Erzurum Türkiye ortalamasını geçti

TÜİK istatistiklerle Aile verilerini paylaştı. 2008 – 2023 yıllarını kapsayan ve ADNKS verileri üzerinden kaydedilen sonuçlara göre Erzurum’da ortalama hane halkı büyüklüğü 3.48 kişi oldu. İl hane halkı ortalama büyüklüğü düzeyinde 3.14 olan Türkiye ortalamasını geçti.

ERZURUM DEĞİŞİM ORANLARI

Erzurum’da 2023 hane halkı büyüklüğü 2008 yılına göre 1.52, 2022 yılına göre de 0,03 kişi azaldı. İlde refah düzeyi artışı, yaşam tercihlerindeki değişim, ata erkil aile yapısının terkedilmesi sebebiyle hane halkı sayısı ortalaması gerilemesini sürdürdü.

2008 – 2023 ERZURUM VERİLERİ

TÜİK ADNKS verileri kaydında Erzurum’da hane halkı büyüklüğü ortalaması kişi sayısı olarak 2008’de 5, 2009’da 4.90, 2010’da 4.80, 2011’de 4.72, 2012’de 4.57, 2013’te 4.37, 2014 yılında 4.21, 2015 yılında 4.08, 2016’da 3.99, 2017 yılında 3.92, 2018’de 3.87, 2019’da 3.81, 2020 yılında 3.75, 2021’de 3.65, 2022’de 3.51 ve 2023’te ise 3.48 olarak tespit edildi.

BÖLGESEL SONUÇLAR

Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan 14 il içinde en yüksek hane halkı sayısı 4.45 kişiyle Hakkari’de, en düşük hane halkı sayısı ise 2.63 kişiyle Tunceli ilinde belirlendi. Erzurum 3.48 kişilik hane halkı ortalama büyüklüğüyle bölge illeri sıralamasında 8’inci sırayı aldı.

BÖLGE İLLERİ DAĞILIMI

Hane Halkı ortalama büyüklüğü; Muş’ta 4.34, Ağrı’da 4.31, Van’da 4.27, Bitlis’te 4.05, Iğdır’da 3.80, Kars’ta 3.58, Erzurum’da 3.48, Bingöl’de 3.40, Elazığ’da 3.13, Malatya7da 3.13, Ardahan’da 3.07, Erzincan’da 2.86, Tunceli’de ise 2.63 kişi olarak kaydedildi.

İSTATİSTİKLERLE AİLE, 2023

Ortalama hanehalkı büyüklüğü 3,14 oldu. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2023 yılında 3,14 kişiye düştüğü görüldü.

İLLER

Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il Şırnak oldu

Türkiye'de 2023 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 4,86 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,67 kişi ile Şanlıurfa ve 4,61 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,54 kişi ile Çanakkale oldu. Bu ili, 2,60 kişi ile Giresun ve 2,61 kişi ile Balıkesir izledi.

TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANI ARTTI

 ADNKS sonuçlarına göre, 2015 yılında yüzde 14,4 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2023 yılında yüzde 19,7'ye yükseldiği görüldü.

GENİŞ AİLE

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranında azalma görüldü

 Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2015 yılında yüzde 66,9 iken 2023 yılında yüzde 63,8'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2015 yılında yüzde 16,5 iken 2023 yılında yüzde 13,2'ye düştü.

 Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranı arttı

 Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranında artış olduğu gözlendi. Söz konusu hanehalklarının oranı 2015 yılında yüzde 2,2 iken 2023 yılında yüzde 3,3'e yükseldi.

 TEK KİŞİLİK HANEHALKLARININ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL GÜMÜŞHANE OLDU

 İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2023 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 30,4 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini yüzde 29,2 ile Tunceli ve yüzde 29 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 11,1 ile Batman oldu. Bu ili yüzde 11,8 ile Van ve yüzde 11,9 ile Diyarbakır izledi.

 İLLER TEK ÇEKİRDEK AİLE

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Gaziantep oldu

 Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında yüzde 72,2 ile Gaziantep oldu. Gaziantep ilini yüzde 71,7 ile Diyarbakır ve yüzde 71,6 ile Şanlıurfa takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 50,8 ile Gümüşhane oldu. Gümüşhane ilini yüzde 50,9 ile Tunceli ve yüzde 54,1 ile Artvin izledi.

HANEHALKLARININ YÜZDE 10,6'SINI TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLARI OLUŞTURDU

 Türkiye'de 2023 yılında toplam hanehalklarının yüzde 10,6'sını tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının yüzde 2,4'ünü baba ve çocuklardan oluşan, yüzde 8,2'sini ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.

 Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Elazığ oldu

 Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında yüzde 13,2 ile Elazığ oldu. Bu ili, yüzde 12,9 ile Bingöl ve yüzde 12,7 ile Adana illeri izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 7,4 ile Ardahan, yüzde 8 ile Kars ve yüzde 8,1 ile Yozgat oldu.

 Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 10,3 ile Elazığ, yüzde 10,2 ile Bingöl, yüzde 9,9 ile Adana olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 5,2 ile Ardahan, yüzde 6 ile Kars ve Yozgat oldu.

 Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 3,6 ile Kilis ve Malatya, yüzde 3,2 ile Hatay olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 1,8 ile Nevşehir, yüzde 1,9 ile Sinop ve Tokat oldu.

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Hakkari oldu

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2023 yılında yüzde 20,2 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini yüzde 18,9 ile Batman, yüzde 17,5 ile Bartın izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise yüzde 9,1 ile Eskişehir oldu. Eskişehir ilini yüzde 9,9 ile Çanakkale ve yüzde 10 ile Ankara izledi.

EVLİLİKLER

Toplam resmi evlilikler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapanların oranı yüzde 8,2 oldu

 ADNKS sonuçlarına göre, 2023 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,2 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,5'inin hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2'sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,3'ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

AKRABASIYLA EVLİ OLAN BİREYLERİN EN FAZLA OLDUĞU İL MARDİN OLDU

 Toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiğinde, 2023 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu il yüzde 20,1 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,7 ile Şanlıurfa ve yüzde 16,8 ile Diyarbakır izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise yüzde 1,1 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale izledi.

AKRABA EVLİLİĞİ ORANI 2023 YILINDA YÜZDE 3,2 OLDU

 Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2018 yılında yüzde 4,3, 2023 yılında ise yüzde 3,2 olduğu görüldü.

AKRABA EVLİLİĞİ ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL YÜZDE 17,7 İLE ŞANLIURFA OLDU

 Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 17,7 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, yüzde 12,4 ile Siirt ve yüzde 12,3 ile Muş izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il yüzde 0,5 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 0,6 ile Kırklareli ve Bartın izledi.

BİREYLERİN MUTLULUK KAYNAĞI AİLELERİ OLDU

 Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2023 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 69,9 olurken, bunu sırasıyla yüzde 15 ile çocukları, yüzde 5,4 ile kendisi, yüzde 3,8 ile eşi, yüzde 2,9 ile anne/babası ve yüzde 1,8 ile torunları takip etti.

BABASI VEFAT ETMİŞ ÇOCUKLARIN SAYISI 263 BİN 757 OLDU

 ADNKS sonuçlarına göre, 2023 yılında Türkiye'de toplam 22 milyon 206 bin 34 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 461, babası vefat etmiş çocuk sayısının 263 bin 757, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 82 bin 291 olduğu görüldü.

 Cinsiyete göre incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 848, kız çocuk sayısının 2 bin 613, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 134 bin 881, kız çocuk sayısının 128 bin 876, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 847, kız çocuk sayısının 40 bin 444 olduğu görüldü.

SON BİR YIL İÇİNDEKİ BOŞANMA OLAYLARINDAN 171 BİN 213 ÇOCUK ETKİLENDİ

 Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2023 yılında 171 bin 881 çift boşanırken 171 bin 213 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayetinin 2023 yılında yüzde 74,9'u anneye, yüzde 25,1'i babaya verildi.

TAŞINABİLİR BİLGİSAYAR BULUNAN HANELERİN ORANI YÜZDE 45,2 OLDU

 Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden İnternete erişim imkânına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında yüzde 7 iken 2023 yılında bu oran yüzde 95,5 oldu. Diğer yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9'dan yüzde 45,2'ye, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7'den yüzde 99,7'ye yükseldi.

YOKSULLUK

Geniş ailelerin yüzde 25,7'sinin yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2023 yılında yüzde 21,7 olarak gerçekleşti.

 Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 13,7'sinin, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 21,6'sının, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 25,7'sinin, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise yüzde 13,6'sının yoksulluk sınırının altında yaşadığı gözlendi.

 KENDİLERİNE AİT BİR KONUTTA YAŞAYANLARIN ORANI YÜZDE 56,2 OLDU

 Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2023 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,2'sinin oturduğu konutun kendilerine ait olduğu, yüzde 27,8'inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 olarak gerçekleşti.

 Konutun izolasyonundan dolayı ısınamama en çok karşılaşılan konut ve çevre problemi oldu

 Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre fertlerin yüzde 32,6'sının 2023 yılında konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşadığı, yüzde 32'sinin sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. nedenlerle sorun yaşadığı ve yüzde 19,8'inin trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadığı görüldü.