Kafkasya Üniversiteler Birliği’nin (KÜNİB), Türk Dil Kurumu ve Harvard Üniversitesi’nin paydaşlığı ve Ardahan Üniversitesi, Smithsonian National Museum of Natural History-Asian Cultural History Program (and) Recovering Voices, Foundation For Endangered Languages, Living Tongues-İnstitute for Endangered Langues, Türk-Kırgız Manas Üniversitesi, United Nations Educational and Cultural Organization ve UNESCO Milli Komitesi’nin katkılarıyla organize ettiği “1. Uluslararası Tehlike Altındaki Diller Konferansı”, 13 Ekim 2014-16 Ekim 2014 tarihleri arasında Ardahan’da yapıldı.
Ardahan Üniversitesi’nde düzenlenen konferansa Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı Prof. Dr. Mustafa İsen, Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Kaçalin, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Başkanı Prof. Dr. Derya Örsyurt, KÜNİB Başkanı ve Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, protokol üyeleri, yurtiçi ve yurt dışından birçok üniversitenin rektörü ile dünyanın en seçkin 40’tan fazla dilbilimcisi katıldı. Konferansta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Doç. Dr. Ayşenur İslam, Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya, bölge milletvekilleri ve rektörlerinin kutlama mesajları okundu.
SOMUT PROJELERİN TEMELİ ATILDI
Yurt içi ve yurtdışından çok sayıda basın yayın kuruluşu temsilcisinin takip ettiği ve yoğun canlı yayın programları gerçekleştirdiği konferansta; dünyadaki yaşayan tehlike altındaki dillerle ilgili sorun alanları, çözüm önerileri, çeşitli projeler ve yapılan diğer çalışmalar masaya yatırıldı. Paul Michael Taylor, Greg Anderson, David Harrison, Mark Turin, Mehmet Ölmez, Nur Yalman, George van Driem, Gabriela Perez Baez, Elisabetta Ragagnin, Lucy Thomason, Lindsay J. Whaley, Johnny Cheung, Tariel Skharulidze, Eser Erguvanlı Taylan gibi isimler tarafından tehlike altındaki diller için somut öneriler gündeme getirildi. Böylece, önümüzdeki süreçte KÜNİB ve paydaş kurumlar tarafından tüm dünyayı kapsayacak nitelikteki ‘bir dil araştırma merkezi’nin kurulması başta olmak üzere, konuyla ilgili çeşitli somut projelerin fikri temeli atıldı.
PROF. DR. YALMAN: “YAŞAYAN TEHLİKE ALTINDAKİ DİLLER İÇİN ARDAHAN’DA BİR MEŞALE YAKILDI”
Oturum aralarında birçok ulusal ve uluslararası basın-yayın kuruluşu temsilcisinin sorularını yanıtlayan bilim insanları dil çeşitliliği ve zenginliği açısından dikkat çeken ve Kafkasya bölgesinin eşiğinde bulunan Ardahan’da “I. Uluslararası Tehlike Altındaki Diller Konferansı”nın yapılmasının önemli olduğunu belirtti. Harvard Üniversitesi Sosyal Antropoloji Kürsüsü kıdemli öğretim üyesi Prof. Dr. Nur Yalman, “Toplantının seviyesi son derece yüksek… Sunulan bildiriler birbirinden nitelikli… Ayrıca organizasyonun Kafkas dağlarının eteğinde, Türk dünyasının eşiğinde bulunan bir yer olarak Ardahan’da gerçekleştiriliyor olması beni çok mutlu ediyor.” diye konuştu. Öte yandan Prof. Dr. Yalman, dil merkezinin hayata geçirilmesinin gerekliliğini vurgulayarak, “Dil merkezini hayata geçirmek için Birleşmiş Milletler, UNESCO, üniversiteler, Türk Dil Kurumu birçok gibi kurum, kuruluş ve oluşumun yardımı büyük gereklilik arz ediyor. Ayrıca burada yakılan meşale nedeniyle KÜNİB Başkanı ve Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz ve Prof. Dr. Gürkan Doğan başta olmak üzere tüm destekçileri ve katılımcıları kutluyorum” dedi.
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ölmez, dünyada alanında yaptığı çalışmalarla adından sıkça söz ettiren birçok ismin Ardahan’da bir araya gelmesinin, insanlığın geleceği açısından hayati bir öneme sahip olduğunu aktardı.
Prof. Dr. Mark Turin, dünyada özellikle Kafkasya bölgesinde çok çeşitli ve zengin dillerin barındığını hatırlatarak, “Bir dil merkezinin kurulması fikrini çok olumlu buluyorum. Bu tür somut projelere katkı sunabilmeyi her zaman isterim.” ifadelerini kullandı. Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Eser Erguvanlı Taylan KÜNİB, Harvard Üniversitesi, Türk Dil Kurumu, UNESCO gibi çeşitli kurumlar tarafından kaybolma tehdidi altındaki diller için Ardahan’da organize edilen toplantının etkisinin uzun süre devam edeceğini bildirdi.
KÜNİB BAŞKANI PROF. DR. KORKMAZ: “DİL ARAŞTIRMA MERKEZİNİ KURMALIYIZ.”
Konferansın kapanış programında bir konuşma yapan KÜNİB Başkanı ve Ardahan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ramazan Korkmaz, konferansın verimli geçtiğini belirtti. Ayrıca KÜNİB Başkanı Rektör Prof. Dr. Korkmaz, konferansın tehlike altındaki diller için somut projelerin öncüsü olabileceğini, “Somut adımlar atmalıyız. Ayrıca Prof. Dr. Nur Yalman hocamızın onursal başkanlığını üsteleneceği dil araştırma merkezini kurmalıyız.” sözleriyle dile getirdi.
34 bildirinin sunulduğu organizasyonun sonunda KÜNİB Başkanı Rektör Prof. Dr. Korkmaz tarafından, organizasyonun düzenleme kurulu başkanlığını yürüten Ardahan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Gürkan Doğan, Prof. Dr. Mehmet Ölmez ve Prof. Dr. Mark Turin’e cübbe giydirilerek birer plaket takdim edildi. Öte yandan programın ardından Ardahanlı âşıklar tarafından mini bir müzik dinletisi gerçekleştirildi. Âşıkların gösterisine katılımcılar tarafından büyük ilgi gösterildi.