Kinoa yetiştiriciliğinde başarı

Iğdır’da, deneme sahasına ekilen astronot gıdası olarak bilinen kinoanın ilk hasadı yapıldı.

Güney Amerika'daki Ant dağlarından getirilerek Ağrı dağı eteklerine ekilen kinoanın yetiştirilmesinde başarı elde edildi. Iğdır Üniversitesi Tarla Bitkileri deneme sahasında yetiştirilen kinoanın hasadı sonrası açıklama yapan Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof.Dr. Mustafa Tan, Iğdır’da yetiştirilen 24 'kinoa' çeşidinden 23’ünde başarı elde edildiğini söyledi.

“IĞDIR’IN TUZLU TOPRAK YAPISI BU BİTKİ İÇİN İDEAL”

Iğdır’ın tuzlu toprak yapısının bu bitki için ideal olduğunu belirten Tan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Özellikle Kolombiya, Peru, Venezuela ve Ekvator‘da ülke ve bölgenin yapısına uygun kinoa çeşitlerini burada belirlemeyi hedefliyoruz. Burada ve Erzurum’da kinoa hakkında gerekli bilgiler elde edildikten sonra üreticilere aktaracağız" dedi. Ant dağlarından dünyaya yayılmış bir tür olduğunu anlatan Tan, şöyle konuştu: "Ülkemizde bu bitki üzerine çok yoğun çalışmalar başladı. Meraklı üreticilerimiz yetiştirmeye çalışıyor. Ama bitki yeni bir tür olduğu için mutlaka bilgi eksikliği var. Bu nedenle yetiştiriciliğinde başarısızlığa uğrayan çok sayıda üretici var. Biz, Erzurum Atatürk Üniversitesi ve Iğdır Üniversitesi ziraat fakülteleri olarak bir proje hazırladık, bu projeyi TÜBİTAK'a sunduk ve TÜBİTAK bunu değerlendirmeye uygun buldu. Projemizde kinoanın farklı çeşitlerini Doğu Anadolu'nun farklı ekolojilerinde ot ve tohum yönünden incelemeye çalışıyoruz.”

"ÇÖLYAK HASTALARI İÇİN ÖNEMLİ BİR BESİN"

Kinoanın, Anadolu coğrafyası için çok uygun bir bitki olduğunu vurgulayan Tan, "Kinoa her ne kadar tropik bir ortamda yetişse de 4 bin 500 rakıma kadar verimli olduğu yerler var, bu nedenle bizim bölgemizde de verimli olur" diye konuştu.

Kinoanın Iğdır'da çok hızlı geliştiği ve verimli olduğuna dikkati çeken Tan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kinoa son yıllarda sadece Türkiye 'de değil bütün dünyada çok popüler olmuş bir bitki. Bu bitki pirinç gibi, bulgur gibi insan beslenmesinde kullanılan ve çok önemli özellikleri olan bir tür. Tohumları sarmalar da, dolmalarda, pilavlarda, yeşil salatalarda, kısırda, çorbada, ekmek, pasta ve kekte kullanılıyor. Tohumunun protein oranı çok yüksek. Özellikle bunun üzerinde duruyor beslenme uzmanları. Buğdayın iki katı, pirincin ve mısırında üç katı oranında bir protein oranına sahip. Kinoa tohumlarında insan beslenmesi için gerekli olan bütün esas amino asitlerin tamamı düzenli olarak bulunuyor. Bu nedenle tam protein bitkisi olarak kabul ediliyor. Proteinin gluten olmadığı için, gluten alerjisi olanlar için yani çölyak hastaları içinde çok önemli, çok sağlıklı bir gıda maddesi olarak kabul ediliyor."

Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Süleyman Temel, ilk ekimin 29 Mart'ta yapıldığını kaydederek, "Iğdır, Türkiye'nin en kurak illerinden biri. Burada tuzlaşma kaçınılmaz. Bu kinoa bitkisi literatürlerde tuzlu toprakları seven bir bitki olarak geçiyor. Projenin başlangıcında bir ayağını Erzurum lokasyonu bir ayağını Iğdır'ın tuzlu topraklarında denedik. Bu bitkinin Ant dağlarından Ağrı dağının eteklerindeki tuzlu topraklara, Aras havzasının bu tuzlu topraklarında rahatça yetiştiğini gördük” diye konuştu.

Yapılan konuşmaların ardından bitkinin ilk hasadı yapıldı.