İKRAM TEKMANLI (İHA) - Mastercard ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliği ile hazırlanan ve ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlardaki durumu ortaya koyan ‘Türkiye’nin Şehirleri Sürdürülebilirlik Araştırması’ sonuçlarına göre 25’inci Dünya Üniversiteler Kış Oyunları ile adını yurt dışında duyuran Erzurum, turizm potansiyeli, üniversitelerin katkısı ve sağlık hizmetleri ile Türkiye ortalamasının üzerinde yer aldı. Buna karşın kent, girişimcilik ruhu, planlı gelişim, su altyapısı, ticaret, tarım, sanayi ve teknik eleman bulma potansiyelinde ülke ortalamasının altında kaldı.
‘Türkiye’nin Şehirleri Sürdürülebilirlik Araştırması’yla dinamik bir Türkiye’de ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik çalışması ve ortaya koyduğu sürdürülebilirlik endeksi ile illerin ekonomik, sosyal ve çevresel boyutlardaki başarılarını yansıtması hedefleniyor. Araştırmayla, Türkiye’de yaşanan hızlı kentleşme ve planlama sorunları bağlamında uzun soluklu ve sürdürülebilir bir kalkınma için politika oluşturma sürecine katkı sağlanması amaçlanıyor. Nesnel verilere dayanarak il bazlı sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesi endeksleri hesaplamasının yanı sıra her bölgeyi temsil eden 29 ilde küçüklü büyüklü toplam 3 bin kişi ile yapılan anket çalışması yapılarak iş dünyasının gözünden ekonomik, sosyal ve çevresel boyutları değerlendirildi.
YAŞAM KALİTESİNDE 49’UNCU SIRADA
Türkiye’nin Şehirleri Sürdürülebilirlik Araştırması’nda ‘Nesnel ölçütlerle illerin sürdürülebilirliği’ başlığı altında yapılan ‘Sürdürülebilirlik’ değerlendirmesinde Erzurum sosyal performansta 55 puanla 36’ncı ve yaşam kalitesinde 49’uncu sırada yer aldı.
41 puanla 57’nci sırada yer alırken, çevre performansında 43 puanla 59’uncu, ekonomik performansta 26 puanla 59’uncu,
DOĞAL VARLIKLARDA SON SIRALARDA
‘Nesnel verilerle iller’ başlığı altında yapılan Çevre performansı araştırmasında Türkiye genelinde Erzurum, doğal varlıklarda 7 puanla 76’ncı, çevre etkisinde76 puanla 11’inci, artırma kapasitesinde 25 puanla 43’üncü, enerjide 64 puanla 36’ncı sırada yer alırken, Ekonomik performansta, fiziki alt yapıda 35 puanla 48’inci, iç dış pazarlama erişimde 5 puanla 69’uncu, emek piyasasında 54 puanla 56’ncı, ekonomik canlılık ve etkinlikte 17 puanla 64’üncü, insan sermayesinde 44 puanla 53’üncü, banka ve finans hizmetlerinde 12 puanla 63’üncü, Ar-Ge’de ise 16 puanla 9’uncu sırada yer aldı.
KADIN ERKEK EŞİTLİĞİNDE 50’NCİ SIRADA
‘Yaşam kalitesi’ başlığı altında yapılan çalışmada Erzurum, kadın erkek eşitliği endeksinde 41 puanla 50’nci, doğal varlıklar endeksinde 7 puanla 76’ncı, çevre kalitesi endeksinde 76 puanla 11’inci, asayiş ve güvenlik endeksinde 74 puanla 23’üncü, ekonomik canlılık ve etkinlik endeksinde 17 puanla 64’üncü, kültür ve sanatta 15 puanla 39’uncu, fiziki altyapıda 34 puanla 48’inci sırada bulunurken, ‘Sosyal performans’ta yoksullukla mücadelede 65 puanla 60’ıncı, sağlıkta 44 puanla 11’inci, sosyal güvenlikte 49 puanla 64’üncü, kültür ve sanatta 15 puanla 39’uncu, barınmada 97 puanla 7’nci, asayiş ve güvenlikte 74 puanla 23’üncü, eğitimde 59 puanla 49’uncu, kadın ve erkek eşitliğinde 41 puanla 50’nci sırayı aldı.
İŞADAMLARI VE ŞİRKET YÖNETİCİLERİ ERZURUM’DAN UMUTSUZ
Çalışmada illerin öznel bir değerlendirmesini yapmak amacıyla o ilde iş yapan küçük ve büyük ölçekli şirketlerin üst düzey yöneticileriyle bir anket çalışması yapıldı. İş dünyasının gözünden illerin ekonomik, sosyal ve çevre alanlarındaki mevcut durum değerlendirmeleri ve bu değerlendirmeden hareketle sürdürülebilirliğe yer verildi. Erzurum’da 100 işadamıyla yapılan görüşmede işadamlarına, ilin ekonomisi, çevre, planlı gelişim, ille ilgili gelecek beklentisi, yaşam kalitesi, sosyal ortam ve sektörel potansiyel konularında sorular yöneltildi. İş dünyasının gözünden illerin öznel değerlendirmesinde Erzurum, çevre performansında 5.20 ile 21’inci, sosyal performansta 5.74’le 24’üncü, sürdürülebilirlikte 5.32 puanla 26’ncı, ekonomik performansta 5.02 ile 26’ncı ve yaşam kalitesinde 5.21 ile 27’nci sırada yer aldı. İşadamlarına yöneltilen ‘Bu ilde yaşamaktan ne derece memnunsunuz’ sorusunda Erzurum 6.4’le 23’üncü sırada yer aldı. ‘Önümüzdeki bir yılda şirketinizin / işinizin gelişimi ile ilgili beklentiniz ne derece olumlu’ sorusuna yöneticilerin 6.3 puan verdiği Erzurum, sondan 4’üncü oldu. Bu da yöneticilerin geleceğe umutlu bakmadığını gösteriyor.
Çalışmanın genel bulgularını destekler ve belki de açıklar yönde bir saptama, görüşmecilerin ‘İlinizin ne derece planlı geliştiğini düşünüyorsunuz?’ sorusuna verdiği cevaptır. Hiç kuşkusuz, kentleşmenin planlı mı yoksa plansız mı olduğu yönündeki algılar, sektörel potansiyelleri ve gelecek beklentilerini de doğrudan etkilemektedir. Bu kapsamda ‘İliniz ne derece planlı gelişiyor’ sorusuna, iş dünyasının 4.2 puan verdiği Erzurum, sadece Zonguldak ve Ağrı’yı geçerek, sondan üçüncü olabildi.
TURİZM, ÜNİVERSİTE VE SAĞLIKTA TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE
İllerin öznel değerlendirmesinde Erzurum, 7.6 ile üniversitelerin katkısı, 7.5 ile sağlık hizmetleri, 7.1 ile turizm potansiyeli, 5.4 ile bina, arazi fiyat ve kiralarında Türkiye ortalamasının üzerinde olurken, 4.8 ile girişimcilik ruhu, 4.7 ticaret potansiyeli, 4.2 ile tarım potansiyeli, 4.2 ile planlı gelişim, 3.9 ile su altyapısı, 3.6 ile sanayi potansiyeli ve 3.6 ile teknik eleman bulma potansiyelinde Türkiye ortalamasının altında yer aldı.