Haziran ayı TÜFE’si açıklandı

Haziran ayında tüketici fiyat endeksi aylık yüzde 4,95, yıllık yüzde 78,62 oranında arttı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Buna göre, tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 42,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 78,62 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 44,54 artış gerçekleşti.
Yıllık TÜFE'ye göre 8 ana grup daha düşük, 4 ana grup daha yüksek değişim gösterdi
Yıllık en düşük artış yüzde 23,74 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 26,99 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 27,76 ile eğitim ve yüzde 39,34 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 123,37 ile ulaştırma, yüzde 93,93 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 81,14 ile ev eşyası oldu.
Aylık TÜFE'ye göre 9 ana grup daha düşük, 3 ana grup daha yüksek değişim gösterdi
Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar yüzde 0,18 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 1,97 ile sağlık ve yüzde 2,02 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 10,59 ile ulaştırma, yüzde 8,34 ile konut, yüzde 5,42 ile lokanta ve oteller oldu.
Haziran 2022'de, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5'li Düzey), 12 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 3 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 129 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2022 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4,20, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 32,95, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 64,42 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 38,59 artış gerçekleşti.
YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ
Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 138,31, aylık yüzde 6,77 arttı
Yİ-ÜFE 2022 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 6,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 61,68, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 138,31 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 88,77 artış gösterdi.
Sanayi

Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi yıllık yüzde 120,47 arttı
Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 142,68, imalatta yüzde 120,47, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 369,20 ve su temininde yüzde 81,47 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında yüzde 126,06, dayanıklı tüketim malında yüzde 85,98, dayanıksız tüketim malında yüzde 111,81, enerjide yüzde 317,87 ve sermaye malında yüzde 85,65 artış olarak gerçekleşti.
Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi aylık yüzde 6,33 arttı
Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında yüzde 6,97, imalatta yüzde 6,33, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 9,53 ve su temininde yüzde 6,94 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında yüzde 6,07, dayanıklı tüketim malında yüzde 4,00, dayanıksız tüketim malında yüzde 5,05, enerjide yüzde 12,02 ve sermaye malında yüzde 6,27 artış olarak gerçekleşti.
Yıllık Yİ-ÜFE'ye göre 24 alt sektör daha düşük, 5 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi
Yıllık en düşük artış; yüzde 45,19 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, yüzde 49,59 ile giyim eşyası, yüzde 61,76 ile diğer ulaşım araçları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme yüzde 369,20, kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 297,28, ham petrol ve doğal gaz yüzde 264,60 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
Aylık Yİ-ÜFE'ye göre 19 alt sektör daha düşük, 10 alt sektör daha yüksek değişim gösterdi
Aylık azalış gösteren tek alt sektör yüzde 0,82 ile tütün ürünleri oldu. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 24,94, ham petrol ve doğal gaz yüzde 11,29, basım ve kayıt hizmetleri yüzde 9,82 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.

EN ÇOK OTOMATİK ŞANZIMANLI ARAÇLAR SATILDI

Yılın ilk yarısında Türkiye’de otomobil ve hafif ticari araç satışları 2021’in aynı dönemine göre yüzde 9,3 azalarak 357 bin 904 olarak gerçekleşti.

Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılı Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,3 oranında azalarak 357 bin 904 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları 2022 yılı Ocak - Haziran döneminde geçen yıla göre yüzde 10,3 azalarak 278 bin 282, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 5,6 azalarak 79 bin 622 adet olarak gerçekleşti. Aylık bazda ise Haziran ayında yüzde 1’lik artış görüldü. Bu artışla Haziran ayında 80 bin 652 adet satılmış oldu. Bu rakam ile 10 yıllık Haziran ayı ortalaması rekoru kırıldı.

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) 2022 yılının ilk altı ayına ilişkin "Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazar Değerlendirme Raporu"nu yayınladı. Yayınlanan raporda satılan otomobillerin yüzde 77,8'inin otomatik şanzımanlı, yüzde 22,2'sini manuel şanzımanlı otomobiller olduğu görüldü.

Özel tüketim vergi dilimlerine ve motor tiplerine göre incelendiğinde satışların yüzde 83'ü benzin/dizel motor tipinde ve yüzde 80'lik vergi diliminde, yüzde 7,2'si benzin/dizel motor tipinde ve yüzde 70'lik vergi diliminde yer aldı.

“Otomobilin bir lüks değil, ihtiyaç olduğunu gördük”

2022 yılının ilk altı ayı verilerine ilişkin bilgilerin paylaşıldığı toplantıda ODD Yönetim Kurulu Başkanı Ali Haydar Bozkurt otomotiv sektörüyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bozkurt, “Geçtiğimiz yıl yaşanan sıkıntıların devam etmesiyle birlikte enflasyonist bir ortamdan geçiyoruz ve kurların yanı sıra vergi kaynaklı çarpan etkisiyle fiyat istikrarında sıkıntılar sürüyor. Birkaç yıl öncesine göre otomobil fiyatları şaşırtıcı boyuta gelmesine rağmen markadan markaya değişiklik olsa da, yüksek taleple birlikte otomobil alımlarında bekleme süreleriyle karşı karşıyayız. Bu da bize otomobilin, yani mobil olmanın gerçekten bir ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Bazı markaların bazı modellerinde aydan aya rahatlamalar olsa da, sektör genelinde sıkıntılar devam edecek gibi görünüyor çünkü herkesin mobil olma ihtiyacı var” dedi.

"Bin kişiye düşen otomobil adetlerinde AB rakamlarını yakalamayı hedefliyoruz"

ODD olarak araç bulunurluğunun yanı sıra sektörün gelişimine odaklandıklarını belirten Bozkurt, “Amacımız sektörün gelişerek 1000 kişiye düşen otomobil adetlerinde AB’deki rakamları yakalayacak şekilde ilerlemek. Elbette araç bulunurluğun artması yönünde birçok çalışma yapıyoruz. Bununla birlikte otomotiv sektörü, istihdam, üretim, yan sanayi, dolaylı ve direkt oluşturduğu vergilerle ekonomiye birçok anlamda hizmet eden bir alan. Son 16 yıla baktığımızda 70 milyar dolar civarında bir cari fazlası vermiş durumda ve ihracat konusunda genel olarak ilk sırada yer alarak ekonomiye büyük katkı sağladı” diye konuştu.

"Otomobilde üretim üssü olmaya aday bir ülkeyiz"

Otomotiv sektörünün Türkiye ekonomisinde stratejik bir konumda bulunduğunu belirten Bozkurt, "Otomotiv Türkiye’de kendisini kanıtlamış bir sektör. Dünyada çağı yakalama konusunda dinamik ve sürekli olarak kendisini yeniliyor. Bugün Türkiye, dünyada 100’den fazla ülkeye otomotiv ihracatı yapıyor. Şu anda üretim adetleri açısından Avrupa’da ilk sıralarda yer alıyoruz ve bunu ilk dörde, ilk üçe nasıl çıkarabileceğimizin planlarını yapıyoruz. Bu konuda çalışmalarımızı artıracağımız bir sürece girdik ve Türkiye’nin sanayi hamlesi yapmak için önemli bir fırsatı var. Biz üretim üssü olmaya aday bir ülkeyiz. Bu açıdan kısa vadeli değil, orta ve uzun vadeli adımlar atarak bunu başarabiliriz. Vergilendirmenin yanı sıra üretim teşvikleri ve finansman kaynaklarının planlanması dahil olmak üzere önümüzdeki 10-20 yıllık yol haritamızı ortaya koymalıyız. Maliyet avantajımızın yanı sıra ön görülebilir bir iç piyasa ortaya koyduğumuzda konumu, kaliteli iş gücü, yan sanayisi ve deneyimiyle üretim konusunda bizden daha iyi aday olabilecek bir ülke yok. Otomotiv bir ağır sanayi yatırımıdır ve geri dönüş süreci uzun solukludur. Bu sebeple yüksek maliyetli ve uzun soluklu yatırım için cazip bir yatırım fırsatı sunmak gerekiyor" şeklinde konuştu.

Bozkurt sözlerini şu şekilde tamamladı: "Burada üretilen bir ürünün en az yüzde 15’ini bu piyasada satılabilmesiyle kurulan fabrikanın mevcudiyetinin bir anlamı olacaktır. İşte bu yüzden Türkiye’de iç pazarı büyütmemiz önem taşıyor. Türkiye’deki nüfusa ve yaş ortalamasına baktığımız zaman gerçek potansiyelimizin çok gerisinde bir iç pazar konuşuyoruz. Biz ODD olarak sektörle ve kamuyla bunları paylaşacağız. Akademik insanlarla bir araya gelip bu yol haritasını oluşturup takibini yapacağız. Ekonomik olarak cari açığın kapanmasına milyar Euro’luk katkılar sağlayan bir sektörden bahsediyoruz ve tek ihtiyacımız olan sektörü stratejik bir yol haritasıyla ileriye taşımak."

FİYATI EN ÇOK ARTAN VE AZALAN ÜRÜNLER BELLİ OLDU

Haziran ayında fiyatı en çok artan ürün yüzde 24,8 ile şehir gazı ve doğalgaz oldu. Bu ayda patates ve bazı yumru bitkiler hariç sebze yüzde 24,85'lik azalışla en çok ucuzlayan ürün olarak gerçekleşti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) verilerini açıkladı. Buna göre, TÜFE'de Haziran ayında bir önceki aya göre yüzde 4,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 42,35, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 78,62 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 44,54 artış gerçekleşti.

Enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla fiyatı en çok artan ve azalan ürünler belli oldu. Buna göre Haziran ayında en fazla şehir gazı ve doğalgaz pahalandı. Fiyatı en fazla artan ürünler; "Şehir gazı ve doğalgaz yüzde 24,8, kişisel ulaştırma araçlarının yakıt ve yağları yüzde 21,88, çay ve diğer demlendirilen içecek çeşitleri yüzde 19,49, taze süt yüzde 15,22, elektrik yüzde 15,01, demiryolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yüzde 13,8, meyve ve sebze suları yüzde 13,13, tereyağı yüzde 12,46, peynir yüzde 12,41, karayolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yüzde 10,8" şeklinde gerçekleşti.

En çok ucuzlayan ürünler ise şu şekilde sıralandı: "Sebze (patates ve bazı yumru bitkiler hariç) yüzde 24,85, yumurta ve yumurta ile ilgili ürünler yüzde 4,18, taze meyveler yüzde 3,02, kümes hayvanları eti yüzde 2,85, çocuk giyim yüzde 1,61, küçük elektrik aksesuarları yüzde 0,21, kadın giyim yüzde 0,15, kadın ayakkabısı yüzde 0,08, buzdolabı, dondurucu, donduruculu buzdolabı yüzde 0,09, konserve edilmiş veya işlenmiş balık ve deniz ürünleri yüzde 0,58."