Doğu’nun altyapısını AB yapacak
Avrupa Birliği (AB), Türkiye ile tam üyelik müzakerelerine başlayıp başlamamayı tartışırken, başta Doğu ve Güneydoğu illeri olmak üzere kalkınmada öncelikli illere kaynak aktarıyor.
Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) yeklililerinden edinilen bilgiye göre, Avrupa Birliği (AB), Doğu ve Güneydoğu illeri başta olmak üzere kalkınmada öncelikli illere kaynak aktarmaya başladı. Bölgesel Kalkınma Programı içinde verilecek 500 milyon euroluk kaynakla hem kanalizasyon ve su gibi altyapı sorunlarını çözülecek, hem de girişimciler ve KOBİ'ler desteklenerek istihdam artışı sağlanacak. Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye sağlayacağı finansman paketi içinde Güneydoğu Anadolu Projesi de (GAP) yer alacak. Uzun yıllardan bu yana kaynak yetersizliği nedeniyle yatırım yapılamayan GAP'a 2005 yılında 57 milyon euro tutarında kaynak aktarılacak. Proje, ilk olarak bu yıl içinde doğuda Van, Muş, Hakkari ve Bitlis'te, Güneydoğu Anadolu'da, Kastamonu, Samsun ve Erzurum odaklı 10 ilde ve GAP bölgesinde başlatıldı. 2005'te Kayseri, Ağrı, Malatya ve Konya odaklı 13 ilde daha uygulanacak, 2006'da ise Trabzon odaklı 7 ilde hayata geçirilecek. Projenin ilk ayağında, doğudaki illere 45 milyon euro, GAP bölgesine 47 milyon euro ve Güneydoğuya ise 52 milyon euro kaynak aktarıldı. Türkiye'nin kalkınmada öncelikli illerini desteklemek amacıyla yürütülen program, 2004-2007 yıllarını kapsıyor. Projeyle, geri kalmış bölgeler başta olmak üzere, bölgesel kalkınmışlık farklarının kapatılması hedefleniyor. AB'nin mali kaynakla desteklediği projeyi, DPT yürütüyor. Belediyeler ve girişimcilerden proje bekleyen DPT, 2006'ya kadar kaynakların kullanılmaması halinde parayı AB'ye iade edecek. Bu anlamda DPT, söz konusu illeri proje üretmeye davet ediyor. Programla, girişimci ve sivil toplum kuruluşlarına, belediye ve KOBİ'lere mali kaynak aktarılacak. Buna göre, girişimciler ve sivil toplum kuruluşlarına 1 milyon euro, KOBİ'lere 100 bin euro, belediyelere ise 2 milyon euro hibe aktarılacak. Söz konusu AB hibesinden faydalanmak için, girişimcilerin, istihdam artışı sağlayacak proje geliştirmesi gerekiyor. DPT'ye sunulacak projelerin kabul görmesi halinde, hem girişimciler desteklenmiş olacak, hem de istihdam artışı sağlanacak. Sivil toplum kuruluşları ise toplumsal sorunların çözümüne yönelik projeler geliştirecek. AB, belediyelere ayırdığı 2 milyon euroluk bu kaynağı ise, bölgelerinin kanalizasyon ve su gibi altyapı sorunlarını çözmeleri için verecek. Belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve il özel idareleri, altyapı projeleri üreterek, AB'nin hibesini almaya çalışacak. KOBİ'ler de kalkınma programı kapsamında, teknoloji artırmaya yönelik projeler üreterek hibe almaya hak kazanacak. Ayrıca program kapsamında Türkiye'nin Yunanistan ve Bulgaristan'la da bölgesel işbirliğine gitmesi gerekiyor. Yunanistan ve Bulgaristan'la, çevre, turizm ve ticaret anlamında işbirliği yürütülecek. Ege'nin temizlenmesi için çalışmalar yapılacak. Her iki ülkeden de Ege'yi kirleten belediyeler uyarılacak.
Bu arada, AB'ye yeni üye olan 10 ülkenin adayken kullanmaları gereken 3 milyar euroluk kaynak, bu ülkelerce kullanılmadığı için boşta kaldı. Bu kaynak şu anda aday konumunda bulunan, Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan arasında paylaşıldı. Türkiye'nin de bu 3 milyar euroluk kaynaktan yararlanması için adaylık statüsüne kavuşması gerekiyor.