Etiketi Okuyorum Gıdamı Tanıyorum’

Sağlıklı gıda tüketiminde, bireylerin ve özellikle öğrencilerin günlük hayatta tükettiği gıdaların etiketlerinin ne anlama geldiği ve içerik bilgilerinin okunması alışkanlığının geliştirilmesi için, Erzurum Dedeman Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdür Yardımcısı Mevlüde Daşbaşı liderliğinde oluşan dört kişilik proje ortağı ekiple "Etiketi Okuyorum Gıdamı Tanıyorum " adlı eTwinning projesi başlatıldı.
2021 Ocak ayında çalışmalarına başlayan ve büyük bir başarı ile sürdürülen projede Erzurum Dedeman Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdür Yardımcısı Mevlüde Daşbaşı, Erzurum Nurettin Topçu Sosyal Bilimler Lisesinden Müdür Başyardımcısı İbrahim Canpolat, Yıldızkent Nafizbey Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinden Zeliha Yılmaz, Erzurum Dedeman Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinden Elif Yıldız ile Halil İnancık Sosyal Bilimler Lisesinden Nalan Özkızılcık yer aldı.
"Etiketi Okuyorum Gıdamı Tanıyorum " adlı eTwinning projesi kapsamında hazırlanan ve her kesimden büyük takdir alan çalışmanın ana temasında ise gıda etiketlerine dikkat çekilerek, etiket bilgilerinin okunması ve doğru-sağlıklı gıda seçiminde farkındalık oluşturmak amaçlanıyor. Bu doğrultuda çeşitli etkinlikler planlanarak yürütülen proje ile çerçevesinde, Öncelikle proje öğrencilerinin etiket okuma durumlarını belirlemek için ön test ve son test uygulanarak etiket okuma alışkanlıkları verileri alındı. Daha sonra etiket okuma alışkanlıkları üzerine öğrenciler ve yakın çevrelerine bir anket uygulandı. Bu çalışmaya 56 kişi katılmıştır. Katılımcılar değişik yaş, cinsiyet ve meslek gruplarından alındı. Ankete katılanlar rastgele seçilen, öğrencilerin yakın çevresinde bulunan kişilerden, oluşuyor. Katılımcıların cevaplarının sayı ve yüzde oranları alınmış ve bu bulguların oranları grafik ve tablolara yansıtıldı.
Yapılan çalışmanın sonucunda katılımcıların; yüzde 62.5’inin kadın, yüzde 37.5’inin erkek olduğu, yaşları 15-18 olanların yüzde 33.9 ile diğer katılımcılardan daha fazla olduğu görüldüğü belirtilen açıklamada, “Katılımcıların yarısından fazlası (yüzde 53.6) evli dir. Katılımcıların yüzde 39.3’ü orta öğretim, yüzde 42.9’u lisans mezunu olduğu ortaya çıkmıştır, yüzde 53.6’sının kamu çalışanı olduğu görülmüştür.
Katılımcıların gıda etiketlerinde dikkat ettikleri noktalara yönelik sorulan sorulara verdikleri cevaplar ise; satın alma sırasında katılımcıların yarıdan fazlası (yüzde 57.1’i) gıdaların son kullanma tarihine bakıyor, yüzde 78.6’sı gıda satın alırken etiket bilgilerini okuyor, yüzde 94.6’sı gıda etiketi okunmasının gerekli olduğunu düşünüyor, yüzde 71.4 ile gıda etiketi okumakla; ürünün fiyatının öğrenileceği, üretim tarihinin bilineceğini gıdanın içindekilerinin bilineceğini ve son kullanma tarihinin bilineceğini düşünüyor, 73.2’si gıda etiketlerinin üzerindeki bilgilerin anlamlarını biliyor, yüzde  60.7’si gıda etiketinde anlamını bilmediği noktaları/durumları araştırıyor, yüzde 87.5 gibi bir çoğunlukla etiket bilgilerinin ne anlama geldiğini öğrenmek istiyor oldukları ortaya çıkmıştır.
Yapılan çalışmada, katılımcıların çoğunluğunun (yüzde 89.3) gıdaları süpermarketlerden satın aldıkları, gıda satın alırken doğal ve güvenilir olmasını isteme oranlarının yüzde  67.9 iken, yüzde  26.8 ile damak zevklerine uymasına önem verdikleri, diğer alternatiflerin ise daha düşük oranlarda olduğu gözlenmiştir.
Elde edilen verilere göre katılımcıların etiket okumayı önemsediği, etiket bilgilerini öğrenmek istedikleri, doğal ve güvenilir gıda satın alma yönünde eğilim gösterdikleri ortaya çıkmıştır.
Birbirinden değerli çalışmaların oluşturduğu "e-twinning" projesi çerçevesinde gerçekleştirilen online eğitim ve çalışmalarla öğrencilerimizin birbirleri ile iş birliği yapması sağlanarak, etiket okuma bilinci konusunda da farkındalık oluşturulmuştur. Öğrencilerin birbiri ile sağlıklı iletişim kurmaları için çeşitli online ortamların sağlandığı proje ile öğrencilerin gıda, gıda ambalajları üzerindeki gıda etiketleri ve bu etiketlerde yazılanlar hakkında bilinçleri artırılarak sağlıklı gıda seçimi ve etiket okuma alışkanlığı kazandırma konularında büyük bir başarı sağlanmıştır. Bu çalışmaları yaparken öğrencilerimiz pek çok WEB2 araçlarını kullanmayı ve onlarla etkinlikler hazırlamayı öğrenmişlerdir. Öğrenmeleri çok boyutlu olarak gerçekleştiren öğrencilerimiz eğlenerek öğrenmenin hazzına varmışlardır” denildi.
Ayrıca proje kapsamında karışık okul takımları oluşturularak öğrenciler tarafından ayrıca etiket okuma alışkanlıkları ile ilgili akrostiş şiir yazıldı. Yaşadıkları anılarla ilgili sesli e-kitap (https://www.storyjumper.com/book/read/1000696469 ) ve e- hikaye (https://www.storyjumper.com/sjeditor/edit/100396576/etket-okuyorum-gıdamı-tanıyorum) oluşturuldu. Güvenli İnternet Günü, gıda etiketi okuma konularında da bilgilendirme çalışması yapılarak, öğrencilere etiket okuma bilinci ve çevresindeki diğer bireylere ise örnek olma becerileri kazandırıldığı düşünülüyor.