ERZURUM(GHA) – Erzurum’da Ermeni vahşetinin sergilendiği köylerden olan ve bugünkü adıyla Yeşil Yayla olarak bilinen Arzutu’nun, hakkında Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde en fazla soykırım belgesine sahip yerleşim yeri olduğu öğrenildi. Dumlu dağlarının eteğinde kalan Yeşil Yayla’nın, tarihi geçmişinin oldukça eskilere dayandığı belirtilirken, Ermeni çeteleri tarafından sadece bu köyde katledilen masum insanların sayısının 140’ı bulduğu kaydedildi.
//SOYKIRIM BELGELERİ
Ermeniler tarafından Erzurum ve yöresinde gerçekleştirilen soykırımlara ilişkin olarak Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde yüzlerce resmi belge bulunurken, eski adıyla Arzutu olan Yeşil Yayla Köyü’nün adının da, bu belgelerde sıklıklı zikredildiği ifade edildi.
1915 yılında çıkarılan Tehcir Yasası ile Yeşil Yayla’dan göç eden Ermenilerin, değerli eşyalarını köy sakinlerine emanet ettikleri hususu, Dumluoğulları’ndan Durak Ağa’nın anlatımlarıyla tarihe geçerken, bu köyde Ermenilerce katledilen Türk vatandaşlarının isimleri de, Osmanlı Arşivi’ne yine Durak Ağa’nın beyanları sayesinde geçirildi.
//ERZURUM’U YOK ETTİLER
1918’de Erzurum’dan geri çekilen Ermeniler, Ilıca, Karaz, Ümidim hattından Dumlu’ya doğru ilerlerken, bu güzergahta bulunan Arzutu Köyü’nde de katliamlar gerçekleştirdiler. Köy halkını ‘merek’ adı verilen kapalı bir mekanda toplayan Ermeniler, çoğu kadın ve çocuklardan oluşan 140’a yakın masum insanı yakarak katlettiler. Erzurum’un kurtuluşuyla birlikte köy sakinlerinden olan Şöhret Hanım, Arzutu’daki acımasız katliamı ilgili tüm makamlara bildirdi. Bunun üzerine İstanbul’dan özel olarak Erzurum’a gönderilen bir grup memur, köyde incelemelerde bulunarak, katliama ilişkin tüm bilgileri tek tek kaydetti. O dönemde 65 yaşında olan Dumluoğulları’ndan Durak Ağa, Ermenilerin katlettiği Arzutu sakinlerini, babalarının isimleriyle birlikte görevli memurlara yazılı olarak teslim ederken, acımasızca işlenen cinayetler, söz konusu beyanlarla tarihin sayfalarına geçirilmiş oldu.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde 170 sıra numarasıyla kaydedilen ‘Soykırım Belgesi’nde, Arzutu (Yeşil Yayla) köyünde yakılarak katledilen Erzurumluların isimlerine yer verilirken, bu beyanlardan yola çıkılarak, söz konusu bölgede kazı da yapılmıştı. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Enver Konukçu’nun başkanlığında Arzutu’da yürütülen kazı çalışmalarında, 1918 yılında katledilen köy halkının kalıntılarına ulaşılmış ve kazıların ardından köyde bir Şehitlik Anıtı yaptırılmıştı. Tarihçiler, Osmanlı Arşivi’nin, Ermeniler tarafından hunharca gerçekleştirilen katliamlara ilişkin belgelerle dolu olduğuna dikkati çekerek, “Türklere ‘soykırım’ iftirası atanlar, önce Osmanlı Arşivi’ne bir göz atsınlar” diye konuştular.
Öte yandan bugünkü adıyla Yeşil Yayla olarak bilinen köyde yaptırılan Şehitlik Anıtı’nın benzerlerinin dünyada sadece Ürdün ve Almanya’da bulunduğu bildirildi.