İstanbulkapı’da tarih canlandı

Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün Erzurum'a gelişinin 96'ıncı yıl dönümü törenlerle kutlandı.  Mustafa Kemal Atatürk’ün Erzurum’a gelişinin 96.yıldönümü törenleri, Atatürk'ün şehre giriş yaptığı tarihi İstanbul Kapı önünde düzenlenen yürüyüşle başladı. Yürüyüşe Erzurum Valisi Ahmet Altıparmak, 9. Kolordu Komutanı Korgeneral Korgeneral Şeref Öngay, Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, kurum amirleri ve askeri erkan katıldı.

SEKMEN’İN KONUŞMASI

İstanbul Kapı'dan başlayan kortej yürüyüşü Havuzbaşı'ndaki Atatürk Anıtı önüne kadar bando eşliğinde devam etti. Tören, Havuzbaşı’nda bulunan Atatürk Anıtı’na çelenk sunumu ve saygı duruşu ile İstiklal Marşı okunmasının ardından konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Atatürk’ün Erzurum’a gelişi ve milli mücadele döneminde Erzurum Kongresinin önemini anlattı.

Başkan Sekmen, şöyle konuştu: “Tarih 3 Temmuz 1919’dur. O, kutlu ve tarihi günde davet edenle davet edilenin, vatansever Erzurum insanı ile Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal Paşa’nın Palandöken Dağı eteklerinde birbirlerine kavuşarak, bütünleşerek Millî Mücadele hareketini bu tarihî Müslüman-Türk coğrafyasında, Erzurum’da başlatmışlardır. 3 Temmuz 1919 günü Erzurum’da bir millet hareketi başlamış ve bu hareket Millî Mücadele boyunca bütün vatan sathına yayılmıştır. Mustafa Kemal Paşa ve Erzurum insanını bu coğrafyada bir araya getiren, bu birlikteliğin gerçekleşmesinin temel amacı Türkiye’nin bütünlüğünü, milletin bağımsızlığını yeniden elde etmesi ve millet egemenliğe dayalı, bağımsız Türk Devleti’nin ebedî-müddet yaşaması ideali olmuştur. 1919 Türkiyesi’ndeki şartları milli duyarlılıkla tespit eden Mustafa Kemal Paşa, memleketin çeşitli bölgelerinde kurulan milli hareketler arasında Erzurum’u seçerek buradaki milli teşkilatın başına geçmesi şüphesiz Erzurum insanına duyduğu bağlılığın, güven duygusunun bir ifadesi olduğu tarihi bir gerçektir. Mustafa Kemal Paşa, Samsun’a ayak bastığının altıncı gününde Erzurum’daki 15. Kolordu Kumandanı Kazım Karabekir Paşa’ya çektiği şifrede Milli mücadele hareketini kısaca şöyle tanımlıyordu. Mustafa Kemal Paşa bu şifresinde o günlerdeki ağır durumu kısaca belirttikten sonra, şöyle devam ediyordu: “Bununla beraber umutlar kaybolmuş değildir. Bu durumdan memleketi ancak Türk Milletinin bağımsız yaşamak şuuru ve mücadele azmi kurtarabilecektir. Bu şuur ve azimle memleketin muhtelif bölgelerinde kurulmuş olan Müdafaayı Hukuk Cemiyetleri ile kendini göstermektedir. Ben bu durumu buradan izlemekte ve bu kuruluşların kuvvetli olduğunu görmekteyim. Bunlardan biri Balıkesir’de kurulan Redd-i İlhak Cemiyeti öteki de Erzurum’daki Müdafaayı Hukuk Cemiyeti’dir.” Mustafa Kemal Paşa, Erzurum’da gördüğü ilgi ve alakayı 1924 sonbaharı gezilerinde Erzurum’a ikinci kez giderek halka yaptığı konuşmalarında şöyle anlatır: “Benim buraya gelişim, bütün milletin ateşten bir çember içine alınmış olduğu bir zamana rastladı. Bütün millet bu çemberin içinden nasıl çıkacağını düşünüyordu. Memleketin batısı düşman ayaklarına terk edilmiş ve oradaki halk silaha sarılmış, buranın ahalisi ise memleketin felaketten kurtulması için ayağa kalkmış bir durumdaydı. Ben işte böyle bir zamanda Erzurum’a geldim. Burada gördüğüm içtenlik, mertlik, gönülden bağlılık, benim memleketi kurtarmak için her türlü özveriyi yapmam konusundaki azim ve gücümü artırmıştı.” Mustafa Kemal Paşa, Türk milli mücadelesini Erzurum’dan başlatmıştır. Erzurum’un o tarihlerde işgal altında bulunmaması, çok güvendiği dava ve silah arkadaşı olan Kazım Karabekir Paşa’nın 15. Kolordu Kumandanı olarak Erzurum’da bulunması, Erzurum’un en teşkilatlı vilayetlerden yani Vilâyât-ı Şarkiye-i Müdafaayı Hukuk Cemiyeti’nin yoğun çalışması, Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum’u seçmesinin sebeplerinden sayılabilir. Mustafa Kemal Paşa Nutuk’ta Erzurum’u şöyle anlatıyor: “Çok sevdiğim askerlik görevimden ayrıldıktan sonra bütün Erzurum halkının ve Vilâyât-ı Şarkiye-i Müdafaayı Hukuk Milliye Cemiyeti’nin Erzurum şubesinin bana karşı pek açık olarak gösterdikleri güven ve yakınlığın ben de bıraktığı unutulmaz hatırayı açıkça belirtmeyi görev sayarım. Cemiyetin Erzurum şubesinden aldığım 10 Temmuz 1919 tarihli yazıda cemiyetin başına geçerek yönetim kurulu başkanlığını kabul etmemi teklif ediyorlar, birlikte çalışmak üzere seçtikleri beş kişinin adlarını bildiriyorlardı. Bu beş kişi Raif Efendi, Emekli Binbaşı Süleyman Bey, Emekli Binbaşı Kazım Bey, Albayrak Gazetesi Müdürü Süleyman Necati Bey, Dursunbeyzade Cevat Beyler idi.” Mustafa Kemal Paşa’nın siyasi hayatında Erzurum’un çok büyük yeri ve önemi söz konusudur. Erzurum’un vatansever insanı Mustafa Kemal Paşa’yı millî mücadelenin lideri olarak görmek ve bu kıvancı yaşamak düşüncesi ile 10 Temmuz 1919’da milli teşkilatı olan Vilâyât-ı Şarkiye-i Müdafaayı Hukuk Cemiyeti’nin başkanlığına getirmiştir. Millî bir kongre olan Erzurum kongresinin başkanlığına seçilen Mustafa Kemal Paşa, kongre sonunda millî mücadelenin ilk hükümeti olan 9 kişilik Temsil Heyeti’nin başkanlığına da Mustafa Kemal Paşa getirilmiştir. Erzurum insanı Mustafa Kemal Paşa’ya 27 Ağustos 1919’da Erzurum’un fahri hemşeriliği payesini vermiş ve Kasım 1919 tarihinde yapılan seçimlerde Son Osmanlı Mebuslar Meclisi’ne de Erzurum mebusu olarak seçmiştir. Bağımsızlık davasına inanmış yüce Türk milleti ile bu kutlu davanın, milli mücadelenin önderi Mustafa Kemal Paşa ile birlikte bundan 96 yıl önce 3 Temmuz 1919’da başlatılan Türk milli mücadelesi, kongre salonlarına, meclis kürsülerine, cephelere taşınarak milli hedefe ulaşılmış, millet egemenliğine dayalı, bağımsız yeni bir Türk devletinin temelleri atılmıştır. Sözlerime burada son verirken, Aziz vatan toprağı uğruna şahadet şerbetini içen şehitlerimizi, Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü, Kazım Karabekir Paşa’yı, kahraman ordumuzun neferlerini ve gazilerimizi şükran ve minnetle anıyorum.”

Törende daha sonra halk oyunları ekibi gösteri yaptı. Tören protokol mensuplarının Mustafa Kemal'in kongre süresince 52 gün kaldığı Çaykara Caddesi'ndeki Atatürk Evi'nin ziyaret edilmesiyle tören son buldu.