‘Mühendislik Harikası’

ERZURUM gazetesi

Çoruh nehri üzerinde inşa edilen ve 249 metre gövde yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük, dünyanın ise 3'üncü büyük barajı olan Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali, dünyaca ünlü belgesel kanalı Discovery Channel, tarafından "Mühendislik Harikası" olarak değerlendirildi. Yüksek Mühendislik hesapları gerektiren, ince kemer çift derinlikli baraj sistemi ile inşa edilen ve tamamı Türk 60'ı mühendis, 120'si teknik eleman olmak üzere bin 200 kişinin çalıştığı baraj inşaatında sona gelindi. Yüzde 85?i tamamlanan baraj ve HES projesi 2012 yılının sonbaharında elektrik üretimine geçecek.
TEMELİNİ DEMİREL ATMIŞTI

Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali'nin temeli, Erzurum ve Bayburt ilindeki Mescit dağlarında doğup, Gürcistan?ın Acara Özerk Cumhuriyeti Başkenti Batum kentinden Karadeniz?e dökülen 431 kilometre uzunluğundaki Çoruh Nehir üzerindeki Artvin ilinde 1988 yılında, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından atıldı. 2005 yılında tamamlanması planlanan ancak ödenek yetersizliği nedeniyle bitirilemeyen baraj ve HES projesinde artık sona yaklaşıldı. Yüzde 85?i tamamlanan ve bu yıl sonunda bitirilmesi planlanan proje, 2012 yılında elektrik üretimine geçecek. Baraj, kendi sınıfında 249 metre gövde yüksekliği ile Türkiye?de en büyük, dünyada ise 3?üncü büyük baraj olarak gösteriliyor. Barajın bünyesinde yer altında inşa edilen ve 670 megavat kurulu Güce sahip hidroelektrik santrali ise yıllık 2.118 GWH elektrik üretimi gerçekleştirecek. ERG İnşaat tarafından yapımı sürdürülen baraj inşaatında 60?ı mühendis, 120'si teknik eleman olmak üzere toplam bin 200 kişi çalışıyor. Baraj inşaatının 1 milyar 387 milyon 190 dolara mal olması bekleniyor.
Bu arada, Deriner Barajı ve Hidroelektrik Santrali, dünyaca ünlü belgesel kanalı Discovery Channel, tarafından ?Mühendislik Harikasıö olarak değerlendirildi. 10 gün süreyle baraj inşaatında 6 kişilik bir ekiple çekim yapan Discovery Channel ekibi hafta başında çalışmalarını tamamlayarak Artvin?den ayrıldı.
TÜRK MÜHENDİS VE İŞÇİLERİNİN BAŞARISI

Baraj ve HES projesi yapımcısı ERG İnşaat Şirketinin Proje Direktörü Mahmut Görücü, Deriner Barajı'nın Çoruh Nehri havzasının anahtar projesi olduğunu belirterek, bölgede 50 yıldır nasıl bir baraj kurulacağı yönünde araştırmalar yapıldığını söyledi. Görücü, ?Ağırlık baraj veya ince kemer çift derinlikli baraj sistemimi uygulansın diye tartışıldı. Sonunda ince kemer çift derinlikli baraj sitsemine karar verildi. Bu projede mühendislik açısından çok dikkat edilmesi gerekiyor. Ağırlık baraj kendi ağırlığı ile duran bir baraj sistemi iken, ince kemer ve çift derinlikli dediğimiz sistemin bir mühendislik harikası olması gerekiyordu. Çok ince ve estetik bir yapı ortaya çıkardık. Ağırlık baraj sistemi herkesin kolayca yapabileceği bir sistemdi. Neden bu yapılması da yüksek bir mühendislik hizmeti gerektiren ince kemer ve çift derinlikli sistem uygulandı? Burada birkaç önemli konu var. En önemlisi buraya ağırlık sistemli baraj yapsaydık 3 katı daha maliyet artacaktı. İkincisi, kimse taş ve toprakla doldurulmuş bir barajı görmek istemez. Baktığınızda bir baraj görüyorsunuz ama burada estetik bir görüntü var. Bu için önemli olan bu işin Türk mühendis ve işçilerle yapılıyor olmasıdır. Bunu çok önemsiyoruzö diye konuştu.
PROJE SÜRECİ
Devlet Su işleri (DSİ) 26?ıncı Artvin Bölge Müdürü Muammer Keleş ise, Deriner Barajı ve HES projesinin 2011 yılı son baharında tamamlanacağını ve su tutma işleminin ardından 2012 yılında elektrik üretimine geçeceğini söyledi. Keleş, ?Deriner Barajı ve HES projesi 3.4 milyon metreküp gövde hacmine sahip ve 249 metre gövde yüksekliği ile Türkiye?nin en yüksek, dünyanın ise 3?üncü yüksek barajıdır. 2005 yılında bitirilmesi planlanmış ancak ödenek yetersizliği başta olmak üzere çeşitli nedenlerle bu süreç uzamıştır. Dolayısıyla planlanan tarihte bitilmediği için günlük 300 bin Dolar gibi bir kayıp var. Ancak yüzde 85?i tamamlandı. 2012 sonbaharında elektrik üretimine başlayacakö dedi.
ÇORUH NEHİR ÜZERİNDE 15 BARAJ PROJESİ
Öte yandan, Çoruh Nehrinin Artvin ili sınırları içerisinde kalan bölümünde 15 baraj yapımı planlanıyor. Daha önce yapımı tamamlanan ve elektrik üretimine geçen Muratlı ve Borçka barajlarının ardından 3?üncü yapımı tamamlanacak proje Deriner barajı olacak. 15 baraj projesi ile bölgede yapımı planlanan 123 HES projesinin tamamlanmasıyla Artvin?de 5 bin 84 megavat kurulu gücündeki santrallerde yıllık 16.08 milyar kilovat saat elektrik üretilecek. Bu oran toplam Türkiye elektrik üretiminin yüzde 8?ine denk geliyor.