Erzurum Gazetesi Arşiv

DÜNYACA ÜNLÜ OLTU TAŞI DENİNCE AKLA GELEN TEK ÇARŞI RÜSTEM PAŞA (TAŞHAN) ÇARŞISI TARİHÇE: Taşhan olarak adlandırılan çarşı Osmanlı dönemlerinde Rüstem Paşa tarafından yaptırılmış yaklaşık 400 yıllık bir tarihi eser. Çarşı 2 katlı ve 80 iş yerinden oluşuyor. Tarihi Çarşıda yaklaşık 100 kişi istihdam ediliyor. Oltu taşı imalatçılarının yer aldığı Rüstem Paşa’da bu taşla işlenmiş hediyelik eşyalar pazarlanıyor. KIŞ TURİZMİNİN ADI VAR, ESNAFA KATKISI YOK! Mustafa Karaca Rüstem Paşa Çarşısının yöneticisi. Karaca çarşı esnafının turizme yönelik satış yaptığını, yaz aylarında yoğunlaşan satışların kış aylarında düşüş gösterdiğini söyledi. Karaca:”Esnafımız genel olarak yerli ve yabancı turistler kentimize geldiği zaman iş yapabiliyor. Şehrie en çok turist yazın geliyor. Çarşımızın 400 yıllık bir tarihi geçmişi olduğu için yerli ve yabancı turistler tarafından da merak edilip ve ziyaret ediliyor. Yerli turistler Erzurum'da oltu taşı meşhur olduğu için ve çoğunlukla tek satış noktasının Taşhan olarak bildiğinden dolayı buraya uğrayıp, geldikleri yerlerdeki eş, dost ve akrabalarına hediyelik eşya alıyorlar. Yazın yerli turistlerin bize çok faydası oluyor diyebiliriz. Esnafımız yerli ve yabancı turistler sayesinde iş yapabiliyorlar.” dedi. PALANDÖKEN’E GELEN TURİSTLERE ERZURUM GEZDİRİLMELİ Erzurum esnafının aslında kış aylarında, kış turizmi için gelen ziyaretçilere yönelik olarak ticaret yapması gerektiğini vurgulayan Karaca şunları söyledi:”Palandöken Kayak Merkezi, Erzurum'da kış turizminin gerçekleşmesinin tek ve en önemli kaynaklarından birisi. Ancak kışın buraya gelen yerli ve yabancı turistler şehir içine uğramadan gidiyor. Herhangi bir tanıtım organizasyonunun olmaması ve dağda bu tür yerlerin bulundurulmasından ötürü turistler aşağıya inmeyi pek arzulamıyor. Yetkililerin, esnafımızın durumu göz önünde bulundurularak şehirdeki tarihi eserlerin tanıtımına yönelik olarak çalışma yapması ve turistlerin dağdan kent merkezine uğratılması esnafa katkı sağlayacaktır. Ancak kentimizde bu tür çalışmaların olmayışı işlerimizi olumsuz yönde etkiliyor. Havaalanından Palandöken’e gelen yabancı turistler, kayak sporu yaptıktan sonra şehre uğramadan gidiyorlar. Kış Turizmi bu yüzden şehir esnafına katkı sağlamıyor” HALKIN ALIM GÜCÜ DÜŞÜKLÜĞÜ ESNAFI BİTİRİYOR Taşhan esnafı olarak Erzurum halkına pek fazla satış yapamadıklarını, bunun da Erzurum halkının alım gücünün çok düşük olmasından kaynaklandığını belirten Karaca şöyle dedi:” İşsizlik hat safhada. Hükümetin çıkarmış olduğu teşvik yasası Erzurum'a hiç bir katkı sağlamadı. Hükümet iklim şartlarını dikkate alarak Doğu Anadolu Bölgesine ayrı bir teşvik yasası çıkarmalıdır” GÜNEY:” KIŞ GELDİ, İŞLER DURDU” Osman Güney Rüstem Paşa Çarşısı’nda Palandöken Kuyumculuk İşletmesinin sahibi. Çarşıdaki iş hacminin beklenen düzeyde olmadığını kaydeden Güney şunları aktardı:”Kış sezonu olduğu için şu anda iş potansiyeli düşük. Oltu taşı tesbih ve Oltu taşı ile ilgili çeşitli hediyelik eşyalarımızı yerli halkımıza satamıyoruz. Bunun nedeni halkın alım gücünün düşük olmasıdır. İşlerimiz çoğunlukla değişik illerden gelen yerli turistler ve ülke dışından gelen yabancı turistlere bağlı. Yaz aylarında turist kafilesi gelip çarşımızı gezdiği zaman muhakkak ki alış-veriş yapıyorlar.” KIŞ TURİZMİ ESNAFA DA KATKI SAĞLAMALI Erzurum’un Kış Turizm merkezi olmasına karşılık şehir esnafının bu mevsimde iş yapamadığını dile getiren Güney şunları belirtti:”İşlerimiz yazın yolunda gidiyor. Aslında Erzurum'da kış turizmi de var ve kış turizmi için gelen turistler yaz aylarında gelen turistlerden genel olarak alım güçleri daha iyi oluyor. Ancak turistler palandökenden aşağıya inmiyorlar. Çarşı esnafı olarak Turistlere rehberlik yapan kişilerin Turistleri muhakkak bu tarihi çarşıyı gezdirmelerini istiyoruz. Biz iş yapamayınca şehir ekonomisine de katma değer üretemiyoruz” KARACA:” YAZIN KAZANIP, KIŞIN YİYORUZ” Rüstem Paşa Çarşısı’nda Karaca Ticaret İşletmesinin sahipliğini yapan Muhammet Karaca : “Erzurum'da kış çetin geçtiği için yerli turist şehrimize gelmiyor. İşlerimiz genelde yaz aylarında daha iyi oluyor. Şehrimiz aslında kış turizmi içinde elverişli, ama Palandöken’e çıkan turistler şehre indirilmiyor. Buda şehir esnafını olumsuz yönde etkiliyor. Bizim ve kentteki diğer küçük esnaf ve zanaatkarın kalkındırılması için Kış turizmi için şehrimize gelen yerli ve yabancı turistlerin kesinlikle şehre indirilmesi gerekiyor.” dedi.. ÇARŞININ BAKIMSIZLIĞI ECDADIN KEMİKLERİNİ SIZLATIYOR Rüstem Paşa Çarşısı’nın bakımsızlığından yakınan Karaca şunları kaydetti: ”Çarşımız maalesef bakımsız. Çarşımızın tavanı neredeyse çökecek durumda. Yavaş yavaş dökülüyor. Ayrıca ısıtma sisteminin olmaması hem bizi, hem de buraya gelen müşteriyi olumsuz yönde etkiliyor. Zaten havaların soğuk olması nedeniyle evlerinden çıkmak istemeyen vatandaş, istemeyerek de olsa çarşıya geldiğinde soğuk olduğu için içeriye bile giremiyor. Bu tür olumsuzluklar çarşı esnafını etkilediği gibi, kent turizmini de olumsuz etkiliyor” ZORLU:” ÇARŞIYA ISITMA SİTEMİ KURULMALI” Lokman Zorlu, Rüstem Paşa Çarşısı’nda Hüner Oltu Taşı İmalathanesi sahibi. O da Rüstem Paşa Çarşısının bakımsızlığından yana dertli. Zorlu bu durumu şu cümlelerle aktardı:” Çarşımızda bir ısıtma sisteminin olmaması bizleri mağdur ediyor. Elektrikli sobalarla iş yerlerimizi ısıtmaya çalışıyoruz. Bu da bize pahalıya mal oluyor. Kışın zaten iş yapamıyoruz, siftah edemeden dükkanlarımızı kapattığımız günler oluyor. Bu olumsuzlukların üzerine bir de bu tip sorunlar bindiği zaman belimiz iyice bükülüyor. Yaklaşık 400 yıllık bir tarihe sahip olan çarşımızla kimse ilgilenmiyor. Çarşımızın tavanları neredeyse dökülecek. vakıfların Osmanlıdan kalan bu tarihi çarşıya sahip çıkmasını ve restore etmesini istiyoruz.” PALANDÖKEN’E GELEN ESNAF ERZURUM’U TANIMADAN GİDİYOR Çarşı esnafı olarak yazın kazanıp, kışın tükettiklerini söyleyen Zorlu şunları bildirdi:”.Yaz aylarında şehrimize gelen yerli ve yabancı turistler Oltu taşı’ndan yapılan hediyelik eşyalara ilgi gösteriyor ve alıyorlar. Kentimizde kış turizmi de var ancak biz faydasını göremiyoruz. Genel olarak kış turizmi için Erzurum'a gelen turistlerden, Palandöken dağındaki oteller ve çeşitli işletmeler faydalanıyor.” AYDEM:”KIŞ TURİZMİNİN DAĞDAKİ OTELLERDEN BAŞKASINA HAYRI YOK” Cemil Aydem, çarşıda yer alan Cemil Kuyumculuk mağazasının sahibi. Aydem işlerinin iyi olmadığını, Erzurum piyasasından pek fazla talep bulunmadığını belirterek: ” İşlerimizin iyi olmamasının önemli bir nedeni de Kış aylarında olmamızdır. Kış turizminin Palandöken’de bulunan otellerden başka hiç kimseye bir katkısı olmuyor. Genelde bizler yazın para kazanıp, kışın harcıyoruz” dedi. RÜSTEM PAŞA ÇARŞISI VİRANELİKTEN KURTARILMALI “Çarşımızda birde bakımsızlık almış başını gidiyor. vakıflara ait olan bu tarihi çarşının tavanlarındaki sıvalar dökülmüş bir durumda.” İfadeleriyle açıklamasını sürdüren Aydem şunları kaydetti:”Şehrimize gelen yerli ve yabancı turistler çarşımızın bu durumunu görünce Erzurumluların tarihi eserlere sahip çıkmadıklarını iddia ediyorlar. Ayrıca bu tarihi çarşımızın ısıtma sisteminin olmayışı bizleri ve müşterilerimizi mağdur ediyor. Kış aylarının çok soğuk geçtiği ilimizde dükkanlarımızı ısıtamıyoruz. Elektrikli sobalarla dükkanlarımızı ısıtmaya çalışıyoruz. Bunun da maliyeti yüksek oluyor. Yetkililerden isteğimiz çarşımızın en yakın zamanda restore edilmesi ve ısıtma sisteminin getirilmesidir.” ÇELEBİ: ”KIŞIN TURİST YÜZÜ GÖRENE AŞK OLSUN” Ali Çelebi, Çelebi Atölyesi’nde üretim yapan bir esnaf. Kış aylarının gelmesiyle işlerinde büyük düşüş yaşandığını vurgulayan Çelebi şöyle dedi:” Çarşımız genelde turistlere hitap ediyor. Kış aylarında şehrimize gelen turistleri Palandöken'den aşağı indirilmediklerinden dolayı iş yapamıyoruz. Ancak yaz aylarında şehrimize gelen yerli ve yabancı turistler hem çarşımızı geziyor, hem de alış verişlerini yapıyor. Kış aylarında şehrimize gelen turistlerimiz havaalanından dağa, dağdan tekrar havaalanına götürülüyor. Durum böyle olunca şehirde bulunan esnafta bu fırsattan ve kış turizmi nimetinden faydalanamıyor. Bizim isteğimiz belediye tarafından turistler için şehir gezisi düzenlenmesi ve kentimizdeki tarihi yerlerin tanıtılmasıdır. Bu tanıtımlar sayesinde de merkeze inen turistlerin esnafa katkısı olacaktır. Senenin yaklaşık 6 ayını kar altında geçiren şehrimiz esnafının durumu hiç olmasa turistler sayesinde biraz düzelir.” ISINMA SORUNUNA ÇÖZÜM BULUNMALI Çarşıdaki ısınma sorununa dikkat çeken Çelebi: “Çarşı esnafı olarak elektrikli sobalarla ısınmaya çalışıyoruz. Böylesine tarihi bir çarşıda elektrikli sobaların ısıtma sistemi olarak kullanılması bence son derece yanlıştır. Çarşımıza gelen yerli ve yabancı turistler bu durumu yadırgıyorlar. Vakıfların bu tarihi mekanla ilgilenmesini bekliyoruz” dedi. ŞAHİN: ”KIŞ TURİZMİNDEN NASİPLENDİRİLMİYORUZ” Zümrüt Oltutaşı işletmecisi Abdullah Şahin, İşlerinin kış aylarında durgunluk içine girdiğinden söze etti.. Yazın 3-4 aylık bir sürede iş yaptıklarını, kış aylarında ise Kış Turizmi için gelen turistler bulunmasına rağmen satış hacminin daraldığını ifade eden Şahin şunları söyledi:” Kışın ise turizm olmasına rağmen işlerimiz çıkmazın içine giriyor. Siftah yapmadan dükkanlarımızı kapatıyoruz. Kışın dağdaki turistin kent merkezine çekilmesi gerekiyor. Tarihi ve turistik yerler tanımı güzel ve etkili bir organizasyonla yapılırsa, turistler şehrimizin esnafına katkıda bulunur. Çünkü Erzurum'da ki güzellikleri gören ve tanıyan turistler şehrimizi gezmek isteyeceklerdir. Böylelikle de şehir ekonomisinde bir canlanma olur ve esnafın yüzü de güler. Çarşımızda ısıtma sisteminin olmaması da bizleri olumsuz yönde etkiliyor. Vakıfa ait olan çarşımız ilgisizliğe terkedilmiş halde. Neredeyse çarşının tavanı dökülecek. Ancak hiçbir tadilat girişiminde bulunulmuyor.” TOPRAK:” ÇARŞININ TAVANLARI DÖKÜLÜYOR, BAKAN YOK” Hasan Toprak Rüstem Paşa Çarşısında Kısmet Oltu Taşı işletmesinin sahibi. Toprak iş hacimlerini şöyle anlattı:” Şu anda işlerimiz berbat durumda. Bunun nedeni ise kış sezonunun gelmesidir. Bayramdan sonra işlerimiz gerçekten çok kötüye gitti. Ben iki üç gündür siftah etmeden dükkanımı kapatıyorum. Üç gündür sadece bugün küçük bir iş aldım. Benim gibi siftah etmeden dükkanını kapatan bir sürü arkadaşım var. Onlarında durumu içler acısı diyebilirim.” VAKIFLAR NEREDE? Rüstem Paşa Çarşısının ilgisizlik yüzünden onarıma muhtaç hale girdiğini ve ısıtma sistemi olmadığından halkın çarşıya ilgi göstermediğini söyleyen Toprak şöyle dedi:” Çarşıda ısıtma sistemi olmadığı içinde elektrikli sobayla dükkanlarımızı ısıtmaya çalışıyoruz. Bu da bize pahalıya mal oluyor. Isıtma sisteminin bir an önce yapılması gerekiyor. Kışın iş yapamayan esnaf hem fatura ödemek zorunda kalıyor hem de dükkanını yeterince ısıtamadığı içinde hasta olup ilaç parası ödüyor. Ayrıca Osmanlı döneminden kalma bu çarşının tadilata ihtiyacı var. Çarşının tavanı yavaş yavaş dökülüyor. Vakıflar ait olan çarşı bakıma muhtaç. Çarşıya gelen yerli ve yabancı turistler tarihi eserlerimize iyi bakmadığımızı söylüyorlar. Biz bu laflar karşısında utanıyoruz. Bizim yapmamıza da izin vermiyorlar, kendileri de yapmıyorlar.”