunan doku ve hücrelerde ölüm meydana gelir. 1. Derece (Superfacial-Yüzeysel): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde matlaşma) oluşur. 2. Derece (Partial Thickness): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde açık renkli bir sıvı ile bölgenin dolmuş gibi görünmesi veya kan ile dolmuş gibi görünen morarma hali) meydana gelir. 3. Derece (Full Thickness): Bölgenin aşırı soğuması, tamamıyle his kaybı, renk değişimi (genelde beyazlaşma), bölgenin sertleşmesi (taşlaşma durumu) oluşur. Yukarıda belirtilen durumlarda, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı veya uluslararası tıbbi otoriteler tarafından onaylanmış geçerli ilkyardım eğitimi olmayan kişilerin müdahalede bulunması, yanlış veya istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu noktada kesinlikle, soğuktan etkilenen bölgeye masaj yapılmaması, kar veya buz ile sürtülmemesi ve harici ısı kaynağına direkt temas ettirilmemesi gerekiyor. 'HİPOTERMİ'DEN NASIL KORUNULUR? Uzmanlar, hipotermiden korunma yöntemlerini şöyle sıralıyor: "1. Soğuğa, rüzgara ve bu ortamlarda ıslanabilme ihtimallerine karşı hazırlıklı olun. 2. Islanma durumlarında bir an önce ıslak giysileri çıkartıp kuru giysileri giyin. Eğer mümkünse harici bir ısı kaynağına (soba, şömine, kamp ateşi, klima, sıcak içecekler içilmesi, sıcak su torbaları) hızlı şekilde ulaşın. 3. Ayakkabılarınızı, ayak ve el parmaklarınızı, eldivenlerinizi kuru tutmaya özen gösterin. Eğer ayak parmaklarınız ıslanmış ise kuru bir ortamda hemen ayakkabılarınızı çıkarıp parmaklarınızı kuru bir havlu veya bezle kurulayın. Islak çorapla veya ıslak ayakkabıyı yeniden giymemeye özen gösterin. Islanmış eldivenlerinize veya el parmaklarınıza da aynı işlemi uygulayın. 4. Tabiat şartlarında iseniz, bu ortamlar için özel olarak yapılmış giysileri tercih edin. Yağış alan bölgelerde kesinlikle yünlü kıyafetlerden kaçının. Nefes alabilen 'Gore-tex, termoflex' gibi ürünler ve sentetik ürünler veya muadillerini tercih edin. 5. Sürekli sıvı almaya çalışın. Eğer çay ve kahve gibi sıcak içecekleri tercih ediyorsanız, bu içeceklerin yoğunluğu fazla olduğu için dehidrasyona (vücudunuzun sıvı kaybetmesine) sebep olacaktır. Dehidrasyondan korunmak için yanında veya sonrasında mutlaka su da içmeyi ihmal etmeyin. 6. Enerji ve ısı veren karbonhidratlı yiyecekler önerilir. Hareket halindeyseniz, bu gıdalardan sürekli atıştırmaya çalışın. 7. Yanınızda yedek çorap, iç çamaşırı taşımaya özen gösterin. Bere gibi başlıklar kullanmaya çalışın. Yünlü iç çamaşırlar ıslanmadıkları sürece sizi ve vücudunuzu ısıtırlar. 8. Yaşadığınız veya seyahat etmeyi planladığınız bölgenin hava hareketleri ve meteorolojik şartları hakkında mutlaka güncel bilgi edinin. Aracınızın bakımını, uzun yolculuklara çıkmadan mutlaka yaptırın. Yanınızda zincir çekme halatı gibi yardımcı sürüş malzemelerini bulundurun." BOL GİYSİLER SOĞUKTAN KORUYOR... Soğuk havanın etkisini gösterdiği günlerde, vücuda yapışan elbiseler yerine bol giysiler tercih edilmesini tavsiye eden uzmanlar, kendini yorgun hisseden ve su kaybı olan kişilerin dışarı çıktıklarında çok dikkatli olması gerektiğini belirtiyorlar.. Uzmanlar, kadın ve çocukların soğuktan daha çabuk etkilendiklerini ifade ederek, soğuğa karşı tedbirli olunması gerektiğini, soğuğun etkisiyle ciltte kızarıklık ve ağrı hissi ile sonuçlanan hafif derecede değişikliklerden yaygın doku hasarına kadar bir dizi değişiklik meydana geldiğini belirtiyorlar.. Donma sonucu ciddi doku kayıplarının meydana geleceğini ifade eden uzmanlar, şunları kaydediyorlar: "Yorgun ve vücudunda su kaybı olan insanlar, soğuk havalarda dışarıda uzun süre kaldıklarında vücutları, soğuktan daha fazla etkilenecektir. Uzun süreli aşırı soğuktan en çok el ve ayak derileri, kulaklar ve burun etkilenir. Daha uzun süreli düşük ısıya maruz kalanlarda ise kas ve kemik gibi derin dokular etkilenir". Soğuk yaralanmalarında çevresel ve kişisel faktörlerin etkili olduğunu belirten Uzmanlar, soğuk derecesi ve bulunulan ortamın yüksekliği arttıkça, dağlara çıkıldıkça oluşabilecek doku hasarının da arttığını belirtiyorlar.. Ortamdaki yüksek nem veya ıslak olunmasının ısı kaybını artırarak soğuktan daha fazla etkilenmeye yol açtığını anlatan uzmanlara göre, sıkı, vücut ile tam temas eden giysiler ya da rüzgarı geçiren giysiler vücudu soğuktan iyi koruyamıyor. Soğuk havalarda bol ve rüzgarı geçirmeyen giysilerin tercih edilmesini tavsiye eden Uzmanlar, metallerle temas eden vücut kısımlarının hızla ısı kaybettiğini ve soğuktan çok etkilendiğini vurguluyorlar.. Kişiye ait faktörlerin de soğuktan etkilenmede rolü bulunduğunu ifade eden uzmanlara göre, çocuklar ve genç kadınlar soğuğa karşı daha hassas. Aşırı yorgunluk, su kaybı, sigara içme, devamlı ve aşırı alkol alımı gibi durumlar soğuk havanın olumsuz etkisini artırıyor. Soğuktan koruyucu kremler, sanıldığının aksine kişide donma için daha riskli bir ortam oluşmasına sebep olabiliyor.