TİM Nisan ayı iller sektörel ihracat performanslarını paylaştı. Erzurum’dan bu yılın Nisan ayında 14, 2024 yılının ilk 4 aylık döneminde 18 sektör ihracat kaydetti. 2023’e göre 16 sektörün ihracatı artarken 3 sektörde düşüş görüldü.
EN YÜKSEK DEĞERDE İHRACAT YAPAN 5 SEKTÖR
Bu yılın Ocak - Nisan döneminde en çok değerde ihracat gerçekleştiren 5 sektör Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Demir ve Demir Dışı Metaller, Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri, Elektrik ve elektronik, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri grubu oldu.
SEKTÖRLERİN İHRACAT PAYI
Erzurum’da 4 ayda en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren sektörlerin il toplam ihracat değerindeki payı Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamullerinde yüzde 17,87, Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri’nde yüzde 7,51, Kimyevi Maddeler ve Mamullerinde yüzde 32,92, Demir ve Demir Dışı Metallerde yüzde 9,66, Elektrik ve Elektronikte yüzde 7,45 olarak hesaplandı.
ARTIŞ KAYDEDEN SEKTÖRLER
2023 yılına göre en yüksek ihracat değeri artış oranı Tekstil ve Hammaddeleri grubunda kaydedildi. Artış kaydeden diğer sektörler Halı, Fındık ve Mamülleri, Çelik, elektrik ve elektronik, Madencilik, otomotiv, Kimyevi maddeler, Hububat, Su ürünleri, Makine ve aksamları, Mobilya, Deri ve mamülleri, Demir, iklimlendirme ve Çimento grubu oldu.
ARTIŞ ORANLARI
Artış oranı Tekstil ve Hammaddeleri grubunda yüzde 1164819, Halı’da yüzde 84, Fındık ve Mamullerinde yüzde 259, Çelikte yüzde 258, elektrik ve elektronikte yüzde 224, Madencilikte yüzde 218, otomotivde yüzde 200, Kimyevi maddelerde yüzde 192,, Hububatta yüzde 156, Su ürünlerinde yüzde 143 ürünleri, Makine ve aksamlarında yüzde 98.7, Mobilyada yüzde 54.8, Deri ve mamullerinde yüzde 49,7, Demir grubunda yüzde 42.2,, iklimlendirmede yüzde 40, ve Çimentoda yüzde 1.9 oldu.
3 SEKTÖR İHRACATINDA DÜŞÜŞ
Bu yılın ilk 4 ayında önceki yıla göre 3 sektör ihracat değerinde düşüş görüldü. Düşüş oranları; Hazırgiyim ve Konfeksiyon’da yüzde 6,6, Kuru Meyve ve Mamullerinde yüzde 22.5, Meyve, Sebze Mamulleri grubunda ise yüzde 100 olarak kaydedildi
NİSAN AYINDA 14 SEKTÖR
Erzurum’dan Nisanda 14 sektör ihracat gerçekleşti. Ay içinde
Demir ve Demir Dışı Metaller 348,01, Makine ve Aksamları 337,91, Elektrik ve Elektronik 276,72, Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 253,25, İklimlendirme Sanayii 227,87, Çelik 163,24, Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 53,49, Madencilik Ürünleri 18,30, Hazırgiyim ve Konfeksiyon 8,71, Otomotiv Endüstrisi 7,50, Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 2,32, Deri ve Deri Mamulleri Grubu 1,96 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdi
OCAK - NİSAN DÖNEMİ
Erzurum’dan 8 ayda 21 sektör ihracat yaptı. En Yüksek Değerde ihracat yapan üç sektör Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 3.8 milyon, Demir ve Demir Dışı Metaller 1,1 milyon, Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 2,0 milyon dolar olarak aktarıldı.
Diğer sektörlerin ihracat değerleri; Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 877,34, Elektrik ve Elektronik 870,99, Makine ve Aksamları 742,02, Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 598,99, İklimlendirme Sanayii 435,09, Çelik 394,3, Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri 261,7, Tekstil ve Hammaddeleri 257,4, Hazırgiyim ve Konfeksiyon 77,1, Madencilik Ürünleri 31,1, Kuru Meyve ve Mamulleri 24,1, Otomotiv Endüstrisi 15,5, Fındık ve Mamulleri 10,72, Halı 9,91, Deri ve Deri Mamulleri 8,14 bin dolar olarak bildirildi.
BÖLGESEL VERİLER
EGE BÖLGESİ
Ege İhracatçı Birlikleri (EİB), Nisan ayında 1 milyar 360 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. EİB’nin 2024 yılının Ocak-Nisan döneminde ihracatı 6 milyar 18 milyon dolar olurken, son 1 yıllık dönemdeki ihracatı 18 milyar 230 milyon dolara ilerledi.
171 milyon dolarlık ihracata imza atan Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği zirvedeki yerini korurken, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği yüzde 18 artışla 139 milyon dolarlık döviz getirisiyle ikinci ve Ege Maden İhracatçıları Birliği, Nisan ayında yüzde 21 artışla 99 milyon ihracatla üçüncü sıranın sahibi oldu. Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği 94 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, Nisan ayında en fazla artış gösteren sektör olarak ihracatını yüzde 25 artışla 85 milyon dolara taşıdı. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği ise Nisan ayını 81 milyon dolarlık ihracatla geride bıraktı.
Çekirdeksiz kuru üzüm, kuru kayısı ve kuru incir ürünlerinin ihracatını domine eden Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği, 2024 yılı Nisan ayında ihracatını yüzde 10’luk artışla 70 milyon dolara taşıdı. Ege Mobilya Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği Nisan ayında yüzde 2’lik ihracat artış hızıyla 66 milyon dolarlık ihracat rakamını kayda aldı. Ege Tütün İhracatçıları Birliği ihracatını yüzde 16 artışla 65 milyon dolara, Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği ihracatını 39 milyon dolara taşıdı. Ege Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği, Nisan ayında 30 milyon dolarlık, Ege Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği ise ihracatını 15 milyon dolarlık dövizi Türkiye’ye kazandırmayı başardı.
YABANCI ALICILAR TÜRKİYE’DEN STABİL BİR EKONOMİ BEKLİYOR
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Ege İhracatçı Birlikleri’nden yapılan sanayi ürünleri ihracatı 710 milyon dolar olarak gerçekleşti. Tarım sektörlerimizin ihracatı yüzde 4’lük artışla 550 milyon dolara yükseldi. Tarım sektörlerimiz bu ivmesini koruğu takdirde son 1 yıllık dönemde yüzde 4 artışla 7 milyar 414 milyon dolara ulaşan ihracatı 2024 yılı sonunda 8 milyar doları aşacak. Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altındaki 12 ihracatçı birliğimizin 6 tanesi performansını aşarken, 6 ihracatçı birliği geçen yılki ihracat rakamlarının gerisinde kaldı. Türkiye’nin rekabetçi olabilmesi için 2024 yılında yeni yatırımlar yapması gerekiyor. Kurlarda enflasyonla uyumlu değişimin sürmesini bekliyoruz. Şu anki döviz kuru ihracat artışını yavaşlatıyor. Yabancı alıcılar Türkiye’den stabil bir ekonomi bekliyor.” dedi.
EİB NİSAN AYINDA 182 FARKLI İHRAÇ PAZARINA ULAŞTI
Başkan Eskinazi, EİB’nin 2024’ün Nisan ayında 182 farklı ihraç pazarına ulaşarak, 86 ülke ve bölgeye ihracatını artırmayı başardığını belirtti. “Geleneksel ticaret ortağımız Avrupa Birliği’ne ihracatımız 2024’ün Nisan ayında 592 milyon dolarlık hacme ulaştı” diyen Eskinazi, “EİB’nin toplam ihracatında Avrupa kıtasının payı yüzde 50 olarak kayıtlara geçti. İhracatımızdaki ilk beş ülke; Almanya’ya 124 milyon dolar, ABD’ye yüzde 104 milyon dolar, İtalya’ya yüzde 14 artışla 77 milyon dolar, Birleşik Krallık’a yüzde 4 artışla 72 milyon dolar, İspanya’ya 71 milyon dolar ihracatımız var” ifadelerine yer verdi.
DENİZLİ İHRACATI NİSAN AYINDA 306 MİLYON DOLAR OLDU
Türkiye İhracatçılar Birliği Nisan ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Denizli ihracatı yüzde 1 azalışla 306 milyon dolar seviyesinde seyrederken, Denizli İhracatçılar Birliği'nce kayda alınan ihracat yüzde 1,4 artışla 246 milyon dolar oldu.
TİM tarafından açıklanan ihracat rakamlarına göre Türkiye ihracatı yüzde 0,1 artışla 19 milyar 270 milyon dolar olarak gerçekleşti. Yine TİM verilerine göre Denizli ihracatı yüzde 1 azalışla 306 milyon dolar seviyesinde seyrederken, Denizli İhracatçılar Birliği'nce kayda alınan ihracat yüzde 1,4 artışla 246 milyon dolar oldu. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan DENİB Başkanı Hüseyin Memişoğlu, “Ocak-Nisan döneminde ise Denizli ihracatı yüzde 0,6 oranında artışla 1 milyar 380 milyon dolar seviyesinde kaydedildi. Küresel ticarette yaşanan jeopolitik gerilimler ve hala süregelen yüksek enflasyon, ihracatımız üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. Ancak geçen senenin aynı dönemine kıyasla başa baş noktasındayız, hatta az da olsa artıdayız” dedi.
“5 Nisan’da Denizli’den günlük 40 milyon dolar değerinde ihracat”
Mart ayında dikkat çeken bir veri ile karşılaştıklarını ifade eden Başkan Memişoğlu, “Mart ayında dikkate değer bir veri karşımıza çıkmıştı. 29 Mart 2024 Cuma günü, Denizli’den 37,6 milyon dolarlık ihracat yapıldığını, bu değerin 2024 yılının en yüksek günlük değeri olduğunu ve 23 Haziran 2023’ten bu yana ulaşılan en yüksek değer olarak kayıtlara geçtiğini ifade etmiştim. Bu defa, 5 Nisan Cuma günü Denizli’den bir günde tam 40 milyon dolarlık ihracata imza atıldı. Nisan ayında Denizli ihracatını sektörel olarak değerlendirdiğimizde; tekstil-konfeksiyon ihracatının yüzde 9,4 azalışla 101 milyon dolar, elektrik-elektronik ihracatının yüzde 3,8 artışla 57 milyon dolar, demir-demir dışı metaller ihracatının yüzde 8,2 azalışla 44 milyon dolar, tarım ihracatının yüzde 7,4 artışla 28 milyon dolar, madencilik ihracatının ise yüzde 9 azalışla 18 milyon dolar olduğunu görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Denizli makine ve aksamları sektörü sürdürülebilir ihracat artışıyla Denizli’nin ekonomisine katkı sağlamaya devam ediyor. Nisan ayında sektör ihracatı yüzde 25 artışla 7 milyon dolar, Ocak-Nisan döneminde ise yüzde 27 artışla 30 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Zirvedeki ülke değişmedi
Denizli’nin en fazla ihracat yaptığı ülke olan İngiltere’nin değişmediğini ifade eden Memişoğlu, “Denizli'nin nisan ayı ihracatını ülke bazında değerlendirdiğimizde zirvede bulunan İngiltere'ye ihracatımız yüzde 11,5 artışla 40 milyon dolar olarak kaydedildi. Ardından gelen Almanya’ya ihracatımız yüzde 0,1 artışla 30 milyon dolar, ABD’ye ihracatımız yüzde 3,3 azalışla 23 milyon dolar olarak gerçekleşti. Nisan ayında Denizli’den Fas’a yapılan ihracat yüzde 126, İspanya’ya yapılan ihracat yüzde 41 oranında artışla dikkat çekti” şeklinde konuştu.
“21-25 Mayısta Hometex Fuarı’nda yerimizi alacağız”
Hometex Fuarı’nda bu yılda yer alacaklarını vurgulayan Başkan Memişoğlu, “Bilindiği gibi, Hometex Fuarı dünyanın en önemli ev tekstili organizasyonlarından biri olarak kabul ediliyor. Denizli’den de 100’ün üzerinde firma fuarda katılımcı olarak yer alarak ürünlerini alıcıların beğenisine sunuyor. Biz de Denizli İhracatçılar Birliği olarak Hometex Fuarı’nda 60 metrekarelik stant alanımızla yer alacağız. Üyelerimiz toplantı organizasyonlarını standımızda gerçekleştirebilirler. Ev tekstili sektörünün bütün paydaşlarına şimdiden başarılı ve bereketli bir fuar dönemi diliyorum” dedi.
GÜNEYDOĞU ANADOLU
Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Ünverdi, yılın ilk 4 ayında Gaziantep’ten geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,9 oranında artışla 3 milyar 238 milyon 454 bin dolarlık ihracat yapıldığını söyledi. Zorluklarının aşılmasında üretim ve ihracatın ülke ekonomisinin anahtarı olduğunu kaydeden Ünverdi, “Bu sürecin baş aktörleri olan sanayicilere, ihracatçılara ve çalışanlarımıza çabalarından dolayı teşekkür ediyorum” dedi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından açıklanan ihracat rakamlarını değerlendiren Adnan Ünverdi, Ramazan Bayramı tatilinde geçen yıla göre iş günü kaybının fazla olması nedeniyle Gaziantep’in nisan ayı ihracatında yüzde 7,1 oranında düşüş görüldüğünü ve 714 milyon 251 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini belirtti. Ünverdi, Gaziantep’in aylık ve dönem ihracatında 6’ncı sırada yer aldığını ifade etti. Sanayicilerin yaşadığı sorunlara da değinen Ünverdi, kredi maliyetleri sebebiyle nakit akışında sorun yaşandığını ve özellikle öz sermayesi düşük olan firmaların çok zorlandığının altını çizdi.
Kapasite kullanım oranlarındaki düşüşe vurgu yapan Ünverdi, iplik ve tekstil sektöründe iç piyasaya çalışan firmaların kapasite kullanımlarında yarı yarıya varan düşüşler yaşandığını söyledi. İhracat yapan firmalarda ise kapasite kullanım oranlarının yüzde 70’ler seviyesinde olduğunu, tam kapasiteyle çalışan gıda sektöründe de kısmi düşüşlerin olduğunu belirtti.
Schengen vizesi almakta yaşanan güçlüklerin artarak devam ettiğini dile getiren Ünverdi, tır şoförlerinin Schengen vizesi alamamalarının ise nakliye sektörünün yavaşlamasına, bunun da ihracatçı firmaların ürün teslimatlarında aksamalara neden olduğu değerlendirmesinde bulunarak, süregelen sorunun çözüme kavuşturulması gerektiğini kaydetti.
Ünverdi, ekonomi yönetimi tarafından yürütülen programın sonuçlarının alınmasıyla birlikte piyasada bir rahatlama olmasını beklediklerini ifade ederek, “Hepimizin yaşadığı zorluklar var. Bu zorlukları da daha fazla üretim ve daha fazla ihracat ile aşacağız” dedi.
Gaziantep sanayisinin üretim ve ihracatta uluslararası standartlara adaptasyonu ile sürdürülebilirliğini sağlamak hedefiyle çalıştıklarını dile getiren Adnan Ünverdi, işletmelerin bu doğrultuda karbon ayak izi ölçümü ve uluslararası standartlara hazırlanmasında GSO Mesleki Eğitim Merkezi ile iş birliği yapan firma sayısının her geçen gün arttığını belirtti.
“Sanayimizin geleceği açısından kritik bir geçiş eşiğinde olduğumuzun farkında olarak firmalarımızı yeşil üretime hazırlıyoruz” diyen Ünverdi, “2026 yılında uygulanmaya başlayacak olan sınırda karbon vergisinden firmaların etkilenmemeleri için yeşil üretim konusunda ülkemize örnek olacak çalışmalar yürütüyoruz. Mesleki Eğitim Merkezimizde 55 firmamızın karbon ayak izi hesaplarını yaptık ve yeşil yol haritalarını hazırladık. Merkezimiz yeşil dönüşüm çözüm ortağı olarak seçildi ve buradan hizmet alan firmalara 190 bin liraya kadar yeşil dönüşüm desteği veriliyor. Bütün firmalarımızı yeşil dönüşümlerini gerçekleştirmeleri için GSOMEM’e bekliyoruz. Gaziantep sanayisi ve ihracat hacmi ile bu konuda hızlı hareket etmek ve hazır olmak zorundadır. Gaziantep Sanayi Odası olarak bizler firmalarımızın yeniliklerden en önce ve en etkin şekilde faydalanabilmeleri için ilgili konularda kurumsallaşma, prosedürlerin yerine getirilmesi ve uygulama aşamalarını bir paket halinde kendilerine sunuyoruz. Türkiye Kalite Derneği (KALDER) Ankara Şubesi de yürütmüş olduğumuz yeşil dönüşüm çalışmalarının başarısını tescilleyerek, Ankara’da düzenlenen programda ‘İlham Veren Kamu Yönetimi Proje Ödülü’ne layık gördü. Biz Gaziantep olarak firmalarımızla bu dönüşümü hep birlikte gerçekleştirmeye devam edecek, bu sayede ihracatımızı daha rekabetçi ve nitelikli hale getireceğiz” diye konuştu.
GÜNEYDOĞU ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ NİSAN AYI İHRACAT RAKAMLARINI AÇIKLADI
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Nisan ayı ihracat rakamlarını açıkladı. Rakamları değerlendiren GAİB Koordinatör Başkanı Fikret Kileci, “9 günlük bayram tatilinden kaynaklı dış ticarette gerilemenin yaşandığı Nisan ayında Bölge ihracatımız 825,6 Milyon dolar oldu” dedi.
Nisan ayı dış ticaret rakamları Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri’nin yaptığı basın açıklaması ile kamuoyuyla paylaşıldı. 9 günlük bayram tatilinin ihracat rakamlarına etki ettiği Nisan ayında Bölge ihracatı 825,6 milyon dolar, Gaziantep’in ihracatı ise 714,2 milyon dolar oldu. Bu sonuçlarla bölgenin ihracat üssü Gaziantep Nisan ayında en çok ihracat yapan 6. il oldu. Bölgenin ihracatında Orta Doğu Ülkeleri yüzde 41,6 pay ile ilk sırada yer alırken, AB Ülkeleri yüzde 16,3 pay ile ikinci ve Amerika Ülkeleri yüzde 13 pay ile üçüncü sırada yer aldı. Bu dönemde toplam 191 ülkeye ihracat gerçekleştirilen bölgede ihracatta ilk 5 ülke şu şekilde oldu: Irak, ABD, Suriye, İngiltere ve Suudi Arabistan. Bölgedeki diğer illerin Nisan ayı ihracat performansı ise şöyle: Kahramanmaraş 82,3 milyon dolar, Mardin 64,6 milyon dolar, Malatya 24,4 milyon dolar, Şanlıurfa 22,9 milyon dolar, Diyarbakır 16 milyon dolar, Kilis 6,7 milyon dolar, Adıyaman 3,6 milyon dolar.
Nisan ayı ihracat rakamlarını değerlendiren GAİB Koordinatör Başkanı Fikret Kileci “Nisan ayında 40. yılımızı kutladık. 40 yıldır aralıksız şekilde hizmet ettiğimiz cennet vatanımıza nice 40 yıllarda hizmete devam edeceğiz. 20 Nisan 1984 tarihinde başlayan serüvenimiz bugün bünyesinde barındırdığı dört Birliği ve 12 Milyar dolara yaklaşan yıllık ihracat hacmiyle dev bir aileye dönüşmüştür. Nisan ayında verilen 9 günlük bayram tatili ihracat rakamlarımızdaki azalışın en temel sebebi olarak göze çarpıyor. Bununla birlikte küresel piyasalardaki talep daralması da son dönemde ihracatçılarımızı zorlamaktadır. Henüz 2022’deki zirve seviyelerimize ulaşmış durumda değiliz. Alternatif pazar ve müşteri arayışımızı sürdürüyoruz. Umuyorum gelecek dönemlerde küresel belirsizlik ve istikrarsızlıkların azaldığı ve uluslararası ticaretin rayına oturduğu günleri görebiliriz” şeklinde konuştu.
Açıklamalarının devamında Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birliklerinin Nisan ayı faaliyetlerine değinen Kileci, “İhracatçılarımız problem çözmek konusunda kabiliyetlidir. Nisan ayında ihracatçılarımızla gereken özveriyi ve çabayı göstererek faaliyetlerimizi gerçekleştirdik. Ticaret Bakanlığımız ve Birliğimiz iş birliğiyle 16-17-18-19 Nisan 2024 tarihlerinde Ticaret Bakanlığı İhracat Süreçleri ve Devlet Destekleri Eğitim Programı eğitimini düzenleyerek katılımcı üyelerimizin günümüz dış ticaretinin en önemli konularında deneyimli Bakanlık uzmanlarımızın sunumlarını izleme, bu konularda bilgilerini geliştirme ve uygulamada karşılaşılan sorunlara yanıt alma olanağı bulmasına vesile olduk. 40. yıl kutlamalarımız kapsamında Prof. Dr. Emre Alkin’i Birlik hizmet binamızda konuk ederek ekonomide güncel gelişmeler üzerine söyleşi gerçekleştirdik. Brüksel’de düzenlenen WCEF 2024 World Circular Economy Forumu’nda farklı ülkelerden temsilcilerin de katılımıyla Türk tekstil sektörüne sürdürülebilirlik anlamında büyük fayda sağlayacak çeşitli forum ve çalıştaylarda yer aldık. Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliğimizin Başkan Yardımcıları ile Yönetim Kurulu Üyeleri 23-26 Nisan 2024 tarihlerinde Frankurt’ta düzenlenen TECHTEXTIL fuarına Birliğimizi temsilen katılım sağladı. GATHİB heyetimiz fuarda stant açan Türk firmaları ziyaret ederek kendilerine başarı dilediler. Hububat Birliğimiz Singapur’da düzenlenen prestijli fuarlardan FHA Food and Beverage fuarına katılarak Asya pazarında Bölge ihracatçılarımızın payını artırmayı hedefliyor. Ticaret Bakanlığı desteği ile Batı Afrika’da yeni pazar arayışlarını sürdüren Halı İhracatçıları Birliğimiz, Moritanya ve Senegal’e yönelik Sektörel Ticaret Heyeti düzenledi. Kuru Meyve Birliğimizin Ur-Ge projesinde de ilk eğitimimizi geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdik. Görüleceği üzere Birliklerimiz sahada özveriyle çalışıyor. Önümüzdeki dönemde dış ticaret rakamlarımızı daha da yukarı taşımak için üzerimize düşeni yapacağız” diye konuştu.