Erzurum’da Haziran ayında kurulan şirket sayısı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 220 oranında artışla 10’dan 32’ye yükseldi. İl 2019 yılı haziran ayına göre 2020 Haziranında kurulan şirket sayısı artış oranı düzeyinde Türkiye ortalamasını geçti.
ARTIŞ ORANLARI
2019 yılının Haziran ayına göre, bu yılın Haziran ayında kurulan şirket sayısı Erzurum’da yüzde 220, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinde yüzde 283.3, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinde yüzde 446,6, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde yüzde 263, Türkiye’de ise yüzde 109.3 oranında artış kaydetti.
ERZURUM HAZİRAN AYI VERİLERİ
TOBB Haziran ayı kurulan ve kapanan şirket verilerini paylaştı. Erzurum’da bu yılın ilk 6 ayında 32 şirket, 6 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyete başladı. Dönem içinde 1 şirket tasfiye işlemi gördü. Haziran ayında 1 şirket ve 4 de gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini durdurdu. 2019 yılı Haziran ayında ilde 10 şirket, 1 de gerçek kişi ticari işletmesi kurulmuştu.
KURULAN ŞİRKET
TOBB verileri üzerinden DOSİAD tarafından gerçekleştirilen analize göre Haziran ayında Erzurum’da 32, KUDAKA istatistik Bölgesinde 46, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde 82, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde 327, ülke toplamında ise 9 bin 596 şirket kurulumu gerçekleşti. Erzurum’un kurulan şirket sayısı ülke toplamında yüzde 0,33’lük oran edindi.
GERÇEK KİŞİ TİCARİ İŞLETMESİ
DOSİAD analizlerine göre Haziran ayında Erzurum’da 6, KUDAKA istatistik Bölgesinde 20, Kuzeydoğu Anadolu İstatistik Bölgesinde 58, Doğu Anadolu Bölgesi illerinde 180, ülke toplamında ise 3 bin 335 gerçek kişi ticari işletmesi kurulumu gerçekleşti. Erzurum’un kurulan gerçek kişi ticari işletmesi sayısı ülke toplamında yüzde 0,17’lik oran gösterdi.
ERZURUM’UN KURULAN ŞİRKET SAYISI PAYI
TOBB verileri üzerinden Doğu Anadolu Sanayici ve İşadamları Derneği araştırma Merkezince yapılan hesaplamalara göre, Haziran ayı bazında Erzurum’un kurulan şirket payı KUDAKA istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 69,56, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 39,02, Doğu Anadolu Bölgesinde ise yüzde 9,78 olarak belirlendi.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
TOBB verilerine göre Haziran 2020 döneminde Doğu Anadolu Bölgesinde 327 şirket, 9 kooperatif ve 180 gerçek kişi ticari işletmesi kurulumu kaydedildi. Yılın 6’ıncı ayında bölgede 28 şirket ve 1 kooperatif tasfiye işlemine girdi. Bölgede 14 şirket ve 64 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini noktaladı. 2019 yılı Haziran ayında bölgede 90 şirket, 4 kooperatif ve 54 gerçek kişi ticari işletmesi kurulmuştu.
KUZEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ
DOSİAD Araştırma Merkezi analizlerine göre; Haziran ayında Kuzeydoğu Anadolu Bölgesinde 82 şirket, 2 kooperatif ve 58 de gerçek kişi ticari işletmesi kurulumu gerçekleştirildi. Dönemde bölgede 4 şirket tasfiye işlemine girdi. Bölgede 4 şirket ve 12 gerçek kişi ticari işletmesi faaliyetini durdurdu. 2019 yılı Haziran ayında bölgede 15 şirket, 1 kooperatif ve 14 gerçek kişi ticari işletmesi kurulmuştu.
KUDAKA İSTATİSTİK BÖLGESİ
DOSİAD analizlerine göre; Haziranda KUDAKA İstatistik Bölgesinde 46 şirket ve 20 gerçek kişi ticari işletmesi kuruldu. Ay içinde 4 şirket tasfiye edildi. Bölgede 2 şirket ve 5 de gerçek kişi ticari işletmesi ekonomik ortamdan çekildi. 2019 yılı Haziran ayında bölgede 12 şirket, 1 kooperatif ve 5 gerçek kişi ticari işletmesi kurulmuştu.
ERZURUM BÖLGEDE 4’ÜNCÜ SIRADA
Erzurum Haziran ayında kurulan şirket sayısı bakımından Doğu Anadolu Bölgesi illeri sıralamasında 4’üncü oldu. Haziran ayında Malatya’da 68, Van’da 62, Elazığ’da 48, Erzurum’da 32, Bitlis’te 25, Ağrı’da 21, Bingöl’de 20, Hakkari’de 14, Erzincan’da 12, Muş’ta 9, Iğdır’da 8, Kars’ta 6, Tunceli ve Ardahan’da ise 1 şirket kuruldu.
KURULAN ŞİRKET SAYISI YÜZDE 179,12 ARTTI
Haziran ayında kurulan şirketlerin sayısında bir önceki aya göre yüzde 179,12 artış oldu.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), 2020 yılı Haziran ayı kurulan ve kapanan şirketler istatistiklerini paylaştı. Buna göre, Haziran ayında bir önceki aya göre kurulan şirket sayısı yüzde 179,12 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 112,96 kurulan kooperatif sayısı yüzde 200 oranında arttı. Kapanan şirket sayısında yüzde 116,76 kapanan kooperatif sayısı yüzde 350 kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 16,18 oranında artış yaşandı.
YILLIK DEĞİŞİM
2020 yılı Haziran ayında, 2019 yılı Haziran ayına göre kurulan şirket sayısı yüzde 109,34 kurulan kooperatif sayısı yüzde 115,79 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı yüzde 194,61 oranında arttı.
Aynı ayda, kapanan şirket sayısı 2019 yılının aynı ayına göre yüzde 55,09 kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 62,38 oranında artış olup kapanan kooperatif sayısında yüzde 53,85 oranında azalış oldu.
2020 yılının ilk altı ayında 2019 yılının aynı dönemine göre kurulan şirket sayısında yüzde 9,45 kurulan kooperatif sayısında yüzde 15,13 kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 23,79 oranında artış gözlendi.
Bu dönemde 2019 yılının aynı dönemine göre kapanan şirket sayısında yüzde 4,23 kapanan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 17,73 oranında artış olup kapanan kooperatif sayısında yüzde 26,27 oranında azalış gözlendi.
İSO 500’DE 223 ŞİRKET PATENT VE FAYDALI MODELİ TEĞET GEÇTİ
Türkiye’nin ilk 500 sanayi kuruluşu listesinde ismi açıklanan 223 firmaya ilişkin patent ve faydalı model konusunda herhangi bir başvurunun yapılmadığı görülüyor.
Sanayide katma değerin ölçümlenmesi ve sektörün durum tespitine ilişkin verileri ortaya koyan İSO 500 listesi; fikri ve sınai mülkiyet hakları bakımından eksikliklerin de ortaya çıkmasını sağladı. Adres Patent Genel Müdürü Cumhur Akbulut, İSO 500 listesine ilişkin değerlendirmelerde bulunarak şu ifadeleri kullandı, “İSO 500 listesini incelediğimiz de listede yer alan 223 firmanın patent ve faydalı model konusunda herhangi bir başvurusunun olmadığı anlaşılıyor. Diğer taraftan listede yer alan tüzel kişilikler üzerinden değil de firma yetkilileri adına şahıslar üzerine yapılan patent veya faydalı model başvuruları bu listede yer almamaktadır. Modern ekonomide patentler entelektüel sermaye olarak şirketlerin mali tablolarında yer alması oldukça önemli. Bu durumda maddi varlıklardan çok daha önemli olan fikri varlıklarının sınai mülkiyet envanterlerin de görünmemesi şirketler için ekonomik değer kayıpları olarak yansıdığını belirtmek gerekiyor” dedi.
Listede yer alan ve ismi açıklanmış olan 473 adet firmanın toplam patent ve faydalı model başvuru sayısının 14 bin 204 olduğuna işaret eden Akbulut, “En az 1 adet patent veya faydalı model başvurusu olan firma sayısı 44 adet. En çok patent ve faydalı model başvurusu yapan firma 3 bin 491 başvuru ile Arçelik; İkinci sırada bin 536 adet başvuru ile Vestel; üçüncü sırada bin 145 adet başvuru ile Ford yer alıyor. En çok patent ve faydalı model başvurusu olan sektörlerde ‘beyaz eşya’, ‘elektronik ev aletleri’ ve ‘otomotiv’ olarak öne çıkıyor” diye konuştu.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) 1,6 milyon üyesi bulunduğunu dile getiren Akbulut, “Bununla birlikte ülke genelinde bin 500 ‘ü aşan Ar-Ge ve Tasarım merkezi, 200 ‘ün üzerinde Üniversite ve milyonlarla ifade edilen sanayi ve teknoloji yatırımı bulunuyor. Bunca bilgi ve tecrübenin çıktıları patent olarak bugün ancak ilk 500 listesinin yüzde 50’sine ulaşabilmiş ise fikri ve sınai mülkiyet hakları alanındaki çalışmalara daha fazla önem verilmeli. Aksi halde sanayide ortaya konulan katma değer ve emeğin bir günde zayi olması, maddi ve manevi hak kayıpları ile karşı karşıya kalabiliriz” ifadelerini kullandı.
“Patent almadığı için ihracat yasaklarıyla karşılaşan firmalar var”
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde hemen hemen bütün firmaların ihracatçı konumunda yer aldığının altını çizen Akbulut, “Bu firmalar arasında hedeflediği pazara girme konusunda sadece ürünün patentini o ülkede almadığı için ihracat sorunuyla karşılaşan şirketlerimiz var. Bu durum hem zaman hem de maliyet yönünden ciddi kayıpların yaşanmasına neden olabiliyor. Özellikle ihracatçı firmalarımızın fikri ve sınai ve mülkiyet haklarına bizzat daha fazla eğilmeleri gerekiyor. Aksi halde oluşturulan katma değerin tapusunu almazsak bu değeri oluşturmak için çaba sarf etmeyen kişiler sizin emeğinizi sömürerek yatırımlarınızı boşa çıkarabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan sanayide ortaya konulan ürünlerin daha hızlı ticarileşebildiğini dile getiren Akbulut, buna bağlı olarak katma değerin de yükseleceğine dikkat çekerek, “Katma değerde iki puanlık artış. İhracattaki miktara ve gayri safi milli hasılaya aritmetik değil geometrik bir etki yapacaktır. Gelişmiş ülkeleri ele aldığımız da sanayileşme süreci ve patent başvurularının doğru orantılı bir şekilde ilerlediğini görürüz” diyerek sözlerini tamamladı.