DPT, ERZURUM 2003 SOSYO EKONOMİK GELİŞMİŞLİK PERFORMANSI SONUÇLARI ÜZÜCÜ:
VERİLER İÇ KARARTIYOR
Devlet Planlama Teşkilatı’nca yayımlanan 2003 yılı Erzurum Gelişmişlik Performansı sonuçları. İlin içinde bulunduğu sosyo ekonomik geri kalmışlığı belgeliyor.
Demografik, isdihdam, eğitim, sağlık, sanayi, tarım, inşaat, mali ve altyapı göstergelerinin yer aldığı Erzurum İli Performans sonuçlarına göre Erzurum Türkiye’deki 81 il içinde sosyo ekonomik gelişmişlik bakımından 60. sırada yer alıyor
TRAFİK PLAKAMIZ 25, KALKINMA PLAKAMIZ İSE 62
1995 ve 2001 yılı verileri ve yansımaları ışığında DPT tarafından yapılan araştırma sonuçlarında Erzurum; özellikle mali, eğitim, sanayi ve alt yapı göstergeleri bakımından Türkiye illeri sıralamasında en alt düzeylerde yer alıyor.
DPT verilerine göre TCK asfalt yol oranı bakımından 81 il içinde 75. sırada yer alan Erzurum, kırsal yerleşmelerde asfalt yol oranı bakımından 64. il durumunda bulunuyor.
HER YÜZ KADINDAN 26’SI OKURYAZAR DEĞİL
DPT Erzurum ili gelişmişlik Performansı 2003 yılı değerlendirmesine göre Erzurum eğitim göstergeleri bakımından tam bir çöküş içinde. Okuryazar kadın nüfusun toplam kadın nüfusuna oranı bakımından Türkiye illeri arasında 61. sırada yer alan Erzurum; Okuryazar nüfus oranı bakımından da ülke sıralamasında 57. il konumunda. Erzurum ilköğretimde okullaşma oranıyla 60, Liseler okullaşma oranıyla 63, meslek liseleri okullaşma oranıyla da ülke genelinde 62. sırada.
Eğitim Göstergeleri bakımından Erzurum’un tek olumlu yanı üniversite bitirenlerin toplam okul bitirenlere oranında gözleniyor. Buna göre üniversite mezunu olanların toplam okul bitirenlere oranı bakımından Erzurum Türkiye 25.si.
10 BİN KİŞİYE BİR DİŞ HEKİMİ DÜŞÜYOR
Sağlık göstergeleri itibarıyla olumlu bir sürece girdiği gözlenen Erzurum, on bin kişiye düşen diş hekimi sayısında 60, on bin kişiye düşen eczane sayısı bakımından ise sıralamada 69.cu il konumunda yer alırken; on bin kişiye düşen hekim sayısıyla Türkiye’nin 12.ci, on bin kişiye düşen hastane yatağı bakımından ise Türkiye’nin ilk 8.ci ili.
İMALAT SANAYİNDE İSTİHDAM DARALMASI VAR
DPT 2003 yılı Gelişmişlik Performansı sonuçlarına göre İstihdam göstergeleri iç karartıcı. Erzurum; Tarım işkolunda çalışanların toplam istihdama oranında Türkiye’nin 39.; Sanayi işkolunda çalışanların toplam istihdama oranında 64.; Mali Kurumlar işkolunda çalışanların toplam istihdama oranında 48. sırada yer alıyor. Bu gösterge tablosu bakımından Erzurum sadece İşverenlerin toplam istihdama oranı bakımından Türkiye’nin 35. ili olarak ümit veren bir durum gösteriyor.
FERT BAŞINA İMALAT SANAYİ KATMA DEĞERİMİZ DÜŞÜK
Özel sektör yatırımlarını ifade eden Sanayi göstergeleri, Erzurum’da istihdamdaki daralmanın sebeplerini açığa çıkarıyor. Sanayi göstergelerine göre Erzurum; Organize Sanayi Parsel Sayısıyla Türkiye’nin 44; Küçük Sanayi Sitesi işyeri sayısıyla 30.; İmalat sanayi işyeri sayısıyla 52.; imalat Sanayi Yıllık çalışanlar ortalama sayısıyla 52.; İmalat Sanayi Kurulu Güç kapasite miktarı bakımından 59.; Fert başına imalat Sanayi elektrik tüketiminde 63. ve Fert Başına imalat Sanayi Katma Değeri itibarıyla 59. ili durumunda bulunuyor.
GSYMH’DA 62.SIRAYA DEMİR ATTIK
Erzurum’un kalkınmadaki geri kalmışlığını ortaya çıkaran diğer bir gösterge de Mali durumu ifade eden mali tespitler. Erzurum Fert Başına düşen Gayri Safi Yurt içi hasılada Türkiye’nin 62. ili olarak en alt sıralarda yer alıyor. Erzurum binde 69 oranla Türkiye’de Gayri Safi Yurt Hasıla içindeki payıyla da 35 il konumunda.
KREDİ KULLANIM ORANI EN ALT SEVİYELERDE
Banka şube sayısında Türkiye’nin 30. ili olan Erzurum, Fert başına banka mevduatı bakımından ise 68. sırada yer alıyor. Erzurum toplam banka mevduatı içindeki pay itibarıyle 41., toplam banka kredileri içindeki payı itibarıyla da 35. il halinde.
Kırsal Nüfus başına düşen kredi miktarının 58 milyon olduğu il 51. sırada bulunurken; 59 milyon lira olan fert başına sinai, ticari ve turizm kredileri miktarı bakımından ise Türkiye’nin 56. ili.
GİDER ÇOK, GELİR AZ
Mali Göstergeler bakımından Erzurum’un diğer unsurlar itibarıyla Türkiye illeri içindeki durumu da şöyle; Fert başına düşen Belediye giderlerinde 27.; Fert başına Genel Bütçe gelirlerinde 56.; Fert başına Gelir ve Kurumlar vergisi miktarında 47.; Fert Başına Teşvik Belgeli Yatırım Tutarında 63.; Fert Başına ihracat miktarıyla 49. ve fert başına ithalat miktarıyla da Türkiye’de 59.cu il .
YAŞAM STANDARTIMIZ DA DÜŞÜK
Erzurum’da yaşam kalitesi ve standartlarını ortaya koyan elektrik tüketimi, telefon dağılımı ve otomobil sayısı göstergeleri de iç açıcı değil.
On binkişiye 197 otomobilin düştüğü il, bu bakımdan Türkiye’nin 59. iliyken; on bin kişiye düşen 343 motorlu araç sayısıyla 69. sırada. Erzurum fert başına düşen elektrik tüketiminde Türkiye 66.sı..
Erzurum yeşil kartlı sayısıyla da Türkiye’nin ilk 21 ili arasında.
NÜFUS YOĞUNLUĞUMUZ GİTTİKÇE AZALIYOR
Erzurum nüfus yoğunluğu haricindeki diğer kategoriler bakımından Demografik göstergelerde ise Türkiye’nin ilk 30 ili arasında bulunuyor. Bu sonuçlara göre Erzurum toplam nüfusuyla Türkiye’nin 21. ili durumunda. Şehirleşme oranı bakımından Türkiye 22.si olan Erzurum; yüzde 37.2’lik doğurganlık hızıyla ülkede 19. durumda bulunuyor.
ÇALIŞAN BİR KİŞİ, 6 BO6ĞAZI DOYURMAK ZORUNDA
Demografik göstergelerde vahim manzarayı ifade eden iki sonuç var.
Bunlardan birisi nüfus yoğunluğu. Erzurum’da kilometre kareye 37 kişi düşüyor ve il nüfus yoğunluğunun en düşük olduğu 12. il konumunda bulunuyor.
Diğeri ise ortalama hane halkı büyüklüğü. Türkiye’de ortalama hane halkı büyüklüğü 4.5; Erzurum’da ise ortalama hane halkı büyüklüğü 5.7. Türkiye içinde bu bakımdan 17. il olan Erzurum’da çalışan bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu insan sayısı da 6 olarak ortaya çıkıyor.