Türk-İran İlişkileri’ne bilimsel bakış

ÖZLEM ABUŞOĞLU

Atatürk Üniversitesi’nin uluslar arası kültürel ilişkiler sözleşmelerinden biri daha hayata geçirildi. Rektör Prof. Dr. Hikmet Koçak’ın bizzat başkanlık ettiği akademik heyetlerle, 2009 yılında Tebriz ve Erdebil’de; 2010 yılında ise Tahran’da yapılan üniversitelerarası sözleşmelerin gereği olarak bir adım daha başarıyla sonuçlandırıldı.

TÜRK-İRAN ARAŞTIRMALARI BÖLÜMÜ

2010 yılı Mart ayı görüşmelerinde, İran’da, Tahran Üniversitesi, Dünya Araştırmaları Fakültesi bünyesinde Türk-İran Araştırmaları Bölümü açılması için bir sözleşme gerçekleştirildi.

Bu sözleşme sonucunda, 2011 yılında iki ön görüşme yapılması ve 2012 yılında da ilgili üniversitedeki bölümün açılması kararlaştırılmıştı. Sözleşmenin ilk adımı olarak 2010 yılı Mayıs ayında İran tarafı, ilgili Fakülte Dekanı Prof. Dr. Saeed Reza Ameli ve heyetinin katıldığı bir Türk-İran ilişkileri konulu bir konferansla sonuçlandırıldı.

SÖZLEŞMENİN İKİNCİ ADIMI

Sözleşmenin ikinci adımı ise Dünya Araştırmaları Fakültesi ve Atatürk Üniversitesi, Ortadoğu ve Ortaasya-Kafkaslar Araştırma ve Uygulama Merkezi işbirliğiyle Türkiye-İran İlişkileri çerçevesinde “İran ve Türkiye Bütünleşmesi: Geçmişin Tecrübesi, Geleceğin Resmi”/ Türkiye Çalışmaları Sempozyumu ana başlığıyla, 29-30 Kasım 2011’de Tahran Üniversitesi’nde tamamlandı.

Sempozyum, Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçiliği, Atatürk Üniversitesi ve Tahran Üniversitesi’nin organizasyonuyla gerçekleştirildi. Program Büyükelçi Ümit Yardım’ın açış konuşmasıyla başladı. Dünya Araştırmaları Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Saeed Reza Ameli; “Türkiye-İran Değişim ve Dönüşüm Paradoksunda Küreselleşme, Kültürel Güç ve Güçsüzlük, Kültürel Güven ve Güvensizlik” başlıklı bir konuşma yaptı.

TÜRKİYE BELGESELİ

Açılış programı, Atatürk Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Fahrettin Korkmaz, ECO Kültürel Kurum Başkanı, Prof. Dr. Hojatollah Ayoubi ve Dünya Araştırmaları Fakültesi Danışmanı Dr. Mahdi Ahouie’nin konuşmaları ve Türkiye Belgeselinin gösterimi ile tamamlandı.

Edebiyat, Kültür, Hukuk ve Uluslar arası alanlarındaki uzmanlık oturumlarına, her iki ülke akademisyenleri ve alan uzmanları katıldı. Çok sayıda İran akademik heyetinin katıldığı oturumlar, Atatürk Üniversitesi’nden dört akademisyenle temsil edildi.

Üniversitemizden Rektör Yardımcısı, Prof. Dr. Fahrettin Korkmaz, hukuk; Ortadoğu ve Ortaasya-Kafkaslar Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü, Prof. Dr. Metin AKKUŞ, edebiyat; Doğu Dilleri Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Nimet Yıldırım, kültür ve Uluslar arası İlişkiler Anabilim Dalı Başkanı Yrd. Doç. Dr. Gülşen Aydın, Türk akademik heyetinin oturum alan konuşmacıları oldular. Sunumlar Türkçe-Farsça anlık çeviriler, Türkçe-İngilizce özet ve Türkçe konuşmaların Farsça slayt çevirileriyle yapıldı.

Her oturum, ana temanın sunumu, uzmanlarca değerlendirilmesi, soru-cevap fasılları ve öğrenci akademisyen sohbetleri şeklinde düzenlendi. Hararetli tartışmaların yanı sıra dostluk ortamını pekiştirici sohbetlerle de program çeşitlendirildi.

Programın genel değerlendirmesinde şu görüşler ön plana çıktı:

Her iki ülke birlikteliği kültür, coğrafya ve din birliği ile güçlendirilmelidir. Kültür birliğimizi engelleyici öğeler ortadan kaldırılmalıdır. Her iki ülke, aynı kültür hanedanlığı ailesindendir. İran ve Türkiye ECO sistemde Almanya ve Fransa gibi, ortak değerlere sahiptir. Daha sık yapılacak karşılıklı görüşmeler ve iki ülke arasındaki bilgi akışından her iki üniversite ve ülkenin en üst seviyede yararlandırılması düşünülmelidir.