Doğu'yu farklı kılan kültür: Misafir Odası

En güzel odanın misafirlere ayrıldığı evler Türkiye genelinde geçmişte kalmış görünse de Erzurum ve bölgesinde bu gelenek sürdürülüyor. Yapılan bir araştırmaya göre Türkiye ortalamasında misafire özel bir salonu bulunduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 22 iken, bölge genelinde yüzde 56, Erzurum’da ise bu oran yüzde 90’a yükseliyor.

Yapılan araştırmada, Türkiye’de hanelerin yüzde 35’i 120 metrekareden büyük, yüzde 28’i 100-120 metrekare arası, yüzde 22’si 80-100 metrekare arası evlerden oluşuyor. Daha geniş ailelerin ağırlıkta olduğu ve arazinin daha kolay bulunabildiği doğuya gidildikçe metrekareler büyüyor. 120 metrekareden büyük evlerin oranı Doğu Anadolu’da yüzde 47’ye çıkıyor.

DOĞU ANADOLU’DA 2 KİŞİLİK HANELERİN ORANI YALNIZCA YÜZDE 3

Türkiye’de özellikle 80’li yıllardan itibaren artan şehirleşme, sanayileşme ve modernleşme sürecinin bir sonucu olarak hanehalkı büyüklükleri 2-4 kişi arasında yoğunlaşmış görünüyor. Çekirdek ailenin hakimiyetini gösteren bu tabloya göre 2, 3 ve 4 kişilik hanelerin her birinin oranı yüzde 26 olurken, 5 ve üzeri hanelerin oranı yüzde14. Doğu Anadolu’da ise 2 kişilik hanelerin oranı yalnızca yüzde 3 seviyesinde kalıyor. Buna karşılık 4 kişilik haneler yüzde 26 ile ilk sırayı alıyor. 5 ve üzeri hanelerin oranı ise yüzde 36’ya çıkıyor.

DOĞU ANADOLU’DA AYDA BİR MUTLAKA MİSAFİR AĞIRLANIYOR

Türkiye genelinde yalnızca misafir geldiğinde kullanılan bir salonu bulunduğu söyleyenlerin oranı yüzde 22 iken bu oran Doğu Anadolu’da yüzde 56’ya yükseliyor. Bununla birlikte her 2 haneden 1’inde tüm aile bireyleri en çok salonda vakit geçiriyor. Salonu yüzde 31 ile oturma odası izliyor. Oturma odasının aile içi sosyalleşmede salonun öne geçtiği bölgeler arasında yüzde 44 ile Doğu Anadolu Bölgesi de yer alıyor.

Misafirlere özel oda ayırma oranı azalsa da Türkiye genelinde hala misafir ağırlama geleneği sürdürülüyor. Türkiye’de hanelerin yüzde 63’ünde; Doğu Anadolu’da ise yüzde 68’inde haftada 1 veya daha fazla misafir ağırlanıyor. Yılda 1-2 kez misafir ağırladığını söyleyenlerin oranı Türkiye genelinde yüzde 8 olurken, Doğu Anadolu’da bu oran sıfır seviyesinde.

BALKON VE BAHÇEDE SOSYALLEŞMEYİ SEVİYORUZ

Araştırmaya göre, balkon ve bahçeler evlerde nefes alınacak alanlar olarak görülüyor. Her 10 haneden 9’unda balkon ya da bahçe bulunurken, Doğu Anadolu’da bu alanları aileyle vakit geçirmek, yemek yemek, misafir ağırlamak gibi sosyalleşme amaçlı kullananların oranı toplam yüzde 44. Çamaşır asmak ve sigara içmek için kullananlar yüzde 26 iken, depo haline getirenlerin oranı yüzde 9 ile Türkiye ortalamasının üzerinde.

GECELERİ YATAK ODASINA DÖNÜŞEN OTURMA ODALARINDA EN YÜKSEK ORAN DOĞU ANADOLU’DA

Batıda hanehalkı nüfusunun azalması, doğuda metrekarelerin büyüklüğüyle birlikte hane sakinlerinin kendi odalarına sahip olma oranı artıyor. Oturma odasının geceleri uyumak için kullanıldığı hanelerin oranı yalnızca yüzde 36 seviyesinde bulunuyor. Burada en yüksek oran yüzde 47 ile Doğu Anadolu’da gözleniyor. Aynı zamanda Türkiye genelinde hanelerin yüzde 93’ünde bir odada en fazla 2 kişi uyuyor. Bu oran Doğu Anadolu’da yüzde 80’e geriliyor.

DOĞU ANADOLU’DA YEMEK İÇİN MUTFAKTAN SONRA OTURMA ODASI TERCİH EDİLİYOR

Ayrı bir yemek odasına sahip olma oranı yüzde 4 ile Türkiye genelinde olduğu gibi yüzde 6 ile Doğu Anadolu’da çok düşük seviyede bulunuyor. Yemek yemek için en çok tercih edilen alanlar yüzde 45 ile mutfak ve yüzde 31 ile salon. Mutfakta yemek yeme oranı Doğu Anadolu’da yüzde 41’e gerilerken, ikinci sırayı yüzde 26 ile oturma odası alıyor.

TÜM TÜRKİYE EVİN YAŞANABİLİR OLMASINDA LOKASYONUN ÖNEMİ KONUSUNDA HEMFİKİR

Emlakjet araştırmasına katılanların Türkiye genelinde yüzde 74’ü, Doğu Anadolu Bölgesi’nde yüzde 65’i bir evi yaşanabilir kılan en önemli özelliğin lokasyonu olduğunu belirtiyor. Lokasyon tüm Türkiye’de en öne çıkan unsur olma özelliğini koruyor. Emlakjet ilanlarında aranan evin hem fiziksel hem sosyal konumu hakkında ayrıntılı bilgilere ulaşılabiliyor. İlanların yakın mesafedeki önemli yerlere uzaklığını ve ulaşım yollarını gösteren “Ulaşım Bilgisi”, evin çevresindeki sosyal ve kültürel ortam hakkında bilgi sunan “Çevrede Ne Var” ve Endeksa iş birliği ile sunulan evin bulunduğu bölgenin nüfus yoğunluğu, yaş ortalaması, eğitim düzeyi, seçim sonuçları gibi verileri içeren “Bölgesel Analiz” ev arayanların doğru lokasyonu seçmesi açısından önemli destek sunuyor.

“HERKESİN YAŞAM TARZINA UYGUN EVLERİ BULMASI İÇİN ALTYAPIMIZA YATIRIM YAPIYORUZ”

Emlakjet Genel Müdürü Gizem Moral Kunter, araştırma sonuçlarına ilişkin değerlendirmesinde, “Günümüzde ev barınma ihtiyacının çok ötesinde bir anlam taşıyor. Kendimizi yansıttığımız bir yuva; öznel ve kişisel bir alan olarak evin farklı bölümlerini nasıl, ne amaçla kullandığımız yaşam tarzımıza ilişkin ipuçları veriyor. Emlakjet olarak herkesin hayal ettiği evi bulması için teknolojik altyapımıza yatırım yapıyor, ev arayanlara yaşam tarzlarına uygun çözümler sunmak amacıyla en yaratıcı hizmetleri hayata geçirmek için çalışıyoruz. Ev Kullanım Alışkanlıkları araştırmamız da ülkemizde hanehalklarının yaşam alışkanlıkları ve beklentilerini ortaya koyan kapsamlı bir çalışma oldu.

Hanehalklarının giderek küçüldüğü bir dönemdeyiz. TÜİK verileri de 2016 itibariyle hanehalkı büyüklüğünün ortalama 3,5 kişi olduğunu gösteriyor. Bu büyüklüğün en yüksek olduğu iller 6,7 ile Şırnak, 5,9 ile Hakkari ve 5,8 ile Şanlıurfa şeklinde sıralanırken, en düşük olduğu il 2,7 ile Çanakkale. Araştırmamızın sonuçları da bu verilerle paralel. Türkiye geneli açısından değerlendirdiğimizde misafirlere özel salonların giderek ortadan kalktığını, evin her alanının tüm ev sakinlerinin kullanımına açıldığını, oldukça geniş evlerde daha az nüfuslarla yaşadığımızı, balkonları kapatıp eve katmak yerine sosyalleşme ve nefes alma alanı olarak değerlendirdiğimizi görüyoruz. Daha geniş evler ve daha geniş aileleriyle dikkat çeken Doğu Anadolu’da ise misafir salonları hala varlığını koruyarak geleneksel yaşamın izlerini taşımayı sürdürüyor.”