ERZURUMUN TEK MANAV SİTESİ
“GÜRCÜKAPI
YER ALTI ÇARŞISI”
SUNUŞ:
Gürcükapı yer altı çarşısı 1 Ekim 2003 tarihinde Erzurum eski Valisi Mustafa Malay tarafından halkın hizmetine açıldı. Yer altı çarşısında 120 tane esnaf bulunuyor.
Yaklaşık 200 kişinin de istihdamı sağlanıyor. Yer altı çarşısında yoğunlukla sebze ve meyve satıcıları yer alıyor. Günlük taze meyve ve sebzenin satıldığı çarşıda et ürünleri türünden gıda maddelerinin pazarlandığı işyerleri de var. Çarşının kuruluşunda Yakutiye Belediye eski Başkanı Ebubekir Üstün Gülakar ve Seyyar Satıcılar ve Pazarcılar Başkanı İskender Aktepe’nin önemli katkıları var. Manavların bir araya toplanarak, manav sitesi görünümüne kavuşturulan çarşı, esnafının nezaketi ve disipliniyle dikkat çekiyor. Katma Değer Üretenler yazı dizisinin ilk bölümünün son etabında Gürcükapı Yer altı Çarşısını sunuyor, esnafımıza hayırlı kazançlar diliyoruz.
ERZURUM
MARKETLERLE REKABET ŞANSIMIZ YOK
Erzurum’un tek Manav Sitesi olan Gürcükapı Yeraltı Çarşısı esnafıyla görüşmeden önce, sebze ve meyve satıcıları ile seyyar satıcıların durumu hakkında Seyyar Satıcılar ve Pazarcılar Odası Başkanı İskender Aktepe’yle görüştük. Aktepe çarşıda bir iş ahenginin olduğunu, ama korsan satıcılar ve marketlerde sebze reyonları bulunması yüzünden esnafın yüzünün gülemediğini belirtti.
KORSAN SATICILAR, YERLİ ESNAFI TÜKETİYOR
Aktepe şöyle dedi:” Çarşı'da bir takım sorunlar yaşıyoruz. Çarşının yapımı öncesinde:” korsan satıcıları yok edeceğiz” sözünde bulunan belediyelerimiz şu anda caddelerde korsan satış yapan seyyarları görmezlikten geliyor. Bizim esnafımızı yer altı çarşısına indirdiler ama üst tarafta halen daha korsanlar yer alıyor. Kentimizin hemen hemen her yerinde korsan tablacılar istedikleri malları satabiliyorlar. Bunun önüne geçilemiyor. Buna belediye yetkilileri tarafından çözüm getirilmesi gerekiyor. Korsan tablacıların yanında kamyon, pikap ve benzeri araçların üzerinde de yasak olmasına rağmen yine yasak bölgelerde meyve ve sebze satışları yapılıyor. Yeraltı çarşısında bulunan esnafın işlerindeki düşüşlüğün en büyük nedeni hemen çarşının üstünde bulunan korsan satıcılardır.”
MARKETLERİN SEBZE VE MEYVE SATMASI KÜÇÜK ESNAFI TÜKETİYOR
Büyük marketlerde sebze ve meyve reyonlarının bulunmasının küçük esnafı zor durumda bıraktığına değinen Aktepe bu husustaki şikayetlerini şu cümlelerle aktardı:” Ayrıca büyük marketlerde de manav reyonları bulundurması işleri iyice kötüye sürüklüyor. Onlar meyve ve sebzeleri çok ucuza halka satabiliyorlar. Burada zarar ediyorlar, ancak marketlerindeki diğer mallarla ve promosyonları ile zararlarını birden bire kara dönüştürebiliyorlar. Ancak yer altı çarşısındaki esnafın böyle bir durumu söz konusu değildir. “
YER ALTI ÇARŞISI ESNAFI KORSAN SATICILARDAN YANA DERTLİ
CAN:” VATANDAŞ BAKICI DURUMUNA DÜŞMÜŞ”
Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından İbrahim Can, piyasaların durgunluğundan söz etti. Kentteki işsizliğin esnafı olumsuz etkilediğini, akşamdan sabaha geçinecek takati olmayan halkın alışveriş yapamadığını söyleyen Can Erzurum’da işsizliğin önlenmesine yönelik yatırımların yapılmasını istedi. Korsan satıcılardan yakınan Can şunları söyledi:”İşlerimizin düşük olmasının bir başka nedeni de Erzurum'da her köşe başında rastlanan korsan tablacılardır. Bunlara da belediye tarafından çözüm üretilmesi gerekiyor. Biz yer altında satış yapmaya çalışıyoruz, onlar yukarıda istedikleri gibi satış yapabiliyorlar. Ayrıca kentimizde bulunan büyük marketlerinde meyve ve sebzeleri ucuza halka ulaştırması bizim işlerimizi engelliyor. Büyük marketler sebze ve meyvelerden zarar etseler bile diğer mallar sayesinde zararlarını iki katı kara çekebiliyorlar.”
OĞUZ:” MARKETLER KENT DIŞINA ÇIKARILMALI”
İsa Oğuz da Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından. “İşler düşük. Genelde marketlerin sebze ve meyveleri ucuz satmasından kaynaklanan işlerin düşüklüğüne korsan tablacılarında katılması işlerimizi iyice kötüye götürüyor.” İfadeleriyle yakınan Oğuz şöyle dedi:” Halkımızın da bilinçli olması gerekiyor. Bizlere destek vermesi gerekiyor. Bizler soğukta halka hizmet etmeye çalışıyoruz. Halk ise büyük marketlere yöneliyor. Büyük marketler küçük esnafı bitirdi. Benim düşüncem marketler şehir dışarısına çıkarılmalı.”
Korsan satıcıların sebze ve meyve satıcılarını bitirdiğini belirten Oğuz şunları kaydetti:” Hemen yanı başımızda bulunan korsan satıcılar, halkın yer altı çarşısına inmesini engelliyor. Sonuç olarak şunu söyleyebilirim; sadece bizim değil tüm küçük esnafın işlerinde artış sağlanması için büyük marketler şehir dışına çıkarılmalı ve korsan satıcılarda yok edilmeli.”
KUŞCUOĞLU:” KORSAN TABLACILARA DUR DENİLMELİ”
Gürcükapı Yeraltı Çarşısı esnafından Ahmet Kuşçuoğlu
Gürcükapı Yeraltı çarşısındaki esnafın durumunun iyi olmadığını söyleyerek şunları belirtti:” İşlerde büyük düşüş var. Burada hayatımızı devam ettirebilecek bir durumda değiliz. Halkın alım gücünün düşük olması satışlarımızı olumsuz yönde etkiliyor. Artık insanlar manavlara da bakarak geçiyorlar. Müşterilerimizin çoğunluğu bakıcı kısımdan oluşuyor. Hükümetimizin biran önce doğuya yönelik teşvik yasası çıkarmalı ve özellikle de Erzurum'da bulunan işsizlik ortadan kaldırılmalı. Ayrıca büyüklerimizin bize buraya girmeden önce verdikleri sözleri yerine getirerek korsan tablacıların çaresine bakmalarını duyurmak istiyorum. Verilen sözler, yerine getirilmedi. Biz yer altında satış yapmaya çalışırken korsan tablacılar şehir merkezinde cirit atıyorlar. Bunun önüne bir an evvel geçilmesi gerekiyor.”
CUYA:”KÜÇÜK ESNAFIN NEFESİ TÜKENDİ”
Osman Cuya, Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından. Cuya Büyük marketlerden yakınıyor.
“Kentimizde büyük marketlerin gün geçtikçe çoğalması ve bu marketlerdeki meyve ve sebze reyonlarının artması şehir halkını bizlerden uzaklaştırıyor.” diyen Cuya Bu marketlerin şehir dışarısına alınması gerektiği fikrini taşıyor.
Korsan satıcıların varlığına da değinen Çuya şunları söyledi:” Bizi buraya tıktılar yukarıda korsanlar rahat rahat satış yapabiliyorlar. Bunlarında önüne geçilmesi lazım. Bu yer altı çarşısına bizi toplarken bir takım sözler verilmişti, ne var ki bu sözler halen daha yerine getirilmedi. Belediye söz verdiği gibi korsanları ortadan kaldırmalıdır. Eğer belediye de korsanlarla başa çıkamıyorsa valiliğin ve emniyet müdürlüğünün olaya el atması gerekmektedir. Çünkü buradaki esnaf şehir merkezinde rahat rahat dolaşan korsan tablacıların yüzünden satış yapamıyor.”
YILDIZ:”YER ALTI ÇARŞISININ TADİLATA İHTİYACI VAR”
Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından Kenan Yıldız yer altı çarşısında ısı yalıtımsızlığından ve su sızmalarından dertli.
Yıldız:”Yer altı çarşısına giriş kapıları sürekli açık tutuluyor. Kapılar sürekli açık tutulduğu için de içerisi çok soğuk oluyor. Ayrıca yer altı çarşısının tavan kısmındaki camlardan içeriye su damlıyor. Bunların çaresine bakılması gerekiyor. Çarşıda her hangi bir ısıtma sistemi olmadığı içinde içerisi çok soğuk oluyor.” dedi.
Yer altı çarşsında iş potansiyelinin çok düşük olduğunu kaydeden Yıldız:” Yakutiye Belediye başkanlığının buralarla ilgilenmesi gerekiyor. Dışarıdaki korsan tablacıların satış yapmaları engellenmelidir. Onların yüzünden yer altı çarşısına müşteri inmiyor. Bizi rahat ederiz diye yerin altına indirdiler, fakat çarşı esnafı olarak satış yapamıyoruz. Bunun tek nedeni ise şehir merkezinde rahat rahat satış yapan korsan tablacılardır.”şeklinde konuştu.
AKTAŞ:”BİZİ YERALTINA İNDİRDİLER, KORSAN SATICILAR İSE YUKARIDA”
Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından Tahsin Aktaş, belediyeler tarafından kendilerine verilen, korsan satışların engelleneceği yolundaki sözün tutulmasını istedi. Aktaş şunları kaydetti:”
Buraya girmeden önce belediyenin bize vermiş olduğu sözler yerine getirilmedi. Şehir merkezinde korsan tablacıların ortadan kaldırılacağı sözleri verilmişti. Ancak onlar halen daha kentimizde rahat rahat satış yapabiliyorlar. Dışarıda herkes istediği yerde istediği malı satabiliyor. Ayrıca büyük marketlerinde bizlere zararları var. Bu marketlerin şehir dışarısına aktarılması küçük esnafın isteğidir. Böylelikle piyasadaki tüm canlılığı bünyesinde toplayan büyük marketlerdeki müşteri yoğunluğu dağılım gösterecek ve küçük esnafa da yansıyacaktır.. Bizim de bu sayede az da olsa yüzümüz gülecektir. Ben kalp hastası ve beş çocuk babasıyım. Buradaki soğuk hava şartlarına rağmen evime bir ekmek götürmek için sabahtan akşama kadar soğukta bekliyorum. Yetkililerden buradaki insanların sesini duyup ve verdiği sözleri yerine getirmelerini istiyorum.”
AYDIN:” KORSANLAR YÜZÜNDEN ESNAFLIK YAPAMIYORUZ”
Lokman Aydın da Gürcükapı Yer altı Çarşısı esnafından. Satışların durgunluğundan şikayetçi olan aydın, çarşının durumunu şöyle özetledi:”Şu anda çarşıda işlerin iyi olduğunu söylemek mümkün değil. Bunun nedeni ise büyük marketlerin şehrimizde aşırı derece fazla oluşu ve korsan satıcıların varlığını sürdürmeleri. Marketler, meyve ve sebzeleri çok ucuza satıyor. Zarar etmelerine rağmen promosyon ve diğer mallarından bu zararlarını iki katı kara çıkarabiliyorlar. Ancak bizim böyle bir şansımız yok. Bu marketlerin şehir dışarısına çıkarılması gerekiyor. Ayrıca şehir merkezindeki korsan tablacılarında rahatça satış yapması, işlerimizdeki durgunluğun başlıca sebeplerindendir. Yer altı çarşısına inmeden önce yetkililer tarafından bizlere korsan tablacıların ortadan kaldırılacağı konusunda söz verilmişti, Şu an bakıldığında bu sözler unutulmuş görünüyor.”