Doğu Anadolu tarımında bir ilk

Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (TUAM) 2019 yılında oluşturulan Antep fıstığı parselinden bu yıl ilk kez ürün hasadı yapılacak.
“Katma Değeri Yüksek Tarımsal Ürünler” alanında ihtisaslaşan Iğdır Üniversitesi, bölgenin tarımsal kalkınmasına katkı sunan çalışmalara devam ediyor. Üniversite bir taraftan Iğdır topraklarında yetişen ürünlerin katma değeri yüksek ürünlere dönüştürülerek piyasaya kazandırılması için projeler geliştirilirken diğer taraftan ise bölgeye yeni kazanç kapıları açacak ürünlerin yaygınlaştırılması yönünde adımlar atıyor. Bu çerçevede Üniversitenin Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi (TUAM) Melekli istasyonunda 2019 yılında oluşturulan Antepfıstığı parseli, geçen 4 yılın ardından ilk ürünlerini bu yıl verecek. Böylece iklimi ve coğrafi koşullarıyla birçok tarım ürününün yetiştirildiği “Doğu’nun Çukurova'sı” olarak bilinen Iğdır’da, Antep fıstığının da bölge için önemli bir alternatif gelir kaynağı olabileceği düşünülüyor.
Iğdır Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Dr. Öğr. Üyesi ve Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi (TUAM) Müdürü Ramazan Gürbüz, Iğdır toprak ve iklimini neredeyse her meyve ve sebzeye uygun olduğunu söyleyerek, “Burada şu an 4-5 çeşit farklı Antep fıstığı var. Siirt fıstığı var, uzun farklı renkteki çeşitler var burada yaklaşık bir 50-60 tane Antep fıstığı var. Farklı çeşitler var tozlayıcı dölleyiciler de içerisinde var. Bildiğiniz gibi Antep fıstığında erkek ağaçla dişi ağaç farklı erkeklerle dişiler farklı ağaçlarda bulunuyor. Antep fıstığının çekici çiçekleri olmadığı için burada tozlama döllenme tamamen rüzgarla oluyor. Erkekleri rüzgarın olduğu tarafa dikip dişiyle erkeğin tozlaşmasını sağlamak önemli bir mesele bu ağaçlarımız yaklaşık 4 yaşındadır. Antep fıstığında normal şartlarda ağaçlar 3-4 sene içerisinde meyve vermez 7 yaşına kadar bazen veriyor. Tabii bu da çok ekonomik olmuyor. Antep fıstığında ağaç çok uzun yıllar yaşıyor, yani bazı ağaçlar bin yıl bile yaşıyor. Bu ağaçları dikmemizin sebebi hem adaptasyon yeteneklerini görmek buraya uygun olup olmadığını görmek hem de Ziraat fakültesinde okuyan öğrencilerimize bu ağaçları tanıtmak, göstermek amacıyla bahçe bitkilerindeki hocalarımız dikti, onlar takip ediyorlar. Bu sene meyve tuttu. Bu ağaçlar 2019 yılında dikildi. Bu yıl bu ağaçlardan bir miktar meyve alacağız inşallah. Geçen sene de meyve tuttu yalnız tozlanma ve döllenmeden dolayı 'fıs' dediğimiz olay oldu yani meyvelerin içerisi boş çıktı. Ama bu seneki meyvelere baktığımız zaman hemen hemen hepsinin içi dolu bu sene bir miktar meyve alacağız, tabii ağaçlarımız çetin kış şartlarını da geçirdi. Burada herhangi bir zararlanma olmadı. Bahçeye de baktığımızda zaten hemen hemen tutma oranı %95 oranındadır. 60 ağaçtan sadece 1-2 tanesi kurudu. Hasat yaklaşık 1,5 ay sonra olur nispeten iklim şartlarına bağlı olarak şu an içleri dolmaya başladı bir buçuk ay sonra muhtemelen bunları hasat ederiz.
Antep fıstığında biliyorsunuz dünyada 3 ülke başı çekiyor. Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Türkiye. Bazen Türkiye ilk sıralara çıkabiliyor. İlanlarda rekabet halindeyiz Türkiye uzun yılların ortalamasına baktığımız zaman Türkiye 3 sırada yer alıyor. Antep fıstığının ülke ekonomisindeki yeri önemli azımsanamayacak bir konumdadır” dedi.