Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Büyükelçiliği Ekonomi Müsteşarı James Turner, Erzurum ziyareti kapsamında geldiği Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası’nda (ETSO) düzenlenen toplantıda, Avrupa Birliği (AB) ve ABD arasında devam eden, Trans Atlantik Yatırım ve Ticaret Ortaklığı (TTIP) müzakereleriyle ilgili bilgi verdi.
Toplantıya, Yönetim Kurulu Başkanı Lütfü Yücelik ve Yönetim Kurulu üyeleri katıldı. ABD Büyükelçiliği Ekonomi Uzmanı Özlem Toplu’nun tercümanlık ettiği toplantının açış konuşmasını yapan ETSO Yönetim Başkanı Yücelik, ABD Büyükelçiliği Ekonomi Müsteşarı James Turner’in, Erzurum ve bölgenin ekonomisi daha iyi tanımak amacıyla düzenlediği geziden olumlu izlenimlerle ayrılmasını temenni etti.
“GSYİH’DA 35 MİLYAR DOLAR ÖNEMLİ BİR RAKAM”
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kapsamında gerçekleştirilen çok taraflı ticaret müzakerelerinden bir sonuç alınmamasından dolayı birçok ülkenin serbest ticaret anlaşmalarına yöneldiği ifade eden Başkan Yücelik, “Bu gelişmeler paralelinde, Avrupa Birliği ve ABD aralarında ticaret ve yatırım ortaklığı oluşturulması kararını aldı. Türkiye’nin, AB-ABD serbest ticaret anlaşmasına taraf olması ile olmaması arasında, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’da yaklaşık 35 milyar dolarlık bir farkın olabileceğini göstermektedir. Bunun çok önemli bir rakam olduğunu söylemek gerekir” diye konuştu.
1980’li yıllarda teknoloji ve iletişim alanlarındaki ilerlemeler paralelinde adından sıkça söz ettirmeye başlayan küreselleşmeyle birlikte siyasal, sosyal, kültürel bütünleşmenin yanı sıra ekonomi alanında özellikle ticaretin serbestleştirilmesi konusunda da önemli adımlar atıldığını vurgulayan Başkan Yücelik şunları söyledi; “Dünya ticaretinin serbestleşme süreci ile birlikte uluslararası ticaret, ülkelerin kalkınması ve sanayileşmesinde önemli bir role sahip olmuştur. Uluslararası ticarette üstünlük elde etmek isteyen ülkeler, bir yandan verimlilik, teknolojik gelişme, araştırma ve geliştirme çalışmalarına yoğunlaşırken; bir yandan da yeni pazarlara ulaşmak için ticaretin önündeki engelleri kaldırmaya yönelmişlerdir. AB ve ABD, Türkiye’nin önemli ticari ortakları arasında yer alması nedeniyle söz konusu bu tür girişimler, Türkiye ekonomisi açısından da önemli sonuçlar doğuracaktır.”
“ULUSLARARASI TİCARETİN ÖNÜNÜ AÇAR”
20. Yüzyıl sonlarından itibaren yoğunlaşan dünya ticaretini serbestleştirme hedefi, serbest piyasa ekonomisi anlayışının ve rekabetçilik fikrinin ağırlık kazanması ile birlikte ülkelerin ekonomik açıdan bütünleşmeye yönelmesine yol açtığının altını çizen Başkan Yücelik şöyle devam etti; “Sonuç olarak;
Dünya ticaret örgütü kapsamında yürütülen çok taraflı ticaret görüşmelerinin uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi konusunda hedeflenen katkıyı sağlayamaması ile hızlanan bu sürecin, AB ile ABD arasında müzakerelerine başlanan ticaret ve yatırım ortaklığı girişimi ile yeni bir boyut kazanacağını ve uluslar arası ticaretin önünü açacağını düşünmekteyiz”
Türkiye ile AB ve ABD arasındaki ticaret verilerine bakıldığında son dönemlerde Türkiye’nin ABD ile dış ticaretinin, AB ülkelerinin yaklaşık yüzde 10’u seviyelerinde olduğunu belirten Başkan Yücelik, Erzurum ile ABD arasındaki dış ticarette ise sadece ithalattan ibaret olduğunu ifade ederek, bu anlamda özellikle kış sporları ekipmanlarına yönelik yatırımlarıyla ABD’li iş adamlarını ve ABD markalarını da Erzurum’da görmekten memnuniyet duyacaklarını sözlerine ekledi. Başkan Yücelik konuşmasını son bölümünde ise Erzurum’un ekonomik yapısı ve alanlarıyla ilgili de bilgiler verdi.
“TÜRKİYE, SON 10-12 YILDA İNANILMAZ BÜYÜDÜ”
Toplantıda daha sonra konuşan ABD Büyükelçiliği Ekonomi Müsteşarı James Turner da, Erzurum ekonomisi ve sosyal yapısıyla ilgili çok net bilgiler veren Başkan Yücelik’e teşekkür etti. Konuşmasında, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ekonomik ilişkilerden söz Müsteşar Turner, “Türkiye’nin AB ile olan ticari ilişkileri ABD ile olan ticari ilişkilerinden çok çok daha fazla. Bu durum gayet doğal… Çünkü Avrupa Birliği daha yakın ABD ise daha uzak. Türkiye son 10-12 yılda Türkiye inanılmaz bir ekonomik kalkınma hızı büyümeye sahip oldu. Buna paralel olarak Amerika ve Türkiye arasındaki ticarette çok büyüdü. Türkiye’nin ekonomisi 3 katına kadar büyüdü. Ama aynı zamanda Türkiye ile Amerika arasındaki ticaret hacmi de 3 kat büyüdü. Biz bu gidişatı kesinlikle çok olumlu bir şekilde değerlendiriyoruz” dedi.
“EKONOMİK İŞBİRLİĞİMİZİ GELİŞTİRMELİYİZ”
Türkiye Amerika arasında ilişkilerin daha ziyade savunma alanında geliştiğine dikkati çeken ABD’li Müsteşar, “Dolayısıyla önceleri ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine pek vurgu yapılmıyordu. Başkan Obama seçildikten sonra ilk ziyaret ettiği ülke Türkiye oldu. Buraya geldiğinde Meclis’te yaptığı konuşmada, savunma alanında yaptığımız işbirliğini aynı şekilde ekonomik alanda da yapmamız gerektiğini söyledi. Ancak halen o noktada olmadığımızı çok açıkça belirtmek istiyorum. Bugün burada olmamızın sebeplerinden birisi de tam da budur. Yani ekonomik işbirliği alanlarını tespit etmek bu yönde adımlar atmak arzusundayız” diye konuştu.
“80’lerde itibaren ticaretin ve ekonominin globalleştiğini ve ne kadar serbestleştiğini görüyoruz” diyen Turner konuşmasında şu ifadelere yer verdi; “Bu konuda biz ticaretin serbestleşmesi için Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olsun diğer uluslararası ticaret platformları olsun hepsini destekliyoruz. Dünya Ticaret Örgütü bazı sebeplerden dolayı bu çabasında başarılı olamadı. Ancak şunu da belirtmek istiyorum; biz halen DTÖ’nün bu yöndeki çabalarını olumlu buluyor ve destekliyoruz. Dolayısıyla Amerika Birleşik Devletleri olarak; ‘birkaç yıl durup bekleyelim, kimseyle ticaret müzakereleri yapmayalım ve nasıl bir ekonomik ortam olacağını gözlemleyelim’ dedik. Ancak birkaç yıl sonrasında tekrar denemeye karar verdik. Daha küçük gruplarla bu görüşmelerimizi yapmaya karar verdik. İlk olarak da Asya’daki küçük ülkeler grubuyla yapmaya başladık ve bu müzakereleri, “Trans-Pasifik Partnership” (TPP) olarak adlandırdık. Bu bahsettiğimiz TPP ortaklık müzakerelerinde sona yaklaştığımızı ve çok yakın bir zamanda bunun yürürlüğe gireceğini ifade edebilirim”
“TTIP MÜZARELERİNİN TAMAMLANMASI GEREKİYOR”
Geçen yıl ise Transatlantik Yatırım ve Ticaret Ortaklığı olarak adlandırılan (TTIP) müzakerelerine başladıklarını ve bu müzakerelerde sadece Avrupa Birliği ve ABD’nin yer aldığını kaydeden Müsteşar James Turner şunları söyledi; “Halen çok fazla aktör olduğu için yavaş ilerleyen bir süreçti. Dolayısıyla her iki müzakerelerde ana hedefimiz bir neticeye, bir anlaşmaya varabilmek. TTIP’te, hem ABD’nin hem de AB’nin ortak kararı olarak sadece ABD ve AB’nin bu anlaşmada yer alacağı yönünde oldu. Bu konuda Türkiye’de yakın zamanlarda, Türkiye’nin bu müzakerelere dahil olmamasıyla ilgili bir çok şey okuyor olacaksınız. Amaç Türkiye’yi bu müzakerelerin dışında bırakmak değil. Amaç; bu anlaşmayı nihayete erdirmek… Nihayete erdirdikten sonra iki tarafında kararıyla diğer ülkeleri bu anlaşmaya dahil etmek mümkün olabilecek. Bu ziyaretlerimizin bir amacı da, ileride Türkiye’yi bu anlaşmaya dahil etmek için yapılması gerekenleri anlatmak.”
Toplantıda daha sonra konuk müsteşar ETSO Yönetim Kurulu üyelerini TTIP müzakereleriyle ilgili sorularını cevaplandırdı. Toplantının sonunda Başkan Yücelik Müsteşar James Turner’a, Erzurum’a özgü gümüş işlemeli Oltutaşı tespih hediye etti.
AŞKALE ÇİMENTO’YU ZİYARET ETTİ
ETSO’daki ziyaretin ardından Aşkale Çimento Fabrikası’na giden ABD’li diplomat James Turner ve Büyükelçilik Ekonomi Uzmanı Özlem Toplu, burada Yönetim Kurulu Üyesi Fatih Yücelik tarafından ağırlandı. Öğlen yemeğinin ardından Fatih Yücelik’le fabrikayı gezen ve yetkilerden bilgiler alan konuklar, Aşkale Çimento’nun özelleştirmedeki başarı hikayesinden oldukça etkilendi.
Aşkale Çimento’nun ardından Erzurum Valiliği’ni de ziyaret eden ABD’li müsteşar daha sonra Erzurum’dan ayrıldı.