Birinci Dünya Savaşı sonrasında Paris'te toplanan Uluslararası Barış Konferansı’nın kararıyla Yunanlılar tarafından işgal edilen İzmir’e, en büyük destek, 90 yıl önce 18 Mayıs 1919 yılında Erzurum’dan verildi.
İŞGALE KARŞI MİLLİ DİRENİŞ
Dadaşlar Diyarı’nda düzenlenen “İşgali Tel’in Mitingi”yle emperyalist güçlere meydan okuyan Erzurumlular, 19 Mayıs’ta yakılan kurtuluş meşalesinin adeta fitilini ateşlediler. Erzurum Lalapaşa Meydanı’nda düzenlenen ve binlerce Erzurumlunun katıldığı mitingin ardından, Padişah Vahidettin başta olmak üzere İtilaf Devletleri’nin İstanbul’da bulunan temsilcilikleri ve ABD Başkanı W. Wilson telgraf yağmuruna tutulurken, mitingin hemen ertesi gününde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı gerçekleşti.
ZAKİR BEY’İN TARİHİ KONUŞMASI
15 Mayıs 1919'da Yunanistan tarafından işgal edilen İzmir’e destek için Erzurum’da düzenlenen mitinge, Belediye Başkanı Zakir Bey’in yaptığı konuşma damgasını vururken, Sultan Vahidettin ve ABD Başkanı Wilson’a çektirdiği telgraf ise, vatan toprağının kudsiyetini ifade etme açısından en güzel örneklerden biri olarak nitelendiriliyor.
KONUKÇU 18 MAYIS 1919’U ANLATTI
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enver Konukçu, “90 yıl önce 15 Mayıs günü işgal edilen İzmir, işgale karşı en büyük desteği ve dayanışmayı 18 Mayıs 1919’da Erzurum’dan görmüştür. Erzurum’dan çekilen telgraflar ise, cesaret ve kararlılık bağlamında İtilaf Devletleri’ni ve ABD’yi şaşkına çevirmiştir” dedi.
LALAPAŞA MEYDANI, TARİHİN EN BÜYÜK MİTİNGİNE SAHNE OLDU
İzmir’in 15 Mayıs 1919 yılında işgal edilmesinin hemen ardından Redd-i İlhak’tan gelen bir telgrafla Belediye Başkanı Zakir Bey’in hemen harekete geçtiğini söyleyen Prof. Dr. Konukçu, konunun ilgililere duyurulduktan sonra Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyeleriyle bir görüşme yapıldığını ve aynı gün “İşgali Tel’in” mitingi kararı alındığını kaydetti.
Konukçu, “Yapılan toplantıdan çıkan karar, Lalapaşa Camii Meydanı’nda geniş katılımlı bir miting yapılması yönünde oldu. Hazırlıklar 18 Mayıs günü için yapıldı ve sabahın erken saatlerinden itibaren Erzurum’un en ücra köylerinden bile miting alanına akınlar başladı” diye konuştu.
MİLLİ DURUŞ, MİLLİ HAYKIRIŞ
18 Mayıs’ta şimdiki Hükümet Meydanı olarak bilinen bölgede on binlerce Erzurumlunun toplandığını ve vatan savunması için herkesin tek bir yürek olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. Enver Konukçu, mitingde Albayrakçı Süleyman Necati ve Dava Vekili olarak şöhret yapan Kümbetli Hüseyin Avni’nin yaptığı konuşmaların, mitingdeki heyecanı daha da artırdığını dile getirdi.
MİTİNG RÜZGARI, KISA SÜREDE YURT SATHINA YAYILDI
Erzurum Hükümet Meydanı’nda 18 Mayıs 1919’da yapılan mitingin yankılarının kısa sürede yurt sathına yayıldığını, Valilik, Belediye ve Kolordu yetkilileri tarafından İstanbul’a çekilen telgraflarla da, İtilaf Devletleri’ne adeta meydan okunduğunu ifade eden Konukçu, “Erzurum’dan başta Sultan Vahidettin olmak üzere Sadrazamlık, İtilaf Devletleri’nin İstanbul temsilciliklerine ve ABD Başkanı W. Wilson’a, kahramanlık, vatan sevgisi ve cesaret dolu fadelerin yer aldığı telgraflar gönderilmiştir. Erzurum’daki mitingin ertesinde Pasinler, Hınıs, Tortum, Narman, Tercan, Kötek ve Aşkale kazalarında da birer miting düzenlenmiş, Erzurum’da başlayan bu rüzgar, tüm yurdu etkisi altına almıştır. Bu mitinglerle başta Erzurum Belediye Reisi Zakir Bey başta olmak kaydıyla, adı geçen kazaların belediye başkanları olan Ahmed, Derviş, İsa, Rıza, Akif, Tevfik ve Şahin beyler de, tarihteki yerlerini almışlardır ” şeklinde konuştu.
ZAKİR BEY’DEN WILSON’A TOKAT GİBİ CEVAP!
Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enver Konukçu, Erzurum Belediye Reisi Zakir Bey’in, İtilaf Devletleri ve ABD Başkanı W. Wiyson’a gönderdiği telgrafın adeta bir ders niteliğinde olduğuna dikkati çekerek, “Erzurum Belediye Başkanı Zakir Bey, çektiği telgrafta durumu öylesine açık olarak izah etmiştir ki, iki cümleyle hem gerçekleri anlatmış, hem de işgalci güçlere meydan okumuştur” dedi.
VATAN İÇİN ÖLMEK VAR, DÖNMEK YOK
Belediye Başkanı Zakir Bey’in; “İşgal güçlerine göre Müslüman olmaktan başka bir suçu olmayan Türk, yok edilmek istenmektedir. Biz, sonucu ne olursa olsun İzmir’in yanındayız, toprağımızın başındayız. Ölümü şimdiden seçtik, haberiniz olsun!” şeklindeki telgrafının, vatan toprağının korunması noktasında gösterilen azim ve kararlılığın yegane örneği olduğunu anlatan Konukçu, “Her gün belki de üzerinde yürüyüş yaptığımız Hükümet Meydanı, aslında geçmişte işgalçi güçlere gözdağı verilen bir meydandır. 90 yıl önce bu meydanda başlayan hareket, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atılmasında büyük rol oynamış ve Erzurum’a da tarihsel süreç içerisinde büyük bir misyon yüklemiştir” dedi.
6
4
Hakkımızda
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene
Ekle
Günün
Haberleri