Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü 2024 Yılı Mart dönemi yatırım teşvik belgesi verilerini paylaştı. Ocak ve Şubat ayında olduğu gibi Mart dönemini içeren Teşvik belgesi il ve bölge dağılım verileri ise henüz açıklanmadı. Erzurum’un içinde yer aldığı 5’inci Teşvik Bölgesinde 2024 Mart döneminde 54, Ocak – Mart 2024 döneminde 180 yatırım teşvik belgesi aldı.
5. BÖLGE PAYLARI
DOSİAD Araştırma Merkezince yapılan analizde, Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli, Yozgat’la birlikte 16 ilin yer aldığı 5’inci Teşvik bölgesinin 22 yıllık teşvik belgesi payı yüzde 7.2, sabit yatırım tutarı payı ise yüzde 5.8 olarak kaydedildi.
MART AYI TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI
2024 yılı Mart ayında 1. Bölgede 472, 2. Bölgede 194, 3’üncü Bölgede 135, 4’üncü Bölgede 105, 5’inci Bölgede 54, 6’ıncı Bölgede 130, muhtelif bölgelerde ise 4 yatırım teşvik belgesi aldı.
MART DÖNEMİ SABİT YATIRIM DAĞILIMI
Öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1. Bölgede 30,2 milyar, 2’inci Bölgede 13,5 milyar, 3’üncü Bölgede19 milyar, 4’üncü Bölgede 7,2 milyar, 5’inci Bölgede 7,4 milyar, 6’ıncı Bölgede 4,2 milyar ve muhtelif bölgelerde ise 527 milyon TL olarak kaydedildi.
OCAK-MART DÖNEMİ
2024 yılının Ocak-Mart döneminde 1. Bölgede bin 337, 2’inci Bölgede 584, 3’üncü Bölgede 383, 4’üncü Bölgede 279, 5’inci Bölgede 180, 6’ıncı Bölgede 433 ve muhtelif bölgelerde ise 24 yatırım teşvik belgesine kavuştu.
OCAK-MART DÖNEMİ SABİT YATIRIM
Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1. Bölgede 71,3 milyar, 2. Bölgede 33,4 milyar, 3’üncü Bölgede 37,4 milyar, 4’üncü Bölgede 17 milyar, 5’inci Bölgede14,9 milyar, 6’ıncı Bölgede 13,5 milyar ve muhtelif bölgelerde ise 14,8 milyar TL olarak bildirildi
2012 –2024 DÖNEMİ
Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi adedinde I. Bölge yüzde 39,4, II. Bölge yüzde 18,1, III. Bölge yüzde 13,5, IV. Bölge yüzde 9,3, V. Bölge yüzde 7,2, VI. Bölge yüzde 12,2 ve Muhtelif Bölgeler yüzde 0,3 pay aldı.
Sabit yatırım
Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının yüzde 42, II. Bölgenin payının yüzde 19,2, III. Bölgenin payının yüzde 15,1, IV. Bölgenin payının yüzde 8,0, V. Bölgenin payının yüzde 5,8, VI. Bölgenin payının yüzde 4,8 ve Muhtelif Bölgelerin payının yüzde 5,1 olduğu görüldü
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayımlanan Mart ayı Teşvik Bülteninde şunlar kaydedildi:
YATIRIM TEŞVİK BELGESİ BÜLTENİ MART 2024 VERİLERİ
MART AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ
2024 yılı Mart ayında bin 94 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir.
1.094 adet Yatırım Teşvik Belgesinin toplam sabit yatırım tutarı toplam 82 milyar TL olup, 24.339 kişilik istihdam öngörülmüştür.
Mart ayında düzenlenen 1.094 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 1.041 adedi yerli firmalar, 53 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 69,8 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 12,2 milyar TL’dir.
MART AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
2024 yılı Mart ayında verilen teşvik belgelerinin 472 adedi I. Bölgede, 194 adedi II. Bölgede, 135 adedi III. Bölgede, 105 adedi IV. Bölgede, 54 adedi V. Bölgede, 130 adedi VI. Bölgede ve 4 adedi Muhtelif Bölgelerdedir.
Öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 30,2 milyar TL’si I. Bölgede, 13,5 milyar TL’si II. Bölgede, 19 milyar TL’si III. Bölgede, 7,2 milyar TL’si IV. Bölgede, 7,4 milyar TL’si V. Bölgede, 4,2 milyar TL’si VI. Bölgede ve 527 milyon TL’si Muhtelif Bölgelerdedir.
MART AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
2024 yılı Mart ayında düzenlenen 1.094 adet belgenin 656 adedi komple yeni yatırım, 354 adedi tevsi, 84 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Mart ayında yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 82 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 61,2 milyar TL’si komple yeni yatırım, 17,7 milyar TL’si tevsi ve 3,1 milyar TL’si de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.
MART AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
Mart ayında verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 82 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 15,2 milyar TL’si Enerji sektöründe, 14,6 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 49,9 milyar TL’si İmalat sektöründe, 1,1 milyar TL’si Madencilik sektöründe ve 1,2 milyar TL’si Tarım sektöründedir.
MART AYI YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
Mart ayında düzenlenen 1.094 adet yatırım teşvik belgesinin 842 adedi Bölgesel, 246 adedi Genel ve 6 adedi ise Stratejik (3 adedi Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır) mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 82 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 42 milyar TL’si Bölgesel, 25,9 milyar TL’si Genel ve 14,1 milyar TL’si Stratejik (113 milyon TL’si Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır) mahiyetteki yatırımlara aittir.
2024 YILI OCAK-MART DÖNEMİ GELİŞMELERİ
2024 yılı Ocak-Mart döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 202,3 milyar TL olan toplam 3.220 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen belgelerde 65.639 kişilik istihdam öngörülmektedir.
Ocak-Mart döneminde düzenlenen 3.220 adet Yatırım Teşvik Belgesinin 3.102 adedi yerli firmalar, 118 adedi yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Yerli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 182,8 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 19,5 milyar TL’dir.
OCAK-MART DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
2024 yılının Ocak-Mart döneminde verilen teşvik belgelerinin 1.337 adedi I. Bölgede, 584 adedi II. Bölgede, 383 adedi III. Bölgede, 279 adedi IV. Bölgede, 180 adedi V. Bölgede, 433 adedi VI. Bölgede ve 24 adedi ise Muhtelif Bölgelerdedir.
Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 71,3 milyar TL’si I. Bölgede, 33,4 milyar TL’si II. Bölgede, 37,4 milyar TL’si III. Bölgede, 17 milyar TL’si IV. Bölgede, 14,9 milyar TL’si V. Bölgede, 13,5 milyar TL’si VI. Bölgede ve 14,8 milyar TL’si ise Muhtelif Bölgelerdedir.
OCAK-MART DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
2024 yılı Ocak-Mart döneminde düzenlenen 3.220 adet belgenin 1.942 adedi komple yeni yatırım, 1.018 adedi tevsi, 260 adedi de diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır. Ocak-Mart döneminde yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 202,3 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 131,1 milyar TL’si komple yeni yatırım, 54,6 milyar TL’si tevsi ve 16,7 milyar TL’si ise diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluşmaktadır.
OCAK-MART DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
Ocak-Mart döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 202,3 milyar TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 44 milyar TL’si Enerji sektöründe, 36,9 milyar TL’si Hizmetler sektöründe, 113,2 milyar TL’si İmalat sektöründe, 4,5 milyar TL’si Madencilik sektöründe ve 3,6 milyar TL’si ise Tarım sektöründedir.
OCAK-MART DÖNEMİ YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
Ocak-Mart döneminde düzenlenen 3.220 adet yatırım teşvik belgesinin 2.507 adedi Bölgesel (Bölgesel mahiyetteki yatırımların 12 adedi Cazibe Merkezi Programı kapsamında düzenlenmiştir), 697 adedi Genel ve 16 adedi ise Stratejik (10 adedi Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır). Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 202,3 milyar TL’lik sabit yatırım tutarının 126,9 milyar TL’si Bölgesel (1,7 milyar TL’si Cazibe Merkezi Programı kapsamında), 52,7 milyar TL’si Genel ve 22,6 milyar TL’si Stratejik (4,4 milyar TL’si Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır) mahiyetteki yatırımlara aittir.
2012/3305 SAYILI KARAR DÖNEMİNDEKİ BİRİKİMLİ GELİŞMELER (20.06.2012 – MART 2024)
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ
20 Haziran 2012 tarihinden Mart 2024 sonuna kadar 89.895 adet Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiştir. Düzenlenen Yatırım Teşvik Belgelerinin 86.221 adedi yerli firmalar, 3.674 adedi de yabancı sermayeli firmalar tarafından alınmıştır. Bu dönemde yerli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 8,14 trilyon TL olurken, yabancı sermayeli firmalara düzenlenen belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı ise 1,59 trilyon TL’dir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN BÖLGELERE GÖRE DAĞILIMI
Bu dönemde düzenlenen Yatırım Teşvik Belgesi adedinde I. Bölge yüzde 39,4, II. Bölge yüzde 18,1, III. Bölge yüzde 13,5, IV. Bölge yüzde 9,3, V. Bölge yüzde 7,2, VI. Bölge yüzde 12,2 ve Muhtelif Bölgeler yüzde 0,3 pay almıştır. Öngörülen sabit yatırım tutarı dikkate alındığında ise I. Bölgenin payının yüzde 42, II. Bölgenin payının yüzde 19,2, III. Bölgenin payının yüzde 15,1, IV. Bölgenin payının yüzde 8,0, V. Bölgenin payının yüzde 5,8, VI. Bölgenin payının yüzde 4,8 ve Muhtelif Bölgelerin payının yüzde 5,1 olduğu görülmektedir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN YATIRIM CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Mart 2024 sonuna kadar düzenlenen 89.895 adet teşvik belgesinin 55.819 adedi Komple Yeni Yatırım, 27.283 adedi Tevsi ve 6.793 adedi Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlara aittir. Bu dönemde öngörülen 9,7 trilyon TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 5,9 trilyon TL’si Komple Yeni Yatırım, 3 trilyon TL’si Tevsi Yatırım ve 800,7 milyar TL’si Modernizasyon, Entegrasyon vb. diğer mahiyetteki yatırımlardır.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN DESTEK SINIFINA GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Mart 2024 sonuna kadar düzenlenen 89.895 adet yatırım teşvik belgesinin 59.917 adedi Bölgesel (Bölgesel mahiyetteki yatırımların 1.306 adedi Cazibe Merkezi Programı kapsamında düzenlenmiştir), 96 adedi Büyük Ölçekli, 29.679 adedi Genel ve 203 adedi ise Stratejik (111 adedi Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır) mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 9,73 trilyon TL’lik sabit yatırım tutarının 5,51 trilyon TL’si Bölgesel (193,5 milyar TL’si Cazibe Merkezi Programı kapsamında), 523,4 milyar TL’si Büyük Ölçekli, 2,83 trilyon TL’si Genel, 859,7 milyar TL’si Stratejik (20,3 milyar TL’si Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi kapsamındadır) mahiyetteki yatırımlara aittir.
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİNİN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI
20 Haziran 2012 tarihinden Mart 2024 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 9,73 trilyon TL’lik toplam sabit yatırım tutarının 1,89 trilyon TL’si Enerji, 2,63 trilyon TL’si Hizmetler, 4,75 trilyon TL’si İmalat, 328,6 milyar TL’si Madencilik ve 131,6 milyar TL’si Tarım sektörlerindedir.
PROJE BAZLI DEVLET YARDIMI VERİLMESİNE İLİŞKİN KARAR KAPSAMINDA DÜZENLENEN BELGELER
2012 yılından itibaren Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında yatırımlar desteklenmekle birlikte ülkemiz için stratejik önemi haiz özel nitelikli projeler ile teknolojik dönüşüm sağlayacak yatırımların desteklenmesine yönelik hazırlanan proje bazlı teşvik sistemine ilişkin usul ve esasları belirleyen “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar” 26/11/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu düzenleme ile kalkınma planları ve yıllık programlarda öngörülen hedefler doğrultusunda ülkemizin mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçlarını karşılama, arz güvenliğini sağlama, dışa bağımlılığını azaltma, teknolojik dönüşümünü sağlama, yenilikçi, Ar-Ge yoğun ve katma değeri yüksek olma niteliklerini haiz yatırımların proje bazlı olarak desteklenmesi amaçlanmaktadır.
Uygulama sürecinde, sistemin amacına uygun olarak belirlenecek yatırım konularında yapılacak sabit yatırım tutarı 1 milyar TL’nin üzerinde olan yatırım projelerine ilişkin müracaatlar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından davet veya çağrı usulü ile toplanmaktadır.
Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar kapsamında 62 teşvik belgesi düzenlenmiştir. Söz konusu belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1,04 trilyon TL, öngörülen istihdam ise 47.141 kişidir.