Erzurum 29’uncu sırada

TÜİK İstatistiklerle Kadın, 2021 verilerini paylaştı. Cinsiyet ve İBBS 2. Düzeye göre istihdam oranı verilerine göre, 2020’de Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinin oluşturduğu KUDAKA İstatistik Bölgesinde kadın istihdam oranı yüzde 24.5 oldu.

KUDAKA BÖLGESİ

KUDAKA İstatistik Bölgesinde, 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 42,5 olarak kaydedildi. Bölgede bu oran kadınlarda yüzde 24.5, erkeklerde ise yüzde 59,8 olarak kaydedildi. Bölge kadın istihdamı oranı kaydında ülke ortalamasının altında kaldı.

BÖLGEDE KADIN İSTİHDAM ORANLARI

Doğu Anadolu Bölgesini içeren 4 istatistik bölge içinde kadın istihdamının en düşük olduğu bölge Van oldu. Kadın İstihdam oranı Erzurum Bölgesinde yüzde 24.5, Ağrı Bölgesinde yüzde 25.5, Malatya Bölgesinde ise yüzde 24.5 olarak ölçüldü.

ERZURUM KADINLARDA İLK EVLİLİK YAŞI KÜÇÜKLÜĞÜ KAYDINDA 29’UNCU

Erzurum kadınlarda ilk evlenme yaşının en düşük olduğu ilk 30 il arasında yer aldı. Kadınlarda ilk evlilik yaşının en düşük olduğu 30 il, Ağrı, Kilis, Muş, Niğde, Şanlıurfa, Gaziantep, Bitlis, Kahramanmaraş, Afyonkarahisar, Aksaray, Kars, Iğdır, Yozgat, Nevşehir, Siirt, Ardahan, Konya, Van, Çankırı, Karaman, Şırnak, Burdur, Kütahya, Uşak, Mardin, Kırıkkale, Kayseri, Osmaniye, Erzurum ve ve Manisa olarak kaydedildi.

İSTATİSTİKLERLE KADIN, 2021

Türkiye nüfusunun yüzde 49,9'unu kadınlar, yüzde 50,1'ini erkekler oluşturdu

 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2021 yılında, kadın nüfus 42 milyon 252 bin 172 kişi, erkek nüfus 42 milyon 428 bin 101 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle; toplam nüfusun yüzde 49,9'unu kadınlar, yüzde 50,1'ini ise erkekler oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle, 60 ve daha yukarı yaş grubundan itibaren kadınların lehine değişti. Kadın nüfusun oranı, 60-74 yaş grubunda yüzde 52,3 iken 90 ve üzeri yaş grubunda yüzde 73,2 oldu.

 EN AZ BİR EĞİTİM DÜZEYİNİ TAMAMLAYAN KADINLARIN ORANI YÜZDE 87,7 OLDU

 Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı sonuçlarına göre; 2008-2020 yılları arasında, 25 ve daha yukarı yaşta olan ve en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların toplam nüfus içindeki oranının yıllar itibarıyla arttığı görüldü. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında yüzde 81,1 iken 2020 yılında yüzde 92,9 oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında, kadınlarda yüzde 72,6, erkeklerde yüzde 89,8 olan bu oran, 2020 yılında sırasıyla yüzde 87,7 ve yüzde 98,1 oldu.

 ÜNİVERSİTE MEZUNU KADINLARIN ORANI

En az üniversite mezunu olan 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008 yılında yüzde 9,8 iken 2020 yılında yüzde 22,1 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı yüzde 7,6, erkeklerin oranı yüzde 12,1 iken bu oran 2020 yılında kadınlarda yüzde 19,9, erkeklerde ise yüzde 24,4 oldu.

İSTİHDAM

Kadınların istihdam oranının erkeklerin yarısından daha az olduğu görüldü

 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2020 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 42,8 olup bu oran kadınlarda yüzde 26,3, erkeklerde ise yüzde 59,8 oldu.

 EN YÜKSEK İSTİHDAM ORANI

En yüksek istihdam oranı, 2020 yılında yüzde 50,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise yüzde 26,0 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu. En yüksek kadın istihdam oranı, yüzde 34,7 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde iken en yüksek erkek istihdam oranı, yüzde 67,9 ile TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinde gerçekleşti. En düşük istihdam oranı ise kadınlarda yüzde 12,6, erkeklerde yüzde 40,4 ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesinde oldu.

 YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU KADINLARIN İŞGÜCÜNE KATILIM ORANI

Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; eğitim durumuna göre işgücüne katılım oranı incelendiğinde; 2020 yılında  kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 12,4, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 24,1, lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 29,9, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 37,0 iken yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 65,6 oldu.

YARI ZAMANLI ÇALIŞMA

Kadınların istihdamda yarı zamanlı çalışma oranı yüzde 19,5 oldu

 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; yarı zamanlı çalışanların istihdam içindeki oranı 2020 yılında toplamda yüzde 12,4 olurken, kadınlarda bu oran yüzde 19,5, erkeklerde ise yüzde 9,3 oldu.

 Hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadın istihdam oranı yüzde 25,2 oldu

 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında yüzde 59,8 iken 2020 yılında yüzde 56,8 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2020 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının yüzde 25,2, erkeklerin istihdam oranının ise yüzde 85,5 olduğu görüldü.

 Çalışan kadınların yüzde 63,5'inin işe geliş gidiş için harcanan zamandan memnun olduğu görüldü

 Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında çalışanların yüzde 61,9'unun işe geliş gidiş için harcanan zamandan memnun olduğunu belirtirken kadın çalışanlarda bu oranın yüzde 63,5, erkek çalışanlarda ise yüzde 61,3 olduğu görüldü.

 KADIN BÜYÜKELÇİ ORANI YÜZDE 26,5 OLDU

 Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; kadın büyükelçi oranı 2011 yılında yüzde 11,9 iken bu oran 2021 yılında yüzde 26,5 oldu. Erkek büyükelçi oranı ise 2011 yılında yüzde 88,1 iken 2021 yılında yüzde 73,5 oldu.

Kadın milletvekili oranı yüzde 17,4 oldu

 Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre; 2021 yıl sonu itibarıyla 582 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 101, erkek milletvekili sayısının ise 481 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletvekili oranı, 2007 yılında yüzde 9,1 iken bu oran 2021 yılında yüzde 17,4 oldu.

 PROFÖSÖR ORANI

Yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı yüzde 32,4 oldu

 Yükseköğretim istatistiklerine göre; yükseköğretimde görevli profesörler içinde kadın profesör oranı 2010-2011 öğretim yılında yüzde 27,6 iken 2020-2021 öğretim yılında yüzde 32,4 oldu. Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 40,1, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı ise yüzde 50,6 oldu.

 YÖNETİCİ POZİSYONUNDAKİ KADIN ORANI

 Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2020 yılında yüzde 19,3 oldu.

 Ortalama ilk evlenme yaşı kadınlarda 25,4, erkeklerde 28,1 oldu

 Evlenme istatistiklerine göre; resmi olarak ilk evliliğini 2021 yılında yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 25,4 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,1 oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, kadınlarda 28,9 yaş, erkeklerde 31,6 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama ilk evlenme yaşının en düşük olduğu iller ise kadınlarda 22,5 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,1 yaş ile Şanlıurfa oldu.

 Kadınların yüzde 15,4'ünün eğitim seviyelerinin eşlerinden daha yüksek olduğu görüldü

 ADNKS sonuçlarına göre; resmi evliliklerde eşler arasındaki eğitim farkı incelendiğinde, 2020 yılında kadınların yüzde 39,8'inin kendilerinden daha yüksek eğitimli erkeklerle evli olduğu, eşlerinden daha yüksek eğitimli olan kadınların oranının ise yüzde 15,4 olduğu görüldü. Eğitim seviyeleri aynı olan eşlerin oranı yüzde 43,0, eğitim seviyeleri farkı bilinmeyen eşlerin oranı ise yüzde 1,7 oldu.

 Evliliğin ilk 5 yılında boşanan kadınların yüzde 25,8' inin 30-39 yaş grubunda olduğu görüldü

 Boşanma istatistiklerine göre; evlilik süresine göre boşanmalar incelendiğinde, 2021 yılında gerçekleşen boşanmaların yüzde 33,6'sı evliliğin ilk 5 yılı, yüzde 20,9'u ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti. Evliliğin ilk 5 yılında boşanan kadınların  yüzde 25,8' inin, erkeklerin ise yüzde 38,7'sinin 30-39 yaş grubunda olduğu görüldü.

 İNTERNET KULLANAN KADINLARIN ORANI

 Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı yüzde 82,6 oldu.  Bu oran, kadınlarda yüzde 77,5 iken erkeklerde yüzde 87,7 oldu.

 İnternet üzerinden ürün siparişi veren ya da satın alan kadınların oranı yüzde 40,3 oldu

 Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; internet üzerinden kişisel kullanım amacıyla mal veya hizmet siparişi veren ya da satın alan 16-74 yaş grubundaki bireylerin oranı, 2020 yılı Nisan ayı ile 2021 yılı Mart ayını kapsayan on iki aylık dönemde yüzde 44,3 oldu. Cinsiyete göre internet üzerinden mal veya hizmet siparişi verme ya da satın alma oranı, kadınlarda yüzde 40,3 iken erkeklerde yüzde 48,3 oldu.

 Kadınların yüzde 35,5'i yaşadığı çevrede gece yalnız yürürken kendini güvensiz hissetti

 Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2021 yılında yaşadıkları çevrede gece yalnız yürürken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı toplamda yüzde 25,0 iken bu oran kadınlarda yüzde 35,5, erkeklerde yüzde 14,2 oldu. Kadınların yüzde 48,1'i, erkeklerin ise yüzde 70,9'u yaşadıkları çevrede kendilerini güvende hissetti.

Evde yalnız otururken kendilerini güvensiz hissedenlerin oranı 2021 yılında toplamda yüzde 6,6, kadınlarda yüzde 9,1, erkeklerde yüzde 4,0 oldu. Kadınların yüzde 78,1'i, erkeklerin ise yüzde 87,3'ü evde yalnız otururken kendilerini güvende hissetti.

AÇIKLAMALAR

Kadınların sosyal ve ekonomik konumlarını iyileştirmek için sorumluluğu bulunan tüm taraflarca çalışmalar yapılması ve olumsuz göstergelerin işaret ettiği alanlarda iyileştirilmelerin yapılması gerekliliği bir gerçektir. Bu alanda gerekli politikaların oluşturulması ve oluşturulan politikaların sağlıklı bir şekilde izlenebilmesi amacıyla, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) web sayfasında 16 başlık altında 141 göstergeyi içeren Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri Veri Seti yayımlanmaktadır.

Bununla birlikte, Birleşmiş Milletler (BM) Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri Minimum Gösterge Seti de TÜİK web sayfasından sunulmaktadır. BM İstatistik Komisyonu tarafından 2013 yılında kabul edilen BM Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri 52 Minimum Gösterge Seti, toplumsal cinsiyet istatistikleri konusunda, ulusal düzeyde üretilen ve uluslararası düzeyde karşılaştırılabilirliği olan göstergelerdir.