TOBB şirketleşme verileri sonuçları itibariyle Erzurum’da 2009 yılının ilk üç ayında 2008 yılının aynı dönemine göre, açılan şirket sayısında yüzde 11.6 oranında düşüş belirlendi. aynı dönemlere göre açılan kooperatif sayısında değişim olmazken, yeni kurulan gerçek şahıs işletmesi sayı önceki döneme nispetle yüzde 22.9’luk artış gösterdi.
ÜÇ AYLIK İL VERİSİ
2009 yılının ilk çeyreğinde Erzurum’da tasfiye edilen şirket sayısı geçen yılın aynı dilimine oranla yüzde 25’lik azalma gösterirken, tasfiye edilen kooperatif sayısı da yüzde 7.69 oranında düştü. Bir önceki yıla göre 2009’da kapanan şirket sayısı yüzde 38.46, kapanan kooperatif sayısı yüzde 66.6, kapanan gerçek kişi işletmesi sayısı da yüzde 479 oranında yükseliş kaydetti.
AÇILAN ŞİRKET SAYILARI
TOBB verilerine göre bu yılın Ocak-Mart ayı bölümünde Erzurum’da 58 şirket, 9 kooperatif, 59 gerçek kişi işletmesi açıldı. Dönemde 9 şirket, 12 kooperatif tasfiyeye girdi. Üç ayda 18 şirket, 10 kooperatif ve 209 gerçek kişi işletmesi faaliyetini durdurarak, ekonomik hayattan çekildi. 2008’in aynı döneminde 66 şirket, 9 kooperatif, 48 gerçek kişi işletmesi açılmış; 12 şirket, 13 kooperatif tasfiye işlemi görmüş; 13 şirket, 6 kooperatif ve 35 gerçek kişi işletmesi kapanmıştı.
ERZURUM’UN PAYI
Bölge toplamı içinde Erzurum’da açılan şirket sayısı yüzde 16.15, kooperatif sayısı yüzde 26.47, gerçek kişi işletmesi sayı da yüzde 16.39’luk pay edindi. Tasfiye edilen şirket sayısı yüzde 13.23, kooperatif sayısı ise yüzde 35.29’luk pay oluşturdu. Bölge toplamında Erzurum’da kapanan şirket sayısı yüzde 30.5, kooperatif sayısı yüzde 30.3, gerçek şahıs işletmesi sayısı da yüzde 41.88’lik pay gösterdi.
BÖLGENİN DURUMU
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) Ticaret Sicili verilerine göre, Doğu Anadolu Bölgesinde 2009 yılının ilk üç ayında, 2008 yılının aynı dönemine göre kurulan şirket sayısında yüzde 16.31, kurulan kooperatif sayısında yüzde 14.31 ve kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısında yüzde 5’lik oranda bir azalma gerçekleşti.
TASFİYE EDİLEN ŞİRKET SAYILARI
2009 yılının ilk çeyreğinde, bir önceki yılın ilk üç aylık sonuçlarına göre, bölgede tasfiye edilen şirket sayısında yüzde 11.47 oranında artış, tafsile edilen kooperatif sayısında ise yüzde 8.1’lik azalma kaydedildi. Geçen yıla göre kapanan şirket sayısı değişmezken, kapanan kooperatif sayısı yüzde 57 oranında artı, kapanan gerçek kişi işletmesi sayısı ise yüzde 65.56’lık düşüş gösterdi.
BÖLGE 2009
TOBB verilerinden yapılan hesaplamalara göre bu yılın ilk üç aylık periyodunda Doğu Anadolu Bölgesi’nde 359 şirket, 1 kooperatif ve 20 gerçek kişi işletmesi kuruldu. Dönemde, 68 şirket 34 kooperatif tasfiye işlemi gördü. Üç ayda 59 şirket, 33 kooperatif ve 499 gerçek kişi işletmesi ise faaliyetini sonlandırdı.
BÖLGE 2008
Bölgede 2008 yılının ocak-Mart aylarını kapsayan bölümde, 429 şirket, 47 kooperatif,379 gerçek kişi işletmesi faaliyete geçmiş, dönem içinde 61 şirket, 37 kooperatif tasfiye edilmiş, 59 şirket, 21 kooperatif bin 449 gerçek şahıs işletmesi faaliyetini durdurmuştu.
BÖLGE’NİN ÜLKE PAYI
Ülke toplamında, Doğu Anadolu Bölgesinde üç ayda açılan şirket sayısı yüzde 3.35, açılan kooperatif sayısı yüzde 9.36, açılan gerçek kişi işletmesi sayısı yüzde 2.87’lik pay edindi. Aynı döneme göre bölgenin tasfiye edilen şirket payı yüzde 1.69, kooperatif payı da yüzde 8.05 olarak kaydedildi. Türkiye bütününde bölgenin kapanan şirket payı yüzde 1.83, kooperatif payı yüzde 7.28, kapanan gerçek kişi işletmesi payı da yüzde 6.25 oranında gerçekleşti.
İLLER SIRALAMASI
Doğu Anadolu Bölgesi’nde 2009 yılının ilk üç ayında açılan şirket sayısı bölge illeri sıralamasında 71 şirketle Malatya ilk sırada yer alırken, Van 63 şirketle ikinci, Erzurum 58 şirketle üçüncü oldu. Sıralamada Elazığ 53 şirketle dördüncü,Bitlis18 şirketle beşinci, Muş 16 şirketle altıncı, Hakkari 15 şirketle yedinci sırada yer aldı. Üç ayda Ardahan’da 5, Tunceli’de ise 6 şirket faaliyete geçti.
ERZURUM KOOPERATİFLEŞMEDE BİRİNCİ
2009 yılının üç aylık periyotta, açılan kooperatif sayısı bölge sıralamasında 9 kooperatifle Erzurum birinci oldu. Kooperatif sayısı sıralamasında7 kooperatifle Van ikinci, 5 kooperatifle Muş üçüncü, 3 kooperatifle Bitlis dördüncü, 2’şer kooperatifle Elazığ, Malatya beşinci oldular. Bölgede Tunceli ve Erzincan’da üç ayda kooperatif kuruluşu gerçekleşmedi.
AÇILAN İŞLETME SAYISINDA ERZURUM ÖNDE
3 ayda açılan şirket sayısında üçüncü olabilen Erzurum, yeni kurulan gerçek kişi işletmesi sayısında bölgenin lideri oldu. Elazığ ve Van 56 yeni gerçek kişi işletmesi sayısıyla bölge ikincisi olurken, Malatya 49 gerçek kişi işletmesiyle üçüncü, Erzincan 24 işletmeyle dördüncü, Ağrı 22 işletmeyle beşinci, Iğdır 20 işletmeyle altıncı olabildi. Bingöl ve Muş ise gerçek kişi kurulum sayısıyla bölge sonuncusu oldular.
BÖLGE TASFİYE SIRALAMASI
Doğu Anadolu Bölgesinde en fazla sayıda şirketin tasfiye edildiği il 20 şirketle Van olarak açıklandı. Bu ili 11 şirketle Kars, 9’ar şirketle Erzurum ve Malatya takip etti. Tasfiye edilen şirket sayısı sıralamasında4 şirketle Bitlis dördüncü, 3’er şirketle Ağrı, Bingöl, Erzincan ve Muş beşinci, 2 şirketle Tunceli altıncı olarak kaydedildi. Elazığ ve Iğdır illerinde tasfiye işlemi gören şirket bulunmuyor.
ERZURUM’UN KONUMU
2009 yılının üç ayında, Tasfiye edilen kooperatif sayısı bölge iller sıralamasında Erzurum 12 kooperatifiyle ilk sırada yer aldı. Erzurum’u tasfiye edilen 6 kooperatifle Erzincan, 4 kooperatifle Malatya izledi. Sıralamada 3’er tasfiye edilmiş kooperatifle Van, Muş ve Elazığ illeri dördüncü, 2 kooperatifle Kars beşinci, 1 kooperatifle Bingöl altıncı oldu. Ağrı, Bitlis ve Tunceli’de tasfiye edilen kooperatif bulunmuyor.
EN ÇOK ŞİRKET ERZURUM’DA KAPANDI
2009 yılının üç ayında 59 şirketin faaliyetini sonlandırdığı Doğu Anadolu’da, en fazla sayıda şirketin kapandığı il Erzurum oldu. 18 şirketin kapandığı ili, 15 şirketle Malatya,7 şirketle Van, 6 şirketle Erzincan, 4 şirketle Kars, 2 şirketle Bingöl ve Iğdır, birer şirketle Ağrı ve Erzincan illeri takip etti. Bitlis, Muş, Tunceli ve Ardahan’da kapanan şirket olmadığı bildirildi.
KAPANAN KOOPERATİF VERİLERİ
Bölgede üç ayda en fazla şirketin kapandığı il olan Erzurum, kapanan kooperatif sayısı iller sıralamasında da ilk sırada yer aldı. 10 kooperatifin faaliyetini sonlandırdığı Erzurum’u 8’er kooperatifle Van ve Malatya, 4 kooperatifle Elazığ, bir kooperatifle Ağrı, Bingöl, Erzincan illeri izledi. Bitlis, Hakkari, Kars, Muş, Tunceli, Ardahan ve Iğdır illerinde ise kapanan kooperatif olmadığı açıklandı.
GERÇEK KİŞİ İŞLETMESİ
Doğu Anadolu Bölgesi 2009 yılının Mart-ocak döneminin kapsayan üç aylık dilimde, kapanan gerçek kişi işletmesi sayısında bölgeler arasında rekor kırdı. Üç ayda 499 gerçek kişi işletmesini kapandığı Bölgede Erzurum 209 kapanan gerçek kişi işletmesiyle birinci sırada yer aldı. Sıralamada, 50 işletmeyle Malatya ikinci, 45 işletmeyle Van üçüncü, 29 işletmeyle Erzincan dördüncü, 28 işletmeyle Elazığ ili beşinci oldu. Dönemde Ağrı’da 27, Bingöl’de 16, Bitlis’te 18, Hakkari’de 7, Kars’ta 23, Muş’ta 9, Tunceli’de 4, Ardahan’da 10 ve Iğdır ilinde ise 24 gerçek kişi işletmesi kapısına kilit vurdu.