Erzurum Demiryolu 71. yaşında

SAMET ÖZÜNAL(GHA) – Bakanlar Kurulu’nun 12 Haziran 1933 yılında aldığı bir kararla hayata geçirilen Erzurum Demiryolu Projesi için dönemin parasıyla tam 80 milyon lira harcandı. Tarihi kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Sivas’la Erzurum arasındaki demiryolu güzergahının tamamlanması tam 6 yıl sürdü. 1933 yılının sonlarına doğru Mühürdarzade Nuri Bey ve Ortakları’na ait Simeryol isimli şirketine ihale edilen projenin tamamlanması ve demiryolunun Erzurum’a ulaştırılmasının kesin tarihi 20 Ekim 1939 olarak kaydedilirken, 26 ayrı proje halinde yürütülen çalışmalar için 80 milyon lira harcandı. Kaynaklarda, Sivas, Erzurum ve Malatya bağlantısının bütün altyapı tesisleri ve işletme için gerekli tüm yapılarıyla birlikte 80 milyon liraya mal olduğu dönemde, 1 TL’nin 1 Amerikan Doları’na karşılık geldiği bilgisine yer verilirken, söz konusu projenin günümüzdeki maliyetinin 80 milyon dolara eşdeğer olduğu anlaşılıyor.

//ERZURUM DEMİRYOLU’NUN ÖNEMİ

Erzurum Demiryolu Hattı’nın yapım sürecinin, tarihe, ilmin ve fennin tabiatla yaptığı savaş olarak geçtiği belirtilirken, hattın geçeceği bölgenin çok sarp, çetin boğaz ve geçitlerden oluşması nedeniyle projenin yürütülmesinde büyük zorluklarla karşılaşıldığı anlatılıyor. Bunun yanında çetin iklim şartlarıyla da mücadele etmeyi gerektiren demiryolu projesinin, güzergahın dar ve sarp boğazlar, vadiler, çok dönemeçli ve dik yamaçlar, geçitler ve çetin dağlardan oluşması, ayrıca Fırat ve Karasu’nun coşkun akan suları nedeniyle tam 26 parçaya bölünerek tamamlandığı aktarılırken, demiryolu hattının Erzurum’a ulaştırıldığı tarih ise, 20 Ekim 1939 olarak açıklanıyor.

//ATATÜRK’ÜN KONUŞMASI

Öte yandan Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı yıllarında, bölgede demiryoluna duyulan büyük ihtiyacın bir kez daha anlaşıldığının vurgulandığı tarihi kaynaklarda 1924 yılında Sonbahar Gezisi’ne çıkan M. Kemal Atatürk’ün, demiryolu ulaşımının Erzurum ve bölge için taşıdığı öneme, yaptığı bir konuşmayla değindiği belirtiliyor.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Erzurum’da şunları konuşuyor: “Bugün Erzurum’a gelirken ayrı ayrı bölgelerden geçtim. Memleketin doğusu ile batısı ve merkezi arasındaki bağlantı, Cumhuriyet idaresinin kafi göremeyeceği derecededir. Bunun için Doğu’yu diğer vatan parçalarına bağlayacak olan demiryolunun buraya kadar uzatılmasını, Türkiye Cumhuriyeti ve geleceğimiz için hayati öneme sahip bir mesele sayıyorum.”

//DEMİRYOLU, ERZURUM’DA GÜZEL GELİŞMELERİN HABERCİSİ OLDU…

Bu arada Erzurum demiryolu hattının tamamlanması, şehirde önemli gelişmelerin de habercisi oldu. Kara trenin, Aşkale’den Erzurum’a giriş yaptığı 1939 yılında, Aşkale’nin ilçe statüsüne kavuşturulduğu öğrenilirken, Erzurum İstasyon Binası’nın açılışının yapıldığı günde, aynı zamanda Müfettişlik Binası, Vali Konağı, Halkevleri Binası, Hastane, Çocuk Doğum ve Bakımevi ile Hava Kurumu hizmet binalarının da açıldığı belirtiliyor.