Erzurum’dan 11 ayda 57.8 milyon dolarlık ihracat

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Kasım 2024 dönemi ihracat verilerini açıkladı. Erzurum’da Kasım ayında 4,5 milyon, bu yılın 11 ayında 57 milyon 808 bin dolar değerinde ihracat gerçekleştirildi. İlden bu yılın Kasım ayında yapılan ihracat 2024 yılı Ekim ayına göre yüzde 5,87 oranında arttı.

ERZURUM 2023 – 2024 YILLIK DEĞİŞİM

Erzurum’dan bu yılın Ocak – Kasım ayında 57 milyon 808 milyon dolarlık ihracat kaydedildiği bildirildi. İlden 11 ayda gerçekleştirilen ihracat, 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 138,3 oranında artış gösterdi. Erzurum’dan Kasım 2023’te 2,9; 11 aylık kayıtta ise 24,2 milyon dolarlık ihracat yapılmıştı.

ERZURUM 11 AYLIK DAĞILIM

Erzurum’dan Ocak’ta 3.1, Şubatta 2.9, Martta 2.6, Nisanda 2.9, Mayıs ayında 6.2, Haziran ayında 8.2, Temmuz ayında 7.8, Ağustos ayında 7.9, Eylül ayında 6.9, Ekim ayında 4.3, Kasımda 4.5 milyon dolar olmak üzere 11 aylık toplamda 57 milyon 808 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

KASIM AYI BÖLGESEL VERİLER

2024 Kasım döneminde Erzurum’dan 4 milyon 580 bin, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 8 milyon 82 bin, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 15 milyon 623 bin, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 83 milyon 531 bin dolar değerinde ihracat yapıldı.

11 AYLIK BÖLGESEL VERİLER

2024 Ocak - Kasım döneminde Erzurum’dan 57 milyon 808 bin, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinden 89 milyon 842 bin, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illerinden 201 milyon 202 bin, Doğu Anadolu Bölgesi illerinden ise 933 milyon 598 bin dolar değerinde ihracat kaydedildi.

ERZURUM’UN PAYI

DOSİAD araştırması sonuçlarına göre; 2024 Ocak - Kasım döneminde Erzurum’dan kaydedilen ihracat değeri, KUDAKA İstatistik Bölgesi illerinde yüzde 64,34, Kuzeydoğu Anadolu istatistik Bölgesi illeri toplamında yüzde 28,73, Doğu Anadolu Bölgesi illeri toplamında ise yüzde 6,19’luk pay edindi.

TİM: KASIM AYI İHRACATI 22,3 MİLYAR DOLAR OLDU

En fazla ihracat yapan sektörler arasında otomotiv 3 milyar 240 milyon dolarla kasım ayında da liderliğini sürdürdü. Otomotivi, 2 milyar 540 milyon dolarla kimya, 1 milyar 490 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon takip etti.

GÜLTEPE’NİN AÇIKLAMASI

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: 2024 yılı için 264 milyar dolarlık ihracat hedefimiz bulunuyordu. 264 milyar dolar olmasa bile yılı yaklaşık bir rakamda tamamlayacağımıza inanıyorum.

Türkiye'nin kasım ayı ihracatı 22,3 milyar dolar oldu. Ocak-Kasım dönemindeki 11 aylık ihracat 238,5 milyar dolar, son 12 aylık ihracat ise 261,5 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti.

DALGALI SEYİR

Kasım ayı dış ticaret verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe tarafından Ankara'da açıklandı. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, aylık ihracat verilerinin bu yıl dalgalı bir seyir izlediğini hatırlattı. 11 ayın yedisini artıda, kasımla birlikte dört ayı ekside tamamladıklarını bildiren Gültepe, şöyle devam etti:

“Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre, kasım ayında 22,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdik. Geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,1 eksideyiz. Ocak-Kasım dönemini kapsayan 11 aylık ihracatımız 238,5 milyar dolara, son 12 aylık ihracatımız ise 261,5 milyar dolara ulaştı. 11 aylık ihracatta yüzde 2,5, 12 aylık ihracatta yüzde 2,3 artıdayız. Hizmet ihracatında da dokuz aylık veriler elimizde. Dokuz aylık hizmet ihracatımız yüzde 7,4 artışla 86,4 milyar dolara ulaştı. Hizmet İhracatçıları Birliğimizin tahminine göre Ekim ve Kasım aylarında toplam 20,5 milyar dolarlık hizmet ihracatı gerçekleştirdik. Böylelikle, hizmet ihracatında 11 ayda 107 milyar doları aşacağımızı öngörüyoruz.

KASIMDA 17 SEKTÖR İHRACATINI ARTIRDI, 9 SEKTÖRDE DÜŞÜŞ YAŞANDI

Mal ihracatımıza sektörler özelinde baktığımızda otomotiv, 3 milyar 240 milyon dolarla yine ilk sırada yer alıyor. Otomotivi, 2 milyar 540 milyon dolarla kimya, 1 milyar 490 milyon dolarla hazır giyim, 1 milyar 460 milyon dolarla elektrik-elektronik ve 1 milyar 260 milyon dolarla çelik takip ediyor. Geçen ay 17 sektörümüz ihracatını artırırken, 9 sektörümüzde düşüş yaşandı. Zeytin ve zeytinyağı yüzde 57 ile oransal olarak ihracatını en fazla artıran sektörümüz oldu. Fındıkta yüzde 38, savunma ve havacılıkta yüzde 32, su ürünleri ve hayvansal mamullerde yüzde 19, tütünde yüzde 17 ihracat artışı kaydettik. Müvecher ise yüzde 46 ile geçen ay oransal olarak ihracatı en çok daralan sektörümüz oldu. Firmaların yasal merkezini baz alan TİM verilerine göre geçen ay 47 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan beş ilimiz, İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir, Ankara şeklinde sıralandı. Kasımda bin 306 firmamız ilk kez ihracat yaptı. Kilogram birim değerimiz geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11 artışla artışla 1,37 dolara ulaşırken, parite nedeniyle 121,5 milyon dolarlık bir kaybımız oldu.”

KASIMDA AB ÜLKELERİNE 9,4 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT YAPILDI

Mustafa Gültepe, en çok ihracat yapılan ülkelerin Almanya, ABD, Birleşik Krallık, Irak ve İtalya şeklinde sıralandığını bildirdi. 43 ülkede yüzde 50'nin, 96 ülkede yüzde 10'un üzerinde ihracat artışı kaydettiklerini anlatan Gültepe, “Genel tabloda ise 120 ülkeye ihracatımızı artırdık. En çok ihracat yaptığımız ülke grupları arasında Avrupa Birliği (AB), 9,4 milyar dolarla yine ilk sırada yer aldı.” dedi.

HIZIMIZI KESEN ENGELLER KALDIRILIRSA 2025'TE 280 MİLYAR DOLARLIK HEDEFE KOŞABİLİRİZ

11 aylık ihracatta yüzde 2,5 artıda olduklarını belirten Mustafa Gültepe, 2024 için aslında çok daha fazlasını arzu ettiklerini söyledi. Gültepe sözlerini şöyle noktaladı:

“2028 hedeflerimize ulaşabilmemiz için ihracatımızı her yıl çift haneli büyütebilmeliyiz. Ancak Avrupa başta olmak üzere küresel pazarlarda talebin yavaş seyretmesi bu yıl bize olumsuz yansıdı.Ama asıl sorun rekabetçiliğimizi kaybetmemizden kaynaklandı. Eğer rekabetçiliğimizi koruyabilseydik bugün burada çok farklı rakamları konuşuyor olabilirdik. Biz 2025'le birlikte bu sorunların aşılacağını umut ediyoruz. Hızımızı kesen engeller kaldırılırsa önümüzdeki yıl 280 milyar dolarlık hedefe emin adımlarla koşabiliriz.”

BOLAT VERİLERİ DEĞERLENDİRDİ

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, yılın 11 ayında mal ihracatının yüzde 2,5 artışla 238,5 milyar dolar olduğunu belirtti.

Bolat, Ticaret Bakanlığı konferans salonunda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında, kasım ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çizdiği vizyon kapsamında yatırımı, üretimi, istihdamı ve ihracatı artırmayı, cari açığı sürdürülebilir şekilde azaltmayı hedeflediklerini aktaran Bolat, bu doğrultuda dengeli ekonomik büyüme ve refah artışı sağlamak üzere çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.

Bolat, ihracattaki artış ve ithalattaki düşüşün bir taraftan ekonomik büyümeye katkı verdiğini, diğer taraftan makro-finansal riskleri azaltarak enflasyonun düşürülmesi sürecini başarıyla desteklediğini bildirdi.

Bu yılın 11 ayında mal ve hizmetler ihracatında artış ve ithalatta azalış olduğuna işaret eden Bolat, böylece dış ticaret ve cari işlemler açığının hızla azaltılması başarısına zorlu dünya ekonomik şartlar altında ulaştıklarını belirtti.

Bolat, zorlu küresel konjonktüre rağmen Türkiye'nin kararlılıkla uyguladığı ekonomik programın olumlu sonuçlarını almaya devam ettiğini söyledi.

 "GENEL VE 11 AYLIK TOPLAMDA MAL İHRACATIMIZDAKİ ARTIŞ SÜRECİ DEVAM ETMEKTEDİR"

Bu yılın 9 ayında milli gelirin yüzde 3,2 büyüme kaydettiğini belirten Bolat, "Buradan çıkan sonuç şudur: Tam 17 çeyrektir, yani 4 yıldan fazla bir süredir kesintisiz büyüme kaydetme başarımız vardır." dedi.

Bolat, kasım ayı dış ticaret verilerine ilişkin de bilgi vererek, "Kasımda ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,1 oranında sınırlı bir azalışla 22,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Geçen yıl 23 milyar dolarlık yüksek baz etkisi olan ihracat rakamına göre sınırlı bir azalış söz konusudur. Genel ve 11 aylık toplamda mal ihracatımızdaki artış süreci devam etmektedir." diye konuştu.

İhracattaki sınırlı azalışın nedenlerini de değerlendiren Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Birincisi, enerji ürünleri ve altın ihracatındaki düşüş. Eylül, ekim ve kasım aylarında brent ve ham petrol fiyatlarının geçen yılki ortalamaların oldukça altında gerçekleştiğini görüyoruz. Bu yıl kasımda brent petrol ortalaması 73 dolardı, geçen yıl 83 dolardı. Aşağı yukarı yüzde 13'lük düşüş söz konusu. Bu, ithalatımız için iyi çünkü biz petrol ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 85'ini ithalat yoluyla karşılayan bir ülkeyiz ancak aynı zamanda petrol işleyerek satan bir ülkeyiz. Bu noktada petrol fiyatının düşmesi bizim enerji ihracatımızın da son 3 aydır azalmasını beraberinde getirdi. Türkiye'nin ikinci büyük rafinerisinin yaklaşık 2,5 ay bakımda olması da bu 3 ayda yaklaşık 500 milyon dolar bir kayıp verdi."

Bolat, altın ihracatındaki dalgalanmalar ile avro ve dolar paritesindeki gerilemelerin de ihracat üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturduğunu söyledi.

"YILIN 11 AYINDA İTHALATIMIZ YÜZDE 6,4 AZALIŞLA 311,7 MİLYAR DOLARA GERİLEDİ"

Kasımda ithalatın yüzde 2,4'lük sınırlı bir artışla 29,6 milyar dolar olduğunu bildiren Bolat, bunun da altın, enerji ve demir-çelik ürünleri ithalatından kaynaklandığını aktardı.

Bolat, ocak-kasım döneminde ihracat rakamlarına ilişkin olarak ise şunları kaydetti:

"Bu yılın 11 ayında mal ihracatımız yüzde 2,5 artışla 238,5 milyar dolar oldu, mal ihracatında net 5,8 milyar dolar artış sağlandı. Ocak-kasım döneminde ithalatımız yüzde 6,4 azalışla 311,7 milyar dolara geriledi, 21,2 milyar dolar azaldı. İşte ihracattaki artış, ithalattaki azalışla dış ticaret sektörü olarak Türkiye'nin yüzde 3,2'lik 9 aylık büyüme oranına net 2,2 puan katkı yapmış olduk."

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, son bir yılda mal ithalatının 24,8 milyar dolar gerilediğini belirterek, "Bunun anlamı, dış ticaret açığımız son bir yılda yaklaşık 30,6 azaldı ve 79,3 milyar dolara geriledi." dedi.

Kasımda yıllıklandırılmış ihracatın geçen yılın aynı döneminde yüzde 2,3 arttığını bildiren Bolat, son bir yılda mal ihracatında 5,9 milyar dolarlık net artış sağlandığını söyledi.

Bolat, kasım ayı itibarıyla mal ithalatının yüzde 6,8 azalışla 340,8 milyar dolar olduğunu aktararak, "Böylece son bir yılda mal ithalatımız 24,8 milyar dolar geriledi. Bunun anlamı, dış ticaret açığımız son bir yılda yaklaşık 30,6 azaldı ve 79,3 milyar dolara geriledi." diye konuştu.

Hedeflerinin bu yıl bu açığı 80 milyar doların altında tutmak olduğuna işaret eden Bolat, kasım ayı itibariyle son bir yılda ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 76,7'ye yükseldiğini söyledi.

"OTOMOTİV, DEMİR-ÇELİK, DEMİR DIŞI METALLER VE KİMYEVİ MADDE İHRACATINDA CİDDİ ARTIŞLAR VAR"

Bolat, ocak-kasım döneminde ihracatta en fazla artış ve azalış gösteren sektörler hakkında da bilgi verdi. Otomotiv sektörünün 2,3 milyar dolar artışla ilk sırada yer aldığını belirten Bolat, bu sektörü 1,1 milyar dolar artışla çelik, 719 milyon dolarla fındık ve mamulleri, 511 milyon dolarla elektrik ve elektronik ve 500 milyon dolarla kimyevi maddelerin takip ettiğini bildirdi. Bolat, ocak-kasım dönemi ihracatında en fazla azalış gösteren 5 sektörün, 719 milyon dolarla hazır giyim ve konfeksiyon, 638 milyon dolarla zeytin ve zeytinyağı, 558 milyon dolarla mücevher ve altın, 187 milyon dolarla çimento, cam ve seramik ve 137 milyon dolarla deri mamulleri olduğunu ifade etti.

İthalatı en fazla azalan sektörün 10 milyar dolarla altın-mücevher olduğunu aktaran Bolat, bu sektörü, hububat, otomotiv, elektrik ve elektronik, makine ve aksamlarının takip ettiğini söyledi.

Bolat, 11 ayda ithalatı en çok artış gösteren sektörün 855 milyon dolarla savunma ve havacılık sanayi olduğunu, bu sektörü 639 milyon dolar artışla hazır giyim ve konfeksiyon, 181 milyon dolarla deri ve deri mamulleri, 135 milyon dolarla iklimlendirme sanayi ve 129 milyon dolarla diğer sanayi ürünlerinin izlediğini belirtti.

Otomotiv, demir-çelik, demir dışı metaller ve kimyevi madde ihracatında ciddi artışların olduğunu anlatan Bolat, ihracatı geçen yıla göre azalan tekstilde kasım ayında artış olduğunu, konfeksiyon sektörü ihracatının da kasım ayında yüzde 8 artığını bildirdi.

Bolat, konfeksiyon sanayi, tekstil ve demir-çelik sektörlerinde canlanma olduğunu söyledi.

Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı Avrupa Birliği'ne (AB) yapılan ihracatın ocak-kasım döneminde yüzde 4 artığını aktaran Bolat, birliğe yapılan ihracatta 100 milyar dolara yaklaşıldığını anlattı.

Bolat, aynı dönemde AB'den yapılan ithalatın yüzde 9,6 azaldığına işaret ederek, ocak-kasım döneminde en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülkenin Almanya, ABD, Birleşik Krallık, Irak ve İtalya olduğunu belirtti.

İslam İşbirliği Teşkilatı üyelerine yapılan ihracatın 11 ayda yüzde 6,2 artarak 63,2 milyar dolara çıktığını ifade eden Bolat, "Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerine yüzde 12,3 artışla 14,2 milyar dolar, AB üyesi olmayan Balkan ülkelerine 17,5 artışla 4,9 milyar dolar ihracat yaptık." dedi.

"İHRACATIN EN ÇOK AZALDIĞI ÜLKE 3,5 MİLYAR DOLARLA İSRAİL OLDU"

Bolat, 11 ayda ihracatta en çok artış gösteren ülkelerin sırasıyla, 2,5 milyar dolarla İngiltere, 1,3 milyar dolarla Suudi Arabistan, 1,3 milyar dolarla ABD, 843 milyon dolarla Hollanda ve 803 milyon dolarla da Mısır olduğunu söyledi.

İhracatın en çok azaldığı ülkelerin ise 3,5 milyar dolarla İsrail, 2,1 milyar dolarla Rusya, 632 milyon dolarla Almanya olduğunu aktaran Bolat, bu ülkeleri sırasıyla 569 milyon dolarla İsviçre ve 466 milyon dolarla Libya'nın izlediğini belirtti.

Bolat, ithalatında en çok düşüş gösteren ülkenin 9,1 milyar dolarla İsviçre olduğunu ifade etti.

"EKİMDE CARİ İŞLEMLERDE FAZLA VERECEĞİZ"

Hizmetler ihracatının 2002'de sadece 14 milyar dolar olduğunu bildiren Bolat, geçen yıl sonunda hizmetler ihracatının 106 milyar dolarla rekor kırdığını anımsattı.

Bolat, bu yıl söz konusu ihracatta 110 milyar dolarlık hedef belirlendiğine dikkati çekerek, "Ödemeler dengesi eylül itibarıyla açıklandı. 9 ayda hizmetler ihracatımız yüzde 7,4 artış göstererek 86,4 milyar dolara yükseldi. Bakanlığımızın hesaplamalarına göre tahminimiz, ocak-kasım döneminde hizmetler ihracatımız yaklaşık yüzde 7 artışla 104,6 milyar dolara ulaşacak. Yıllıklandırılmış bazda eylülde 112 milyar dolar ihracatımız vardı, kasım itibarıyla bunun 112,8 milyar dolara yükseleceğini tahmin ediyoruz." diye konuştu.

Cari işlemler açığındaki azalışa işaret eden Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Mayıs 2023'te 55,6 milyar dolar olan yıllıklandırılmış cari işlemler açığımız 46 milyar dolar azalmış ve son 33 ayın en düşük seviyesi olan 9,7 milyar dolara gerilemiştir. Bakanlığımız tahminlerimize göre ekim ayında da cari işlemlerde fazla vereceğiz. Böylece 5 ay üst üste cari işlemlerde fazla vermiş olacağız. Kasım ayı tahminimize göre yıllıklandırılmış cari işlemler açığını 9-9,5 milyar dolar aralığında görebilme ümidimiz var."

"ÖNÜMÜZDEKİ YILDA DA YENİ PROGRAMLAR, İHRACAT TEŞVİKLERİ AÇIKLAYACAĞIZ"

Bolat, ihracatçılara ilave destek ve kaynak noktasında Hazine ve Maliye Bakanlığı ile çalışmalar yürüttüklerini bildirerek, şunları kaydetti:

"Merkez Bankasının yoğun çalışma ve gayretleriyle gelecek yılın başlarında finans maliyetinin düşürülmesi konusunda size olumlu bir haber verme gayreti içerisindeyiz. Diğer desteklerimiz de devam ediyor. İhracatı Geliştirme AŞ kefaleti 88 milyar liraya ulaştı. Eximbankın verdiği krediler ve ihracat sigorta garantisi 50 milyar dolar ulaşacak. Hazine Maliye Bakanlığımız kurumlar vergisinde 5 puan indirim uyguluyor. Biz yeşil dönüşüme uyum için Responsible/Sorumluluk Desteği'ni başlattık. Firma başına 10 milyon liraya kadar 5 yıl için bu desteği hibe olarak vereceğiz. Önümüzdeki yılda da yeni programlar, ihracat teşvikleri açıklayacağız. Dünyada jeopolitik sıkıntıların, savaşların olduğu, ekonomik büyümenin durgunluktan çıkamadığı, uluslararası ticaretteki aşırı korumacı uygulamaların had safhaya ulaştığı bu ortamda, Türkiye'nin mal ve hizmet ihracatçılarıyla gösterdikleri başarıdan dolayı iftihar ediyoruz. Bakanlık olarak Türkiye Yüzyılı'nı 'Ticaretin Yüzyılı' yapmak, dış ticaret açığını azaltarak ekonomik büyümeye katkı sunmak, daha fazla büyüme ve istihdam sağlamak için var gücümüzle çalışacağız."