Mümtaz Turhan’a vefa

Türkiye Yazarlar Birliği Erzurum Şubesi, Erzurum-Pasinler doğumlu fikir adamı, yazar Prof. Dr. Mümtaz Turhan’ı vefatının 50.yılında bir panelle doğum yeri olan Pasinler’de andı.

Erzurum’un değerlerini anmaya, onları gençlere tanıtmak, eserlerini ulaştırmak için de faaliyetlerde bulunan Türkiye Yazarlar Birliği Erzurum Şubesi; Garplılaşmanın Neresindeyiz?, Kültür Değişmeleri gibi önemli eserlere imza atmış olan; Erzurum Pasinler doğumlu Prof. Dr. Mümtaz Turhan’ı düzenlediği panel ile Erzurum’da ilk defa anmış oldu.

Pasinler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile birlikte düzenlenen panelde Prof. Dr. Mevlüt Özben ile Emekli Öğretim Üyesi Lütfi Sezen, İsmail Bingöl’ün yönetiminde Prof. Dr. Mümtaz Turhan’ı farklı yönleri ile ele aldılar.

TYB Erzurum Şube Başkan Yardımcısı ve program koordinatörü Yusuf Kotan'ın sunumu ile başlayan panele ilgi büyük oldu.

Panelden önce selamlama konuşması yapan TYB Erzurum Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ömer Özden Turhan’ın fikir dünyasındaki yerinin gerektiği kadar anlatılamadığını, Erzurum’da ise layık olduğu ilgiyi görmediğini belirtti. TYB Erzurum Şubesi olarak, Turhan’ı doğduğu yerde gençlere anlatmanın önemine vurgu yapan Özden bu panelin bir başlangıca vesile olmasını beklediklerini dile getirdi.

Panelde Prof. Dr. Mevlüt Özben; Turhan’ın Cumhuriyet döneminde yetişmiş en önemli bilim ve fikir adamlarından biri olduğunu belirterek sözlerine şöyle devem etti: “Bilimin yapısıyla ilgili düşünceler ortaya koyduğu gibi, müspet bilimlerin verilerinden hangi problemlerin çözümünde ne şekilde faydalanılabileceğini örnekleriyle göstermiştir. Batılılaşma ve çağdaşlaşma problemini etraflıca derinliğine ve çok kapsamlı bir şekilde ele alan, belki de, tek bilim ve fikir adamımızdır. O, bu çerçevede Garplılaşmayı en büyük dava olarak ortaya koymuş, inkılâpları yeniden değerlendirmiş, Batılılaşamayışımızın sebeplerini tahlil etmiş, ilim ve tekniğin mahiyetini incelemiş, Batılılaşmanın anlamını ele almış, ciddî tenkitler yapmış ve en önemlisi gerçekliğe uygun, uygulanabilir çareler ve tedbirler teklif etmiştir. O, bu konuda, köyün önemini ortaya koymuş, köyden şehre akımın önlenmesinin bilimsel ve sanayi açısından çarelerini göstermiştir.”

Emekli Öğretim Üyesi ve Turhan’ın akrabası da olan Lütfi Sezen’de onunla ilgili hatıraları anlatarak, Erzurum’da yürüttüğü çalışmaları hatırlattı. Sezen şunları söyledi; “Mümtaz Turhan, Lâle Devri’nden beri sürüp gelen kültür değişmelerini başarılı görmemektedir. Bunun sebebini bürokratik-edebî zihniyette buluyor. Mümtaz Turhan, kültür temasının değişmeyi nasıl ve ne kadar meydana getirebileceğini tetkik için Erzurum’un bazı köylerinde yıllarca süren, gözleme dayanan araştırmalar yaptı. Kültür antropolojisine dayanarak yaptığı bu araştırmalarda, kültür karışmasının, unsurlarını önce karşılıklı alınıp verilmesiyle başladığını tespit eder. Bu değişimde psikolojik etkenler daha etkilidir. Kabul edilen unsurların özümsenmesi de psikolojik etkenlere dayanır. İki toplumun kültür karışmasında eşit unsurlar alıp vermesi nadir görülen hususlardandır.”

Pasinler İlçe Milli Eğitim Müdürü Kenan Kaya, panel için Pasinler’in seçilmiş olmasından dolayı TYB Erzurum Şubesi’ne teşekkür etti.

Panel, toplu fotoğraf ve şilt takdimi ile sona erdi.