Erzurum’dan ihracat yapılan ülke sayısı 45’e çıktı

Erzurum’dan Eylül 2021 döneminde 18, yılın 9 ayında ise 45 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. Erzurum’dan 15 ülkeye yapılan ihracat değeri artarken, 17 ülkeyle yapılan ihracat değerinde düşüş görüldü. En yüksek değerde ihracat ABD’ye yapılırken, bu ülkeyi ihracat değeri yüksekliği kaydında Gürcistan, Kamerun, Hollanda, Azerbaycan, Irak, İran ve Katar izledi.

ERZURUM’DAN 4 KITADA 45 ÜLKEYE İHRACAT

Erzurum’dan Amerika Kıtasında 1, Avrupa Kıtasında 24, Asya Kıtasında 12, Afrika Kıtasında ise 8 ülkeye ihracat gerçekleştirildi. İlden ihracat yapılan ülke sayısı ağustos ayına göre yüzde 7.14 oranında artarak 42’den 43’e çıktı.

ÜLKE İHRACAT PAYLARI

TİM verileri üzerinden DOSİAD tarafından yapılan hesaplamalara göre, 9 ayda Erzurum’un ihracat değeri toplamında en fazla pay edinen ülke ABD oldu. İl ihracat değeri içinde ülke payları ABD bazında yüzde 23,06, Gürcistan bazında yüzde 20,16, Kamerun bazında yüzde 9,43, Hollanda ölçeğinde yüzde 8.76,  Azerbaycan ölçeğinde yüzde 6,59, Irak bazında yüzde 4.99, İran kaydında yüzde 4.78, Katar bazında ise yüzde 4.25 oldu.

15 ÜLKE İHRACATINDA ARTIŞ

Bu yılın 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre en yüksek oranda ihracatın arttığı ülke yine Kamerun oldu, bu ülkeyi Suriye izledi. 9 aylık bazda ihracat değeri artışı Kamerun’la yüzde 9116,6, Suriye’yle yüzde 4216, Nijerya ile yüzde 643.1, Fransa ile yüzde 399,1, Katar’la yüzde 178,0, Arnavutluk ile yüzde 319,3, Kuveyt ile yüzde 423,6, Gürcistan ile yüzde 58,4, ABD ile yüzde 56,0, KKTC ile yüzde 60.4, Bulgaristan ile de yüzde 279,1, Hollanda ile yüzde 113,4, Kosova ile yüzde 1.4, Rusya Federasyonu ile yüzde 190,4, Birleşik Krallıkla yüzde 747.6 olarak değerlendirildi.

17 ÜLKE İHRACATINDA DÜŞÜŞ

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre; 9 aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre 17 ülkeyle yapılan ihracatta düşüş kaydedildi. Düşüş oranları Almanya ile yüzde 52,7, Irak ile yüzde 48,0, Sırbistan ile yüzde 77,6, Ukrayna ile yüzde 84,4, Mısır ile yüzde 90,9, Fas ile yüzde 85,2, Macaristan ile yüzde 89,9, Libya ile yüzde 95.3, Avusturya ile yüzde 32.8, Azerbaycan ile yüzde 28,1, Romanya ile yüzde 68,8, Belçika ile yüzde 93.7, Yemenle yüzde 65,7, Yunanistan ile yüzde 94.3, Senegal ile yüzde 99.4, Somali ile yüzde 61.0, Polonya ile yüzde 20.0 oldu.

İHRCAT YAPILAN ÜLKELER VE KITALAR

Erzurum’dan ihracat gerçekleştirilen ülkeler; Amerika Kıtasında ABD; Avrupa Kıtasında 25 Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Birleşik Krallık, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Fransa, Gürcistan, Hollanda, İsveç, Kosova, İsrail, Kırgızistan, Macaristan, Malta, Kuzey Kıbrıs Türk Cum., Polonya, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Ukrayna, Yunanistan; Asya Kıtasında 12 BAE, Hindistan, Irak, İran, Katar, Kuveyt, Libya, Lübnan, Suriye, Umman, Ürdün, Yemen; Afrika kıtasında Fas, Gambiya, Gana, Kamerun, Mısır, Nijerya, Senegal, Somali olarak kaydedildi.

EYLÜL AYI İHRACAT DEĞERLERİ

TİM verilerine göre, Erzurum’dan bu yılın eylül döneminde 18 ülkeyle ihracat gerçekleştirildi. Dönemde Gürcistan’a 304,3 bin, ABD’ye 913,1 bin, Azerbaycan’a 96,0 bin, Irak’a 277,6 bin, Hollanda’ya 0,60 bin, Bulgaristan’a 109,8 bin, Fransa’ya 10,2 bin, Kamerun’a 16,5 bin, İran’a 906,3 bin, Rusya’ya 30,9 bin, İsrail’e 17,3 bin, Kırgızistan’a 575.8 bin, Somali’ye 184.1 bin, Polonya’ya 107.8 bin, Yemen’e 15.6 bin, Hindistan’a 8.6 bin, BAE’ye 8.3 bin, Macaristan’a 5.9 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

OCAK – EYLÜL DÖNEMİ

9 aylık düzeyde ABD’ye 6,2 milyon, Kamerun’a 2.5 milyon, Gürcistan’a 5,4 milyon, Azerbaycan’a 1.7 milyon, Irak’a 1,3 milyon, İran’a 1.2 milyon, Katar’a 1.1 milyon, Hollanda’ya 2.3 milyon,  Suriye’ye 736,1 bin, Fransa’ya 324,0 bin, Nijerya’ya 153.8 bin, Ürdün’e 163,5 bin, Almanya’ya 176,0 bin, Gana’ya 97.7 bin, Kuveyt’e 219,9 bin, Bulgaristan’a 403,9 bin, Ukrayna’ya 336,1 bin, Rusya’ya 441,1 bin, Mısır’a 56.5 bin, Gambiya’ya 46.0 bin, Malta’ya 37.3 bin, Kosova’ya 81,4 bin, İsveç’e 30,6 bin, Somali’ye 398,6 bin, Arnavutluk’a 22.5 bin, Birleşik Krallık’a 52,1 bin, Sırbistan’a 23,6 bin, Nijerya’ya 153.8 bin, KKTC’ye 19.0 bin. Fas’a 18.2 bin, BAE’ye 61,6 bin, Libya’ya 8.4 bin, Senegal’e 6.2 bin, Yunanistan’a 3.4 bin, Macaristan’a 6.6 bin, Avusturya’ya 0.97 bin, Romanya’ya 97.4 bin, Yemen’e 33,6 bin, Umman’a 4.6 bin, Bosna Hersek’e 4.3 bin, Belçika’ya 2.8 bin, Lübnan’a 19.5 bin, Romanya 97.4 bin, İsrail’e 38,3 bin, Kırgızistan’a 575.8 bin, Hindistan’a 8.6 bin, Umman’a 4.6 bin, Polonya’ya 107.8 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

MUŞ, EYLÜL AYI DIŞ TİCARET RAKAMLARINI DEĞERLENDİRDİ

Bakan Muş, ihracatın eylülde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30'luk artışla 20,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini belirterek, "Cumhuriyet tarihimizde ilk kez aylık bazda 20 milyar dolar eşiğini aşmış bulunmaktayız." dedi.

İhracatın, ülke ekonomisinin lokomotifi olmaya devam ettiğine dikkati çeken Muş, 2021 yılı boyunca ortaya konulan güçlü ihracat performansının eylül ayında da sürdüğünü söyledi.

Muş, ihracat rakamlarına ilişkin şu bilgileri verdi: "İhracatımız, geçtiğimiz yılın eylül ayına göre yüzde 30'luk artışla 20,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Yani Cumhuriyet tarihimizde ilk kez aylık bazda 20 milyar dolar eşiğini aşmış bulunmaktayız. Ayrıca son 12 aylık ihracat değerimiz 212,2 milyar dolarla yeni bir Cumhuriyet rekoru kırmayı başarmıştır. Bu değerle yıl sonu Orta Vadeli Program (OVP) hedefimiz olan 211 milyar doların da üzerine çıkmış oluyoruz. Bu, ihracat anlamında elde edilmiş çok büyük bir başarıdır. Bu başarı hikayesinin artarak devam edeceğine ve büyümeyi kalıcı kılacağına inancım tamdır."

Muş, ocak-eylül döneminde ise ihracatın geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında yüzde 36 artarak 161 milyar dolar olarak gerçekleştiğini bildirdi.

İTHALAT

Bakan Muş, ithalat verilerine ilişkin olarak da şunları söyledi:"İthalatımız, eylül ayında geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 12 artışla 23,4 milyar dolar olmuştur. Ocak-eylül dönemi ithalatımız, 2020'nin aynı dönemine göre yüzde 24 artışla 193,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Şu hususun memnuniyetle altını çizmek isterim ki 2021 yılı eylül ayında gerçekleşen 44,2 milyar dolar değerindeki ticaret hacmi en yüksek aylık dış ticaret hacmidir."

İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANI

Bir diğer önemli gösterge olan ihracatın ithalatı karşılama oranının, ocak-eylül döneminde geçen yıla göre 7,5 puan artışla yüzde 83,3'e yükseldiğine dikkati çeken Muş, bir zamanlar bu oranın yüzde 50'li seviyelerde olduğunu belirtti.

Eylül ayında ise ihracatın ithalatı karşılama oranının geçen yılın aynı ayına göre 12,2 puan artışla yüzde 88,9'a ulaştığını dile getiren Muş, dış ticaret açığının da ocak-eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 15 azalarak 32,4 milyar dolara gerilediğine işaret etti.

"FİNANSMAN İMKANLARI TEMİN EDİLECEK"

Bakan Muş, hükümet olarak önemli başarılara imza atarken ihracatçıların gösterdiği özverinin farkında olduklarını belirtti. İhracatçıların önündeki engelleri kaldırmak için var güçleriyle çalıştıklarını vurgulayan Muş, finansmana erişimin ihracatçıların en önemli meselelerinden birisi olduğunu bildiklerini söyledi.Bu noktada kolaylaştırıcı adımlar konusunda birtakım istişarelerde bulunduklarını belirten Muş, şunları kaydetti: "Neticede Sayın Cumhurbaşkanı'mızın 2 hafta önce müjdesini verdiği İhracatı Geliştirme Fonu'nu kurguladık. İşte bu fon ile tamamen ihracat odaklı ve sadece ihracatçılarımıza hizmet verecek bir finansman imkanını sunuyor olacağız. İhracatı Geliştirme Fonu, ihracatımızda yakaladığımız seviyeleri daha da yukarıya taşıyacak finansman imkanlarını temin edecektir. Birçok farklı kurumun el birliğiyle ortaya çıkacak bu güçlü yapı sayesinde, ihracatçılarımızın finansmana erişiminde teminat sorununu ortadan kaldıracağız. Ben bir kez daha bu yeni fonun, ki biz buna kısaca İGF diyoruz, ihracatçılarımıza hayırlı uğurlu olmasını temenni ediyorum. Benzer şekilde, ihracatçılarımıza finansman çeşitliliği sağlamak ve finansman kalitesini artırmak amacıyla Eximbank'ı yeniden yapılandırmayı planlıyoruz. Bu yeniden yapılandırma OVP'ye dahil edilmiş olup bu konudaki kanun değişikliği çalışmaları, halihazırda Meclis'imizin gündemindedir. Eximbank'ın yeniden yapılandırılmasıyla daha güçlü bir altyapıya sahip, daha rekabetçi ve nitelikli hizmet sunan bir kurum ortaya çıkacaktır."

GÜÇLÜ İVME

Ekonominin 2021 yılında yakaladığı güçlü ivmenin devam ettiğine işaret eden Muş, OECD'nin son raporunda Türkiye'nin 2021 yılı büyüme tahmininin yüzde 5,7'den yüzde 8,4'e çıkarıldığını, önemli bir kredi derecelendirme kuruluşunun da Türkiye'ye yönelik 2021 yılı ekonomik büyüme tahminini yüzde 8,6'ya yükselttiğini anımsattı. Muş, büyümeye sadece rakamsal olarak bakmadıklarını ve büyümenin niteliğine de önem verdiklerini söyledi.

Muş, küresel ekonomiye ilişkin beklentilerin, ülkenin ekonomik performansındaki olumlu ivmenin ve devler ligine doğru ilerleyişinin süreceğine işaret ettiğini belirterek, öncü göstergelerin gelecek dönemde de ekonomideki bu olumlu ivmenin devam edeceğini ortaya koyduğuna işaret etti.

 ENFLASYON KÜRESEL SORUN

Küresel ekonomideki talep artışı, artan navlun fiyatları, konteyner tedarikindeki sıkıntılar ve kuraklık gibi etkenlerin küresel girdi fiyatlarını üst seviyelere çıkardığını anımsatan Muş, "ABD'de ağustos ayında açıklanan rekor üretici fiyat endeksinin (ÜFE) ardından, Avrupa Birliği'nde de ÜFE yüzde 12'ye yükselerek 20 yılın zirvesine çıkmıştır. Petrol fiyatları son üç yılın zirvesine çıkarak 80 dolar seviyelerini görmüştür. Önümüzdeki aylarda Avrupa'nın 70'li yıllardaki petrol krizinden belki de daha ağır bir doğal gaz sorunu yaşayacağı ortadadır. Dünya ekonomisiyle bütünleşmiş ülkemizin de küresel gelişmelerden etkilenmemesi mümkün değildir. Geldiğimiz noktada enflasyon artışı, küresel bir sorun olarak karşımızda durmaktadır." diye konuştu.

Bakan Muş, dünyadaki bu gelişmelerin son dönemde Türkiye'de yaşanan fiyat artışlarındaki etkisini göz ardı edemeyeceklerini ifade ederek, Bakanlık olarak piyasada haksız fiyat artışları yapıldığına ilişkin iddiaları içeren bazı şikayetler aldıklarını anımsattı.

"İŞİNİ DÜRÜST YAPAN İŞLETMELER DENETİMDEN MEMNUN"

Vatandaşlardan gelen bu başvurulara Bakanlık olarak kayıtsız kalmadıklarını ve derhal harekete geçtiklerini bildiren Muş, şunları belirtti: "Bu kapsamda, ticaret il müdürlüklerimiz vasıtasıyla 81 ilimizde rutin olarak yaptığımız denetimleri daha da sıkılaştırdık. Tüm denetim elemanlarımızı seferber ederek özellikle gıda, sebze ve meyvede arz talep dengesiyle uyuşmayan haksız ve manipülatif fiyat artışlarını incelemeye aldık. Buna ilave olarak, Bakanlığımıza bağlı olan Rehberlik ve Teftiş Başkanlığımızı harekete geçirerek, sebze ve meyve hallerinde incelemeler başlattık. İlk etapta 9 büyükşehrimizde bulunan 10 toptancı halinde inceleme yapmak üzere müfettiş görevlendirmesi yaptık. Daha sonraki süreçte 5 zincir marketle ilgili yine müfettişleri göndermek suretiyle bir inceleme sürecini başlattık. Keza bir başka sektör olan otomotivde de bir adım attık. ÖTV matrah değişikliği kaynaklı indirimleri, çeşitli usulsüzlüklerle fiyatlara yansıtmayanlara ilişkin teftiş başkanlığımızı harekete geçirdik. Bu çerçevede, piyasayı bozucu faaliyette bulunanlara karşı gereken tedbirleri aldık ve almaya devam ediyoruz."

Kanunlara riayet eden, işini dürüst yapan işletmelerin ve esnafın denetimlerden memnun olduğunu gördüklerine işaret eden Muş, şöyle konuştu: "Zira burada yaptığımız denetimler, hiçbir surette serbest piyasa koşullarına müdahale şeklinde olmamıştır ve olmayacaktır. Özellikle son dönemlerde yaptığımız denetimleri 'Polisiye tedbirlerle fiyatları düşürmeye çalışıyorlar' şeklinde lanse etmeye çalışan bazı art niyetli çevrelerin olduğunu görüyoruz. Bugüne kadar haksız yorumlarla 'Neden denetleme yapılmıyor?' diyen bazı muhalif çevrelerin, bugün 'Niçin denetleme yapıyorsunuz?' yaygarası koparmasının bizim açımızdan hiçbir kıymetiharbiyesi yoktur. Zira bu çevrelerin derdi, vatandaşımızın aşı, ekmeği ve refahı değil, kendilerinin siyasi rant elde etme çabasıdır. Şunu anlamakta zorlanıyoruz, kamunun denetleme yetkisini kullanmasından kim, neden rahatsız olur? Yapılan denetimler, polisiye tedbirlerle fiyatları düşürme çabası değildir. Kamunun denetleme görevini yerine getirmesidir. Ticari ve ekonomik faaliyetlerin hukuka uygun şekilde yapılmasını sağlamaktır. Biz Ticaret Bakanlığı olarak denetim sorumluluğumuzu yerine getiriyoruz. Bu bizim hem görevimiz hem de sorumluluğumuz. Tarım ve Orman Bakanlığımız tarımsal üretim noktasında, Hazine ve Maliye Bakanlığımız ile Merkez Bankamız enflasyonla mücadele noktasında bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da gereken çalışmaları yapmaya devam edecektir."

Bakanlık olarak, dış ticaret politikasını 20-30 yıllık beklentileri dikkate alarak şekillendirdiklerini ifade eden Muş, AB pazarında gösterilen başarıyı, uzak pazarlarda da özel sektörle el ele vererek süratle yakalayacaklarını söyledi.

SALGIN DÖNEMİ

Muş, Kovid-19 sonrası dönemde küresel tedarik zincirlerinde yaşanan değişim neticesinde dünyaca ünlü markaların yatırımlarını Uzak Doğu'dan Türkiye'ye kaydırdığını belirterek, şöyle devam etti:

"Geçtiğimiz günlerde Fransa Dış Ticaret ve Yatırım Bakanı ile JETCO toplantısı vesilesiyle İstanbul'da fevkalade verimli bir görüşme gerçekleştirdik. Bu görüşmede çok sayıda Fransız şirketinin Türkiye'de yatırım yapma hazırlığında olduğunu öğrendim. Dolayısıyla Türkiye'ye yönelik ciddi bir yatırım iştahının olduğunu memnuniyetle görüyoruz."

Muş, Türkiye'nin yabancı yatırımcılar için güvenilir bir ortak, küresel tedarik zincirlerinde de güvenli bir liman olma özelliğini korumaya devam edeceğine dikkati çekti.

Küresel ticaretin de en önemli gündem maddelerinden birinin iklim değişikliği ve buna bağlı olarak giderek önem kazanan yeşil dönüşüm olduğunu belirten Muş, gelecek kuşaklara daha yaşanabilir bir dünya ve sürdürülebilir bir ekosistem bırakabilmek için Türkiye olarak sorumluluklarının farkında olduklarını söyledi.

Muş, kasımda Glasgow'da gerçekleştirilecek İklim Değişikliği Zirvesi öncesinde Paris İklim Anlaşması'nın onay sürecinin tamamlanacağını bildirdi.

Avrupa Yeşil Mutabakatı'na uyum için kapsamlı bir eylem planını da yakın tarihte hazırladıklarını anımsatan Muş, "Ülke olarak daha sürdürülebilir bir dünya için elimizi taşın altına koyuyoruz ve koymaya devam edeceğiz. İklim değişikliği politikalarının birçok alanda yansımaları olmaktadır. Üretimden ihracata kadar çeşitli alanlarda ciddi bir yapısal dönüşüm gerçekleştirilecektir. Hükümet olarak özel sektörümüzle el ele vererek, değişen küresel tercih ve önceliklerle daha uyumlu ve daha rekabetçi bir ekonomiye geçiş sağlayacağız." değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Muş, doğaya en fazla zararı veren ülkelerin en fazla yükü sırtlanması gerektiği kanaatinde olduklarını belirterek, taleplerinin iklim değişikliğiyle mücadelede devletler arasında hakkaniyete dayalı bir yük paylaşımının yapılması olduğunu kaydetti.

TİM Başkanı İsmail Gülle "İhracatçılarımız sayesinde, küresel krizlerde, üretimini aksatmamayı, siparişleri yetiştirmeyi başaran tek ülke olarak öne çıktık. Dünya bunun farkında. Fuarlarımızda görüyoruz ki, yabancılar sırada bekliyor. Şu an tam kapasite çalışmamız, gelen taleplere yetişemememiz daha başlangıç... Son 12 ayda 212,2 milyar dolar ihracat gerçekleştirerek yıllık ihracat hedefimiz olan 211 milyar dolara aşmayı başardık. Böylelikle Orta Vadeli Program hedefini şimdiden yakalamış olduk. Son 13 ayın 11'inde ihracat rekorları kırdık. İnşallah 2026'da, 5 sene gibi kısa bir sürede 300 milyar dolara ulaşacağız" dedi.

GÜLLE’NİN DEĞERLENDİRMESİ

Türk bayrağını dünyanın dört bir yanında dalgalandırma başarısı göstererek bu yıla da rekorlarla başlayan Türk ihracatçısı, pandemi sebebiyle küresel ticarette yaşanan talep daralmasına her ay ihracat rekorlarını yeniliyor.  'Dış Ticaret Fazlası Veren Türkiye' hedefi için çalışmalarını tüm hızıyla sürdüren 61 İhracatçı Birliği, 27 sektör ile 100 bin ihracatçının tek çatı kuruluşu olan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un katılımıyla eylül ayına ait dış ticaret verilerini, Ankara'da düzenlediği toplantıyla açıkladı. Rekorlara doymayan ve temmuzda son 12 aylık verilere göre 200 milyar doları geçerek tarihe adını altın harflerle yazdıran Türk ihracatçısı, her ay olduğu gibi eylülde de tarihî başarıya imza attı. İhracat ailesi, eylülde ilk defa bir ayda 20 milyar dolar eşiğini geçti. Genel Ticaret Sistemi'ne (GTS) göre; eylül ayında ihracat, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 30'luk artışla, 20 milyar 783 milyon dolara ulaştı. Böylelikle tüm zamanların aylık ihracat rekoru kırıldı. Yılın ilk 9 ayında, yüzde 36'lık artışla da 161 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türk ihracatçısı, son 12 ayda 212,2 milyar dolarlık ihracatla da 211 milyar dolarlık yıllık hedefini aştı.