BÖLGELER ARASI KALKINMIŞLIK VE GELİŞMİŞLİK SIRALAMASINDA
FARK BÜYÜYOR
Doğu Anadolu belgesine 2005 Ocak- Kasım aylarında verilen toplam yatırım teşvik belgesi sayısı bir önceki döneme göre yüzde 4 oranında artarak 178’e yükselirken, Erzurum’a verilen yatırım teşvik belgesi adedi de 26’a çıktı.
VAN’A GEÇİLDİK
2005 Yılı Ocak-Kasım Aylarında Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Doğu Anadolu İllerine Dağılımına göre bölgede en fazla belgeyi 32 yatırım teşvik belgesiyle Malatya alırken, bu ili 30 belgeyle Elazığ, 26 belgeyle Erzurum izledi. 21 belgeyle Van 4.ncü, 18 belgeyle Erzincan ise 5.durumda bulunuyorlar. Bölge illeri içinde en az yatırım teşvik belgesini ise 2 belgeyle Iğdır aldı. Hakkari de 3 belgeyle bu ili takip etti.
BİR SIRA GERİLEDİK
Belge sayısı bakımından bölgenin üçüncü ili durumunda bulunan Erzurum, teşvik belgeli yatırımların toplam tutarları bakımından ise Van’ın gerisine düşerek dördüncü oldu. Toplam yatırım tutarı sıralamasında Malatya ilk sırada bulunurken, Iğdır sıralamanın sonunda yer aldı. Erzurum teşvik belgeli yatırımlarda kullanılan döviz miktarı ve istihdam edilecek eleman sayısı bakımından da Van’a geçildi.
DOĞU’DA ERZURUM’DA YATIRIM FAKİRİ
Doğu Anadolu bölgesine verilen 178 yatırım teşvik belgesi içinde Erzurum’un belge bakımından payı yüzde 14.6 oranında olurken, belgeli yatırımların tutarı oranı yüzde 15.2, yatırımlarda kullanılan döviz oranı yüzde 17.6, istihdam oranı ise yüzde 9.1’de kaldı.
Ekim ayında ise bölgeye verilen 171 yatırım teşvik belgesi içinde Erzurum’un belge bakımından payı yüzde 14, belgeli yatırımların tutarı oranı yüzde 16.7, yatırımlarda kullanılan döviz oranı yüzde 21, istihdam oranı ise yüzde 8.3 olmuştu..
İSTİHDAM HACMİ DAR
Erzurum’da 2005 yılının Ocak ve Kasım aylarını kapsayan 11 aylık dilimde, Tarım, İmalat ve Hizmetler sektöründe yer alan toplam 10 gurupta gerçekleştirilen 26 yatırıma teşvik belgesi verildi. Teşvik belgeli yatırımların toplam tutarı 103.428.468 YTL olurken, bu yatırımlarda 31 milyon 12 bin dolar tutarında döviz kullanıldı. Teşvikli 26 yatırımla 578 kişilik istihdam öngörülüyor.
ÇİMENTO GURUBU YİNE LİDER
Erzurum’a verilen 26 teşvik belgesi içinde toplam yatırım tutarlarına göre 54.6’lık oranıyla Çimento gurubu ilk sıra yer alıyor. Toplam yatırım tutarları içindeki payları bakımından bu gurubu, yüzde 11.2 oranıyla hizmetler diğer, yüzde 9.4 oranıyla madencilik işleme,yüzde 8.7 oranıyla pişmiş kil ve çimento gereçleri, yüzde 5.3 oranıyla hizmetler altyapı, yüzde 3.4 oranıyla imalat gıda ve içki, yüzde 3.3 oranıyla hizmetler ulaştırma, yüzde 1.4 oranıyla tarım hayvancılık, yüzde 1.3 oranıyla hizmetler turizm ve yüzde 0.9 oranıyla orman ürünleri gurubu izliyor.
TURİZM BİR YATIRIMLA KALDI
Hazine Müsteşarlığı verilerine göre Erzurum’daki Teşvik belgeli yatırımları, 6 imalat, 18 hizmetler ile bir tarım ve bir de madencilik gurubu yatırımı oluşturuyor. Bu dönem içinde Hayvancılık, Madencilik işleme gurubu, İmalat sektörü Pişmiş kil ve çimento gereçleri gurubu, gıda ve içki ve Hizmetler sektörü Turizm gurubundan bir; imalat orman ürünleri gurubu, Çimento gurubu, Hizmetler Ulaştırma gurubu ve diğerleri kategorisinde 2; Hizmetler alt yapı gurubunda ise 13 yatırım’a teşvik belgesi verildi.
BELGE7DE HİZMETLER SEKTÖRÜ ÖNDE
2005 yılı Ocak ve Kasım ayları arasındaki 11 aylık dönemde Erzurum’da Tarım ve Madencilik sektörlerinde 1, imalat sektöründe 6, Hizmetler sektöründe ise 18 yatırıma teşvik belgesi verildi. Teşvik belgeli tarım sektörü yatırımlarında 1.524.000 YTL, Madencilik sektörü yatırımlarında 9.795.200 YTL, imalat sektörü yatırımlarında 70.037.170 YTL ve Hizmet sektörü yatırımlarında ise 22.072.098 YTL tutarında yatırım harcaması yapılacak.
İMALAT’TA YATIRIM TUTARI YÜKSEK
26 teşvik belgeli yatırım için 103.428.468 YTL yatırım harcamasının gerçekleştirileceği Erzurum’da, sektörel bazda en fazla yatırım tutarı oranı yüzde 67.7 ile İmalat sektörüne ait. Toplam yatırım harcamaları içinde Hizmet sektörü harcamaları yüzde 21.3, Tarım sektörü yatırım harcamaları yüzde 1.4 ve Madencilik sektörü harcamaları ise yüzde 9.4’lük paya sahip bulunuyorlar.
TEŞVİK BELGELERİNİN DAĞILIMI
2005 yılının on bir aylık döneminde teşvik belgeli yatırımlar arasında yatırım tutarı en yüksek alanı 56.500.000 YTL ile İmalat sektörü çimento gurubu oluşturuyor. Yatırım tutarı bakımından bunu 11.615.950 YTL ile Hizmetler sektörü diğerleri; 9.795.200 YTL ile Madencilik işleme; 9,000,000 YTL ile İmalat Pişmiş kil ve çimento, 5.580.500 YTL ile Altyapı, 3.593.170 YTL ile Gıda ve içki, 3.458.500 YTL ile Ulaştırma, 1.524.000 YTL ile Hayvancılık, 1.417.148 YTL ile Turizm ve 944.000 YTL ile Orman ürünleri gurubu izliyor.
ERZURUM’UN TEMEL SORUNU İSTİHDAM
Tarım, Madencilik, İmalat ve Hizmetler sektörlerine ait Teşvik belgeli 26 yatırım içinde istihdam alanı genişliği bakımından 255 kişiyle İmalat sektörü ilk sırada yer alıyor. Bunu 251 kişilik istihdam hacmiyle Hizmetler sektörü, 50 elemanla Madencilik ve 22 kişiyle Tarım sektörü izliyor. Sektörler içindeki guruplarda Çimento gurubu 122 elemanlık istihdam hacmiyle birinci durumda bulunuyor.
YATIRIMLARDA DÖVİZ KULLANIM HACMİ DARALIYOR
Hazine Müsteşarlığı 2005 yılı Ocak-Kasım aylarında verilen Yatırım Teşvik Belgesi sayısını açıkladı. Doğu Anadolu bölgesine 11 aylık dönemde 178 Yatırım Teşvik Belgesi verildi. Belgeli Yatırım tutarları 678.284.347 YTL, kullanılan döviz miktarı 175 milyon 594 dolar olarak kaydedildi. Veriye göre 11 aylık dönemde teşvik belgesine sahip yatırımlar sonucunda istihdam edilecek eleman sayısı da 6 bin 630 oldu.
DOĞU, BÖLGELER SIRALAMASINDA SONUNCU
Bu yılın 11 aylık bölümünde Türkiye’de toplam 3 bin 710 yatırım teşvik belgesi tahsisi yapıldı. Yatırım Teşvik belgelerinin bölgesel dağılımında bin 271 belgeyle Marmara Bölgesi ilk sırada yer alırken, Doğu Anadolu bölgesi 178 belgeyle sonuncu oldu. Marmara Bölgesi illerine ülke toplamının yüzde 34’ü kadar yatırım teşvik belgesi düşerken, bu oran İç Anadolu’da yüzde 17, Ege’de yüzde 13.8, Akdeniz’de yüzde 12.2, Karadeniz’de yüzde 10.7, Güneydoğu’da yüzde 6.4 olarak kaydedildi. Doğu Anadolu bölgesi illerine verilen yatırım teşvik belgesi sayısı ise Türkiye toplamının yüzde 4.7 oranında kaldı.
DOĞUNUR İSTİHDAM HACMİ DE DÜŞÜK
Teşvik Belgeli yatırımlar için öngörülen harcama yüksekliği bakımından Marmara Bölgesi bölgeler sıralamasında birinci durumda bulunurken, Doğu Anadolu bölgesi son sıraya demir attı. Teşvik belgeli yatırımlarda kullanılan döviz miktarı ve istihdam edilecek eleman sayısı bakımından da Doğu Anadolu Bölgesi sonuncu oldu.