Çevre ve Şehircilik Bakanı İdris Güllüce, "2015 yılında 75 milyon insanın hava kirliliğini ölçecek duruma geleceğiz. Şu anda 50 milyon insanın çevre kirliliğini ölçüyoruz" dedi.
Bakan Güllüce, Laboratuvar, Ölçüm ve İzleme Dairesi Başkanlığı'nda "81 İl'de Hava Kalitesinin İzlenmesi ve Kamuoyunun Bilgilendirilmesi Süreci" hakkında basın toplantısı düzenledi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın daha çok "şehircilik" alanında tanındığını belirten Güllüce, bakanlığının çevre konusunda, dünya standartlarını yakaladığını dile getirdi.
Türkiye'de çevreyle ilgili yapılanların tanıtımını ve anlatımını yapma ihtiyacı duyduklarını vurgulayan Güllüce, "2015 yılında 75 milyon insanın hava kirliliğini ölçecek duruma geleceğiz. Şu anda 50 milyon insanın çevre kirliliğini ölçüyoruz. 2015 yılının sonuna doğru yapılan çalışmalar bitecek. Biz bütün Türkiye'de 330 noktada hava kirliliğini ölçmüş, dünya standartlarını yakalamış duruma geleceğiz" dedi.
GÜLLÜCE: "OLABİLDİĞİNCE ÇEVREYİ KORUYARAK KALKINMAYA ÇALIŞIYORUZ"
Hava kirliliğiyle mücadele ve atık yönetiminin bütün canlıların hukukunu korumakla eşdeğer olduğunu ifade eden Güllüce, şunları kaydetti: "Türkiye çok hızlı kalkınıyor. Çevreye de çok hassasiyet gösterilmesi gerektiği otomatikman ortaya çıkıyor. Biz çevreyi çok iyi koruyarak kalkınabilen bir ülkeyiz. Batı ülkelerinin geçmişte dünyayı kirlettikten sonra akıllarına çevre gelmiş. Biz öyle yapmıyoruz hem sanayileşiyoruz hem dünyayı kirletmemenin gayretini harcıyoruz. Olabildiğince çevreyi koruyarak kalkınmaya çalışıyoruz. Bu Türkiye Cumhuriyeti Devleti hükümetlerinin oldukça önemli bir başarısıdır. Bunu göğsümüzü gere gere ifade ediyorum."
Güllüce, kentsel dönüşümün yakıt konusunda çevreye inanılmaz katkısı olduğuna dikkat çekti. Gecekondu gibi kötü yerleşimlerin oluşturduğu kirlilik miktarının yeni yapılan kentsel alanlarda çok daha aşağılara indiğini vurgulayan Güllüce, Başbakanlık TOKİ'nin yaptığı işlerle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na katkı sağladığını söyledi.
Bakanlık olarak bundan sonra daha fazla alanın korunması ve Avrupa Birliği (AB) standartları konusunda eksikliklerin tamamlanması için daha fazla gayret göstereceklerini belirten Güllüce, "Sanıldığı gibi değil biz dünyada standartlarının epey iyi bir yerindeyiz. Ama menfi, olumsuz gözle bakıldığında 'Türkiye'de çevrenin önemsizleştirildiği' gibi bir anlayış var. Bu doğru değil" dedi. Güllüce, çevre konusunda yapılacak çalışmalara basın mensuplarını daha fazla davet edeceklerini ifade etti.
"TÜRKİYE'DE HAVA KALİTESİ DÜŞÜK BÖLGELER VAR"
Açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını cevaplayan Güllüce, "Türkiye'de hava kalitesi düşük bölgelere yönelik çalışma yapılacak il veya bölge var mı?" şeklindeki soru üzerine, "Var tabii ama hepsi tarandı. 2015 sonunda bütün hava kirliliğiyle ilgili ölçüm istasyonlarını kurarız" cevabını verdi.
Bir gazetecinin "Alarm veren bir mı?" sorusuna Güllüce, "Sistemdeki renk kategorizasyonu bir alarm aynı zamanda. Olumsuzluğa doğru gittiğinde alarm veriyor" karşılığını verdi.
Siirt'te Botan Çayı üzerindeki Alkumru Barajı'nda kapak arızası nedeniyle yaşanan facianın hatırlatılması üzerine ise Güllüce, "Bir bilgi kirliliği var. 'Yasak bölge' diye yazıyor basın, 'siren çalındı' deniyor, '15 dakika önce haber verildi' deniyor, 'haber verilmedi' deniyor, 'daha önce olmuştu, olmamıştı' deniyor. Ben bunların hangisinin doğru olduğunu bilmiyorum. Zaten müfettişler gönderildi, inceleniyor. Şu anda flu bir durum var. Sayın seçilmiş Cumhurbaşkanımız, Başbakanımız talimat verdi" dedi.
Bakan Güllüce daha sonra Hava Kirliliği Kontrol ve Araştırma Laboratuvarı'na girerek, yetkililerden çevre kirliliği konusunda Ankara'daki bazı bölgelerini durumunu öğrendi. Ardından mobil Hava Kalitesi Ölçüm Aracı'na geçen Güllüce, araçta hangi ölçümlerin yapıldığına ilişkin bilgi aldı.
BAKANLIK, TÜRKİYE'NİN HAVA KİRLİLİĞİ HARİTASININ OLUŞTURUYOR
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye genelinde toplam 175 sabit ve 4 mobil istasyonla hava kalitesini ölçüyor. 32'si belediyeler ait istasyonların hepsinde kükürtdioksit ve partiküler madde parametreleri, bazı istasyonlarda ise bunlara ek olarak azotoksitler, karbonmonoksit, ozon ve meteorolojik parametreler de ölçülüyor.
İstasyonlardan elde edilen saatlik ortalamalar şeklindeki ölçüm verileri özel bir ağ üzerinden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Referans Laboratuvarında yer alan Veri İşletim Merkezine aktarılarak izleniyor. Bu merkezde cihazların kalibrasyon ve alarm bilgileri göz önüne alınarak veriler üzerinde doğrulama çalışması yapılıyor. Değerlendirilen verilerle aylık ve yıllık raporlar hazırlanıyor ve izleme ağından elde edilen ham veriler "www.havaizleme.gov.tr" adresinde eşzamanlı olarak yayınlanıyor.
Her ayın bitiminde yapılan veri doğrulama çalışmalarının ardından doğrulanmış veriler web sitesine aktarılıyor. Ayrıca hava kalitesi ölçüm verileri kirletici kaynak bazında incelenerek temiz hava eylem planları hazırlanıyor. Bakanlıkça özel ve tüzel tüm kurum kuruluşların talepleri doğrultusunda mobil araç hizmeti sunuluyor. AB normlarına göre bir ilde hava kalitesi düzeyinin izleneceği parametrelerin verilen esasları aştığı yerlerde hava kirliliğine neden olan kaynakları, kırsal alanı ve istasyonun kurulu bulunduğu ilin çevresindeki illerden gelen taşınımı, temsil edecek yerlerde kurulması zorunluluğu bulunuyor.
TEMİZ HAVA MERKEZLERİNİN TOPLAM MALİYETİ 12 MİLYON 500 LİRA
2005 yılından bugüne kadar sabit ölçüm istasyonlar ve mobil araç için yapılan yatırım maliyeti toplam 12 milyon 500 bin lira. Söz konusu istasyonların bakımı ve kalibrasyonu için ise 8 milyon 136 bin lira harcandı.
İstasyon sayısında etken olan faktörler dikkate alındığında Türkiye genelinde hava kalitesi izleme istasyon sayısının en az 330 civarında olması gerekiyor. Etkin ve verimli bir Hava Kalitesi Yönetimi için Hava kalitesi merkezleri Ülke genelinde İstanbul, Ankara, Samsun, Erzurum, İzmir, Adana, Konya ve Diyarbakır olmak üzere 8 merkeze ayrıldı.
2008 yılında AB normlarının uyumlaştırıldığı mevzuat gereği, mevcutta il merkezlerinde kurulu bulunan istasyonlara ilave olarak kurulacak istasyonların yerleri ve ölçülecek parametrelerin belirlenmesi amacıyla Bakanlıkça Hava Kalitesi Ön Değerlendirme çalışmalarına başlandı.
Hava kalitesini ölçme konusunda 21 milyon lira değerinde yeni yatırımlar yapılacak. 2011-2012 dönemlerinde Samsun Temiz Hava Merkezi'ne bağlı illerde, 2012-2013 yıllarında ise İzmir ve Erzurum Temiz Hava Merkezlerine bağlı illerde hava kalitesi ön değerlendirme çalışması tamamlandı. Ankara THM bağlı illerde Şubat 2014'de başlayan ön değerlendirme çalışması devam ediyor. Adana, Konya ve Diyarbakır THM bağlı ilerde ön değerlendirme çalışması ise ihale aşamasında.